Türkiye AKP iktidarı döneminde toplam 555 milyar dolar cari
açık verdi. Bu açık 600 milyar dolar dış borçlanmayla finanse edildi. Küresel
kriz nedeniyle yaşanan para bolluğunun etkisi borçlanmayı kolaylaştırırken iş
ödemeye ve borçları tekrar çevirmeye gelince şartlar zorlaştı...
Dolar bulmak sıkıntılı hale geldi, alınan borçların
çevrilmesi için yapılan borçlanmalarda ise faiz yükseldi. Peki Türkiye bunca
dış borcu ne yaptı? Ağırlıklı olarak döviz üretmeyen inşaat ve altyapı
yatırımlarına harcadı. Bu yüzden de tam ihtiyaç olduğu zamanda ihracat sektöründe yeterli gelişmenin
sağlanamadığı görüldü.
Dünya’dan Fatih Özatay ise konuyu başka bir açıdan ele
alıyor. Türkiye’nin aldığı onca dış borca rağmen işsizliği nasıl olup da
düşüremediğini sorguluyor. Malum alınan dövizlerin normalde yatırıma, işe, aşa
dönmesi gerekirnen Türkiye’de işsizlik oranları hala yüksek.
Özatay işsizlik oranının Kasım ayında yüzde 10.1, 2017
genelinde ise yüzde 11 olduğunu hatırlatıyor. Buna karşın Kasım 2017 verilerine göre işsizlik oranının
Japonya’da 2.7, Almanya’da 3.6, ABD’de 4.1 ve İngiltere’de yüzde 4.3 olduğunu
kaydediyor. Bizim de yer aldığımız G20 grubundaki büyük gelişmekte olan
ülkelerin verilerini de koyan Özatay, ‘Meksika: 3.6, Çin: 4 ve Endonezya: 5.4.
Bir zamanlar gelişmekte olan ülkeler sınıfında olup, bir süredir terfi ettiği
gelişmiş ülkeler liginde keyif çatan Kore’de ise yüzde 3.8’ diyor.
Konunun bir başka açıdan da ele alınabileceğini anlatan
yazar şunları söylüyor:
"2008-2009 küresel krizi sonrasında büyük gelişmiş
ülkelerin uyguladığı bol kepçe para saçma politikası, bazı gelişmekte olan
ülkeleri “borçlanma obezi” yaptı. Uluslararası Finans Enstitüsü verilerine göre
büyük gelişmekte olan ülkeler arsında iki obez dikkat çekiyor: Türkiye ve Çin.
G20’de yer alan büyük gelişmekte olan ülkeler arasında, döviz cinsinden
borçları ile döviz cinsinden alacakları arasındaki farkın GSYH’ye oranla en
yüksek olduğu ülke Türkiye. Soru şu: Bu kadar borçlanmaya karşın işsizlik oranı
neden bu kadar yüksek? Ya da şu: Nereye gitti bu kadar borç?"
