Paris merkezli İngilizce uluslararası haber sitesi Worldcrunch’dan Carl Karlsson, koronavirüs krizini Chomsky ile konuştu... Dünyaca ü...
Paris merkezli İngilizce uluslararası haber sitesi Worldcrunch’dan Carl Karlsson, koronavirüs krizini Chomsky ile konuştu...
Dünyaca ünlü sol aktivist, dilbilimci, politik eleştirmen, yazar Noam Chomsky, verdiği son iki röportajda COVID-19 krizinin, kâr-odaklılığın küresel bir salgına karşı koyma konusundaki içkin zayıflığını ortaya çıkardığını söylüyor. Chomsky, “Kaderimizi sosyopat soytarıların eline bırakırsak koronavirüsten beter krizler göreceğiz” dedi.
Paris merkezli İngilizce uluslararası haber sitesi Worldcrunch’dan Carl Karlsson, koronavirüs krizini Chomsky ile konuştu. A3haber’de Ayşen Tekşen çevirisiyle yayımlanan habere göre, Geçen hafta Şili haber sitesi El Mostrado’a konuşan Chomsky, krizin özel olarak farmasötik sektörüne -namı diğer Dev İlaç’a- ve daha genel olarak da dünyanın pek çok yerinde yürürlükte olan neoliberal sisteme nasıl bir ışık tuttuğuna dikkat çekti.
“BU KRİZ NEOLİBERAL SİSTEMİN VE İLAÇ SEKTÖRÜNÜN HALİNİ GÖSTERİYOR”
Chomsky, “İklim değişikliği gibi salgın da bir diğer büyük piyasa başarısızlığı örneğidir. Özel ilaç şirketleri için piyasa sinyalleri çok açıktı: Kaynaklarınızı bir salgına önceden hazır olmaya harcamayın” ifadelerini kullandı.
Yaşam boyu sosyal bir aktivist ve MIT’de ünlü bir dilbilimci olan Chomsky, ABD hükümetinin, Güney Kore’de olduğu gibi krizi durdurmak için müdahale edebileceğini ama bunun “yoğunlaşmış özel güçlerin kutsal haklarına odaklanan neoliberal ideolojiye ters düşeceğini” ileri sürdü. Chomsky, “Hükümetin görevi, ayrıcalık ve servete karışmadan –dev kârlar sağlayan- fahiş patent hakları vermek ve sübvanse etmek” dedi.
Cumartesi günü Avrupa’da Demokrasi Hareketi 2025’in kurucularından Srecko Horvat’la görüşen Chomsky, iklim değişikliği, nükleer savaş tehditleri ve göç de dahil olmak üzere, mevcut salgının insanlığı bekleyen çok sayıda krizden sadece biri olduğunu söyledi.
"KORKUNÇ SONUÇLAR OLABİLİR AMA İYİLEŞME DE OLACAK"
Savaş karşıtı aktivist, “sıkıntı çekmeleri ve acılarının artması için bilinçli olarak hazırlandığı belli olan” yeni İran yaptırımları için ABD hükümetini çok ağır biçimde eleştirdi. Chomsky, “Koronavirüsün korkunç sonuçları olabilir ama iyileşme de olacak. Diğerleri için bu söz konusu değil: Bitti. Onlarla mücadele etmezsek, işimiz bitti” dedi.
Chomsky, Batı’nın yaptırımları nedeniyle on yıllardır sıkıntı çeken Küba’nın koronavirüsle savaşmak üzere Avrupa devletlerine doktor yollamasıyla ilgili son haberlerdeki “ironiye” dikkat çekerek, “O kadar şaşırtıcı ki anlatacak kelime bulamıyorsunuz. Almanya Yunanistan’a yardım edemiyor: ama Küba Avrupa ülkelerine yardım edebiliyor. Tıpkı, Avrupa’nın yüzyıllardır yakıp yıktığı ülkelerden kaçan ve Akdeniz’de ölüme yollanan binlerce insanın Akdeniz’de öldüğünü gördüğünüzde olduğu gibi durumu açıklayacak sözcük bulamıyorsunuz” diye konuştu.
