Birleşmiş Milletler, dünya genelinde yerlerinden edilen insan sayısının Eylül 2023'te 114 milyona ulaştığını bildirdi. Bu dünya tarihinde bir rekor: Hiç bu kadar çok insan evini terketmek zorunda kalmamıştı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Çarşamba günü yaptığı açıklamada 2023'ün ilk yarısında başlıca Ukrayna, Sudan, Myanmar ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki çatışmalar; Afganistan'daki süreğen insani kriz ve Somali'de kuraklık, sel ve güvensizliğin bir araya gelişi nedeniyle insanların yerlerinden edildiklerini açıkladı.
BM Mülteci Komiserliği "Küresel ölçekte savaş, zulüm, şiddet ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yerlerinden edilen insan sayısının Eylül sonunda 114 milyonu aşmış olduğunun öngörüldüğünü" belirtti.
"Gözler Gazze'de ama her yerde masum hayatlar mahvoluyor"
BM Komisreliğinin lideri Filippo Grandi "Dünya[nın] şu anda haklı olarak Gazze'deki insani felakete odaklan[dığını], ancak küresel ölçekte çatışmaların çok art[tığı] ya da tırman[dığını], masum hayatları mahve[dip] insanları yerinden et[tiğini]" vurguladı.
Grandi, uluslararası toplumu çatışmaları çözme veya önlemekte yetersiz kalmakla suçlarken şiddeti sona erdirmek ve yerinden edilmiş insanların evlerine dönmelerine imkan vermek üzere daha etkili işbirliği çağrısında bulundu.
Rekor sayılar
UNHCR, Birinci Yarı Yıl Eğilimler Raporu'nda geçtiğimiz yıl sonunda 108.4 milyon olan yerinden edilmiş insan sayısının Haziran 2023 sonunda 110 milyona çıktığını söyledi.
AFP'nin haberine göre, UNHCR sözcüsü, Eylül sonundaki 114 milyon sayısının, kuruluşun veri toplamaya başladığı 1975'ten bu yana kaydedilmiş bir rekor olduğunu doğruladı.
Bu öngörüler, Filistin-İsrail savaşının patlak vermesinden önce toplanmıştı.
İsrail'in iddialarına göre, 7 Ekim'de İsrail'e giren Hamas militanları çoğunluğu sivil en az bin 400 kişiyi öldürdü, ayrıca en az 220 kişiyi de kaçırdı.
Gazze'de Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığıysa, karşı saldırılarda en az 6 bin 500 kişini öldüğünü açıkladı.
Dünyada her 73 kişiden biri...
Gazze'de yerinden edilen insan sayısı, BM'nin insani yardım ajansına (UNRWA) göre yaklaşık 1,4 milyon olarak tahmin ediliyor.
UNHCR dünya genelinde her 73 kişiden birinin zorla yerinden edilmiş olduğunu bildiriyor.
2023 ortasında yerlerinden edilmiş olanların 35.8 milyonunun yurtdışına kaçan mülteci ve 57 milyonunun ülke içinde yerinden edilmiş kişi (IDP) olduğu belirlenmişti.
Sığınmacı yada uluslararası korumaya muhtaç milyonlarca insanın üçte biri yalnızca üç ülkeden -Afganistan, Suriye ve Ukrayna- geliyor.
Mülteci ve uluslararası korunmaya muhtaç kişilerin yüzde 75'ini düşük ve orta gelirli ülkeler barındırıyor.
Türkiye en çok mülteci barındıran ülkelerin başında
En çok mülteci barındıran ülkeler sırasıyla İran ve Türkiye (her biri 3.4 milyon), Almanya ve Kolombiya (her biri 2.5 milyon) ve Pakistan (2.1 milyon).
2023 ortasında Suriye'de yerinden edilmişler, nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturuyordu: Ülke içindeki 6,7 milyona ek olarak çoğu Türkiye'de mülteci ve sığınmacı olan 6,7 milyon kişi ayrıldıkları evlerine hala geri dönebilmiş değil.
Küresel ölçekte, 2023 Ocak ve Haziran ayları arasında 1.6 milyon kişi bireysel sığınma başvurusunda bulundu. Bu herhangi bir yılın ilk altı ayında kaydedilmiş en yüksek sayıydı.
Bu başvuruların 540 bin 600'ü Amerika Birleşik Devletleri'nde, 150 bin 200'ü Almanya'da ve 87 bin100'ü İspanya'da yapıldı.
UNHCR çözüm için baskıyı sürdürecek
UNHCR lideri Gandi, "Gazze, Sudan ve ötesindeki olayları izlerken, mülteciler ve diğer yerinden edilmiş insanlar için barış ve çözüm olasılığının uzak olduğu duygusuna kapılabilinir" dedi.
"Ancak vazgeçemeyiz. Ortaklarımızla mülteciler için çözümler oluşturmak üzere baskı yapmaya devam edeceğiz." diye ekledi.
Grandi, bir de iyi haber verdi: "Ocak ve Haziran arasında 3.1 milyon kişi evlerine döndü, bunların 2.7 milyonu ülke içinde yerinden edilmiş kişilerdi." (BİANET)
