Polisin Gezi Parkı eylemlerindeki hak ihlallerinden, Türkiye’nin doğusundaki keyfi uygulamalarına kadar ‘cezasızlığı’ bir araştırmayla da ortaya kondu. 10 kişiden altısı kanunları çiğneyen polislerin cezasız kaldığına inanıyor.
‘Kim olduğun’ polise bakışta etkili
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı’nın (TESEV) bugün sonuçlarını duyurduğu ‘Polis ve Toplum: Türkiye’de Polise Güven Araştırması’ndan çıkan sonuca göre, Türkiye’de farklı siyasi, dini ve etnik kimlikler polise bakış açısında etkili faktörlerden biri.
Örneğin, polise duyulan güven, Sünni, Türk, AKP’li, MHP’li kesimlerde yüksekken; Aleviler, Kürtler, BDP/HDP’liler arasında hayli düşük.
Cezasızlık genel kanı
Türkiye’nin farklı bölgelerinde 3207 kişiyle yapılan araştırma sonucunda ortaya çıkan dikkat çekici başlıklar şöyle:
* Halkın yüzde 60’ı kanunları çiğneyen polis memurlarının cezasız kaldığına inanıyor. Bununla uyumlu bir başka sonuç ise toplumun yüzde 59’unun polis yönetiminde halkın etkin olması gerektiğini düşünmesi.
* Vatandaşlar polislerin adil olmayan karar ve uygulamalarına karşı başvurabilecekleri bağımsız bir şikayet mekanizması talep ediyor.
* Polisin vatandaşların ihtiyaçlarına duyarlı ve adil şekilde cevap verdiğine inanılmıyor.
* Polise güven ortalaması genel olarak yüksek olsa da, siyasi ve sosyal merkezde yer almayan kesimler arasında polise güven düşük.
AKP seçmeni polis ihlaline ‘hoşgörülü’
* Siyasi aidiyetler polis algısında önemli. AKP seçmenleri arasında polisin meşrutiyet algısı diğer seçmenlerin arasında en yüksekken, BDP/HDP seçmenleri arasında ise en düşük.
* Siyasi kimliğe göre polisin etkinliği/performansı algısı değerleri AKP seçmenleri arasında 3.76, CHP seçmenleri arasında 3.24, MHP seçmenleri arasında 3.55, BDP/HDP seçmenleri arasında 2.79.
* AKP seçmenleri polis ihlallerine karşı en ‘hoşgörülü’ kesim. BDP ve HDP seçmenleri ise toleransın en az olduğu grup.
* Dini kimliğe göre polisin en etkin ve başarılı olduğunu düşünenler toplumun Sünni kesimi. Sünni kesim arasında başarı algısı beş üzerinden ortalama 3.54 olurken, Alevi ve Bektaşiler arasında bu oran 2.97 civarında.
* Toplumun çoğunluğunu oluşturan Sünniler, Alevi ve Bektaşilere göre polisle işbirliği yapmaya ve polise itaat etmeye daha açık.
* Özellikle Kürtler, polisin suç faillerini yakalamada başarısız olduğunu düşünüyor.
* Polise güveni etkileyen diğer önemli unsurlardan biri de polisle etkileşim. Anketin yapıldığı tarihte son 12 ayda polis ile herhangi bir şekilde etkileşime girmiş kişiler polise daha az güveniyor.