“BAZI LİDERLERİN KONUŞMALARI HİTLER’İ ANDIRIYOR”
1928’de doğan Chomsky bazı liderlerin konuşmalarının “Nuremberg mitinglerinde kendisine tapan gürültülü kalabalıklara abuk sabuk bağırıp çağıran Hitler’i radyoda dinlediğimiz çocukluk anılarını çağrıştırdığını” söylüyor.
“KADERİMİZİ SOSYOPAT SOYTARILARA BIRAKIRSAK YOK OLURUZ”
Ünlü düşünür, tek umudun daha fazla demokratik katılım olduğunu belirterek şunları söyledi: “Kaderimizi sosyopat soytarıların eline bırakırsak işimiz biter. Kendi geleceğinin kontrolünü eline alan bilgili, ilgili, inisiyatif alan bir toplum oluşturamazsak, yok olmaya mahkumuz.”
CHOMSKY KİMDİR
7 Aralık 1928'de Philadelphia, Pensilvanya'da doğdu. Rus göçmeni William Chomsky'nin oğludur. N. Chomsky Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde dil bilimi profesörüdür. Kendi ismiyle adlandırdığı Chomsky Hiyerarşisi’ni geliştirmiştir. Dilbilimine olan katkısı Davranışçılık kuramının eleştirisinde çok etkili olmuştur. Ayrıca bilişsel biliminin popülaritesini artırmıştır. Dilbilimsel çalışmalarının yanı sıra Kuzey Amerika’nın en önemli sol politikacı entelektüellerinden biri sayılır. Vietnam Savaşı’ndan itibaren ABD’nin dış ve ekonomik politikalarında Dünya'ca tanınan katı bir eleştirmendir. 1992 yılında gerçekleşen Sanat ve İnsan Hakları Takdirnamesi’nde, 1980 ve 1992 yılları arasında Dünya'nın en çok alıntı yapılan yaşayan insanı seçilmiştir. Noam Chomsky Anarko-sendikalizm ile liberter sosyalizm ile aynı hizada görmektedir.[1] Ve Dünya Endüstri İşçileri Vakfının bir üyesidir.
Babası İbranice öğretmeniydi, ve Ortaçağ İbranice dil bilgisi üzerine hazırlanan bilimsel bir dergiyi çıkarmaktaydı. İlk eğitimini Philadephia'daki Oak Lane Country Day Okulu'nda ve Central Lisesi'nde aldı. 1940 ile 1945 yılları arasında New York şehrinin anarşist-sosyalist Yahudi entelektüel cemaatinin çalışmalarıyla haşır neşir oldu ve Arap-Yahudi işbirliği için çalışmak üzere İsrail'e göç etmeyi planladı.
Eğitimine dil bilimi, matematik ve felsefe çalışacağı Pensilvanya Üniversitesi'nde devam etti. 1945-50 yılları arasında Pensilvanya Üniversitesi öğrencisiydi ve dil bilimi öğrenimine başladı. Bu süre zarfında, Zellig Harris'in "Yapısal Dil Biliminin Yöntemi" adlı kitabının düzeltmeleri üzerine çalıştı ve Harris'in siyaset üzerine görüşlerine karşı sempati duymaya başladı. Radikal-empirist bir felsefeci olan Nelson Goodman'ın öğrenciliğini de yaptı. 1951 yılında Goodman'ın Genç Araştırmacı Bursu önerisini kabul ederek Harvard Üniversitesi'ne gitti.
1953 yılında Chomsky, Avrupa'ya seyahat etti. Bu gezi sırasında, yapısal dil bilimini şekillendirme girişiminin işe yaramayacağına karar verdi; çünkü dil oldukça soyut, doğuştan edinilen (İngilizce: generative) bir olguydu. Bundan sonraki çalışmalarının bu olgunun modellenmesi ile ilgili olması gerektiğine karar vermişti. 1955 yılında Pensilvanya Üniversitesi'nden doktora derecesini aldı; ancak bu dereceyi elde etmesini sağlayan araştırmaların çoğunu 1951-55 yılları arasında Harvard Üniversitesi'nde gerçekleştirdi. Doktora derecesini almasından bu yana Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde çalışmaktadır; şu anda Modern Diller ve Dil bilimi bölümündeki Ferrari P. Ward Başkanlığı görevinde bulunmaktadır. Noam, 24 Aralık 1949'da (şu anda Harvard Üniversitesi'nde profesör olan) Carol Schatz ile evlendi. Çiftin iki kız ve bir erkek çocukları vardır.
Noam ününü dil bilimi alanında kazandı. Dilbilimin bâzı tarihsel ilkelerini İbranice uzmanı olan babası William'dan edinmiştir. Aslında, yüksek lisans derecesi için gerçekleştirdiği ilk araştırmaları konuşulmakta olan modern İbranice hakkındaydı. Pek çok başarısının arasında en ünlü olanı, modern mantığa ve matematiksel temellere olan ilgisinden kaynaklanan üretici dil bilgisi (ing. generative grammar) üzerine olan çalışmalarıdır. Bunun sonucunda, bunu üretici dil bilgisini doğal dillerin tanımlamasına uygulamıştır. Öğrenci olarak, Noam Pennslyvania Üniversitesi dil bilimi profesörü olan Zellig Harris'ten oldukça etkilenmiştir. Zellis'in siyasî görüşlerine olan sempatisi, onu dil bilimi alanında yüksek lisans eğitimi görmeye yönlendirmiştir.
Noam her zaman siyaset ile ilgilenmiştir ve onu dil bilimi alanına çeken şeyin siyaset olduğu söylenir. Sosyalizm ve anarşizme doğru olan siyasî eğilimi, kendi deyişiyle radikal New York Yahudi cemaati nden kaynaklanmaktadır. 1965'ten beri ABD dış politikasının önde gelen eleştirmenlerinden birisi olmuştur. Amerika'nın Vietnam'a karışmasına karşı öne sürülen en önemli argümanlardan kabul edilen Amerikan Gücü ve Yeni Mandarinler makalelerinden oluşan kitabını yayınlamıştır.
Chomsky, akademik alanda saygı görmüş ve pek çok defa onurlandırılmıştır. Londra Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Onursal Doktorluk ile ödüllendirilen Chomsky, aynı zamanda Dünya'nın birçok yerinde konferanslara davet edilmiştir. 1967'de Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Beckman Konferansı'nı vermiştir. 1969'da ise Oxford Üniversitesi'nde John Locke Konferansı'nı ve Londra Üniversitesi'nde de Sherman Anma Konferası'nı vermiştir.
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya'nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 1., 2008 yılında 11. sırada yer almıştır. (Odatv.com)
Dünyaca ünlü sol aktivist, dilbilimci, politik eleştirmen, yazar Noam Chomsky, verdiği son iki röportajda COVID-19 krizinin, kâr-odaklılığın küresel bir salgına karşı koyma konusundaki içkin zayıflığını ortaya çıkardığını söylüyor. Chomsky, “Kaderimizi sosyopat soytarıların eline bırakırsak koronavirüsten beter krizler göreceğiz” dedi.
Paris merkezli İngilizce uluslararası haber sitesi Worldcrunch’dan Carl Karlsson, koronavirüs krizini Chomsky ile konuştu. A3haber’de Ayşen Tekşen çevirisiyle yayımlanan habere göre, Geçen hafta Şili haber sitesi El Mostrado’a konuşan Chomsky, krizin özel olarak farmasötik sektörüne -namı diğer Dev İlaç’a- ve daha genel olarak da dünyanın pek çok yerinde yürürlükte olan neoliberal sisteme nasıl bir ışık tuttuğuna dikkat çekti.
“BU KRİZ NEOLİBERAL SİSTEMİN VE İLAÇ SEKTÖRÜNÜN HALİNİ GÖSTERİYOR”
Chomsky, “İklim değişikliği gibi salgın da bir diğer büyük piyasa başarısızlığı örneğidir. Özel ilaç şirketleri için piyasa sinyalleri çok açıktı: Kaynaklarınızı bir salgına önceden hazır olmaya harcamayın” ifadelerini kullandı.
Yaşam boyu sosyal bir aktivist ve MIT’de ünlü bir dilbilimci olan Chomsky, ABD hükümetinin, Güney Kore’de olduğu gibi krizi durdurmak için müdahale edebileceğini ama bunun “yoğunlaşmış özel güçlerin kutsal haklarına odaklanan neoliberal ideolojiye ters düşeceğini” ileri sürdü. Chomsky, “Hükümetin görevi, ayrıcalık ve servete karışmadan –dev kârlar sağlayan- fahiş patent hakları vermek ve sübvanse etmek” dedi.
Cumartesi günü Avrupa’da Demokrasi Hareketi 2025’in kurucularından Srecko Horvat’la görüşen Chomsky, iklim değişikliği, nükleer savaş tehditleri ve göç de dahil olmak üzere, mevcut salgının insanlığı bekleyen çok sayıda krizden sadece biri olduğunu söyledi.
"KORKUNÇ SONUÇLAR OLABİLİR AMA İYİLEŞME DE OLACAK"
Savaş karşıtı aktivist, “sıkıntı çekmeleri ve acılarının artması için bilinçli olarak hazırlandığı belli olan” yeni İran yaptırımları için ABD hükümetini çok ağır biçimde eleştirdi. Chomsky, “Koronavirüsün korkunç sonuçları olabilir ama iyileşme de olacak. Diğerleri için bu söz konusu değil: Bitti. Onlarla mücadele etmezsek, işimiz bitti” dedi.
Chomsky, Batı’nın yaptırımları nedeniyle on yıllardır sıkıntı çeken Küba’nın koronavirüsle savaşmak üzere Avrupa devletlerine doktor yollamasıyla ilgili son haberlerdeki “ironiye” dikkat çekerek, “O kadar şaşırtıcı ki anlatacak kelime bulamıyorsunuz. Almanya Yunanistan’a yardım edemiyor: ama Küba Avrupa ülkelerine yardım edebiliyor. Tıpkı, Avrupa’nın yüzyıllardır yakıp yıktığı ülkelerden kaçan ve Akdeniz’de ölüme yollanan binlerce insanın Akdeniz’de öldüğünü gördüğünüzde olduğu gibi durumu açıklayacak sözcük bulamıyorsunuz” diye konuştu.
“BAZI LİDERLERİN KONUŞMALARI HİTLER’İ ANDIRIYOR”
1928’de doğan Chomsky bazı liderlerin konuşmalarının “Nuremberg mitinglerinde kendisine tapan gürültülü kalabalıklara abuk sabuk bağırıp çağıran Hitler’i radyoda dinlediğimiz çocukluk anılarını çağrıştırdığını” söylüyor.
“KADERİMİZİ SOSYOPAT SOYTARILARA BIRAKIRSAK YOK OLURUZ”
Ünlü düşünür, tek umudun daha fazla demokratik katılım olduğunu belirterek şunları söyledi: “Kaderimizi sosyopat soytarıların eline bırakırsak işimiz biter. Kendi geleceğinin kontrolünü eline alan bilgili, ilgili, inisiyatif alan bir toplum oluşturamazsak, yok olmaya mahkumuz.”
CHOMSKY KİMDİR
7 Aralık 1928'de Philadelphia, Pensilvanya'da doğdu. Rus göçmeni William Chomsky'nin oğludur. N. Chomsky Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde dil bilimi profesörüdür. Kendi ismiyle adlandırdığı Chomsky Hiyerarşisi’ni geliştirmiştir. Dilbilimine olan katkısı Davranışçılık kuramının eleştirisinde çok etkili olmuştur. Ayrıca bilişsel biliminin popülaritesini artırmıştır. Dilbilimsel çalışmalarının yanı sıra Kuzey Amerika’nın en önemli sol politikacı entelektüellerinden biri sayılır. Vietnam Savaşı’ndan itibaren ABD’nin dış ve ekonomik politikalarında Dünya'ca tanınan katı bir eleştirmendir. 1992 yılında gerçekleşen Sanat ve İnsan Hakları Takdirnamesi’nde, 1980 ve 1992 yılları arasında Dünya'nın en çok alıntı yapılan yaşayan insanı seçilmiştir. Noam Chomsky Anarko-sendikalizm ile liberter sosyalizm ile aynı hizada görmektedir.[1] Ve Dünya Endüstri İşçileri Vakfının bir üyesidir.
Babası İbranice öğretmeniydi, ve Ortaçağ İbranice dil bilgisi üzerine hazırlanan bilimsel bir dergiyi çıkarmaktaydı. İlk eğitimini Philadephia'daki Oak Lane Country Day Okulu'nda ve Central Lisesi'nde aldı. 1940 ile 1945 yılları arasında New York şehrinin anarşist-sosyalist Yahudi entelektüel cemaatinin çalışmalarıyla haşır neşir oldu ve Arap-Yahudi işbirliği için çalışmak üzere İsrail'e göç etmeyi planladı.
Eğitimine dil bilimi, matematik ve felsefe çalışacağı Pensilvanya Üniversitesi'nde devam etti. 1945-50 yılları arasında Pensilvanya Üniversitesi öğrencisiydi ve dil bilimi öğrenimine başladı. Bu süre zarfında, Zellig Harris'in "Yapısal Dil Biliminin Yöntemi" adlı kitabının düzeltmeleri üzerine çalıştı ve Harris'in siyaset üzerine görüşlerine karşı sempati duymaya başladı. Radikal-empirist bir felsefeci olan Nelson Goodman'ın öğrenciliğini de yaptı. 1951 yılında Goodman'ın Genç Araştırmacı Bursu önerisini kabul ederek Harvard Üniversitesi'ne gitti.
1953 yılında Chomsky, Avrupa'ya seyahat etti. Bu gezi sırasında, yapısal dil bilimini şekillendirme girişiminin işe yaramayacağına karar verdi; çünkü dil oldukça soyut, doğuştan edinilen (İngilizce: generative) bir olguydu. Bundan sonraki çalışmalarının bu olgunun modellenmesi ile ilgili olması gerektiğine karar vermişti. 1955 yılında Pensilvanya Üniversitesi'nden doktora derecesini aldı; ancak bu dereceyi elde etmesini sağlayan araştırmaların çoğunu 1951-55 yılları arasında Harvard Üniversitesi'nde gerçekleştirdi. Doktora derecesini almasından bu yana Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde çalışmaktadır; şu anda Modern Diller ve Dil bilimi bölümündeki Ferrari P. Ward Başkanlığı görevinde bulunmaktadır. Noam, 24 Aralık 1949'da (şu anda Harvard Üniversitesi'nde profesör olan) Carol Schatz ile evlendi. Çiftin iki kız ve bir erkek çocukları vardır.
Noam ününü dil bilimi alanında kazandı. Dilbilimin bâzı tarihsel ilkelerini İbranice uzmanı olan babası William'dan edinmiştir. Aslında, yüksek lisans derecesi için gerçekleştirdiği ilk araştırmaları konuşulmakta olan modern İbranice hakkındaydı. Pek çok başarısının arasında en ünlü olanı, modern mantığa ve matematiksel temellere olan ilgisinden kaynaklanan üretici dil bilgisi (ing. generative grammar) üzerine olan çalışmalarıdır. Bunun sonucunda, bunu üretici dil bilgisini doğal dillerin tanımlamasına uygulamıştır. Öğrenci olarak, Noam Pennslyvania Üniversitesi dil bilimi profesörü olan Zellig Harris'ten oldukça etkilenmiştir. Zellis'in siyasî görüşlerine olan sempatisi, onu dil bilimi alanında yüksek lisans eğitimi görmeye yönlendirmiştir.
Noam her zaman siyaset ile ilgilenmiştir ve onu dil bilimi alanına çeken şeyin siyaset olduğu söylenir. Sosyalizm ve anarşizme doğru olan siyasî eğilimi, kendi deyişiyle radikal New York Yahudi cemaati nden kaynaklanmaktadır. 1965'ten beri ABD dış politikasının önde gelen eleştirmenlerinden birisi olmuştur. Amerika'nın Vietnam'a karışmasına karşı öne sürülen en önemli argümanlardan kabul edilen Amerikan Gücü ve Yeni Mandarinler makalelerinden oluşan kitabını yayınlamıştır.
Chomsky, akademik alanda saygı görmüş ve pek çok defa onurlandırılmıştır. Londra Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Onursal Doktorluk ile ödüllendirilen Chomsky, aynı zamanda Dünya'nın birçok yerinde konferanslara davet edilmiştir. 1967'de Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Beckman Konferansı'nı vermiştir. 1969'da ise Oxford Üniversitesi'nde John Locke Konferansı'nı ve Londra Üniversitesi'nde de Sherman Anma Konferası'nı vermiştir.
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya'nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 1., 2008 yılında 11. sırada yer almıştır. (Odatv.com)
