Merkez Bankası, İhtiyat Akçesi’nden milyarlarca lirayı bütçeye aktararak ekonomiyi kağıt üzerinde iyileştirdi. Ancak veriler, gerçek bütçe açığının 85 milyar TL düzeyinde olduğunu gösteriyor...
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, ağustos ayında 576,3 milyon TL fazla veren bütçe ocak-ağustos döneminde ise 68,1 milyar TL açık verdi.
2019 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için 960 milyar 976 milyon TL olarak öngörülürken ağustos ayında 93 milyar 712 milyon TL gider gerçekleşti.2018’in aynı ayında ise 76 milyar 94 milyon TL harcama yapılmıştı. Bu da bütçe giderlerinde ağustos ayı için yüzde 23’lük bir artışa işaret ediyor. Bütçe giderlerindeki bu artışa rağmen bütçenin fazla vermesinin sebebi ise vergi dışı gelirlerdeki artış oldu.
Vergi dışı gelirdeki artış Merkez Bankası’nın (MB) İhtiyat Akçesi’nin parça parça bütçeye aktarılması ile gerçekleşti.
İhtiyat Akçesi nedir?
“İhtiyat Akçesi” MB’nin kanun gereği olağanüstü durumlarda kullanılmak üzere kenara ayırdığı rezervler anlamına geliyor.
Ancak ekonomideki kötü gidişatı en azından kağıt üzerinde düzeltmek isteyen AKP iktidarı, bu fona temmuz ayında el koymuştu. Yedek lastik yapılan İhtiyat Akçesi bugün bütçe dengesinde fazla verildiği imajı yaratılmak için kullanılıyor.
Varlık Fonu’yla kamu varlıklarının talanını hızlandıran ve ekonomiyi ayakta tutmaya çalışan AKP iktidarı, sadece krizi erteliyor. Çözüm üretmeyen bu adımlar sonrası, yeni kaynaklara da ihtiyaç duyuluyor. Bu kaynağı yabancı sermayeden ve iç piyasadan doğru üretemeyen AKP, diğer kamu kaynaklarına ve emeğin haklarına göz dikiyor.
Sönmez: “MB’nin yedek akçesi bütçeye gelir olarak aktarıldı”
Konuyla ilgili Sendika.Org’a konuşan iktisatçı yazar Mustafa Sönmez, “MB’nin yedek akçesi bütçeye gelir olarak aktarıldı” dedi. Resmi verilere göre 8 ayda 68 milyar TL açık olduğunu hatırlatan Sönmez “Borçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 182 arttı. Ortada iyileşme yok. Tersine bütçe açığı büyüyor. Açık ancak yeni borçlanmalarla kapatılmaya çalışılıyor” ifadelerini kullandı.
Bütçe açığı 85 milyar TL!
Ağustos ayında vergi dışı gelirler yüzde 232 oranında artış göstererek 25 milyar 783 milyon TL’ye ulaştı. Bir önceki yılın aynı ayında bu rakam 7 milyar 767 milyon TL idi. Bu da İhtiyat Akçesi’nin 18 milyar TL’lik bir kısmının bütçeye aktarıldığını, gerçek açığın ise 85 milyar TL düzeyinde olduğunu gösteriyor.
Mustafa Sönmez de vergi gelirlerindeki düşüşe atıfta bulunarak “Tüketim olmadığı için vergi gelirleri düşüyor” dedi.
Rakamlar, vergiler ve cezalardaki artışa rağmen dolaylı vergilerdeki azalmayı doğruluyor.
Adaletsiz vergi dağılımı
Zamlarla beraber yalnızca ağustos ayındaki ÖTV geliri 1 milyar 889 milyon TL arttı. Ancak ocak-ağustos aralığına bakıldığında ÖTV geliri 91 milyar 982 milyon TL’den 90 milyar 878 milyon TL’ye geriledi. Yine ağustos ayında dahilde alınan KDV geliri yüzde 18 düştü. Bu veriler, AKP iktidarı dolaylı vergilerle ve zamlarla bütçe dengesini sağlamaya çalışsa da hanehalkı tüketiminin olağanüstü boyutlarda düştüğünü gösteriyor.
Vergi yükünü halk çekiyor
Diğer yanda doğrudan vergilere bakıldığında, gelir vergisinde yüzde 17,9’luk bir artış gözlenirken, kurumlar vergisi yalnızca yüzde 7 arttı. Türkiye’de işlem gösteren tüm şirket ve kurumların ödediği kurumlar vergisi 57 milyar 727 milyon TL olurken, KDV ve ÖTV’nin ana gelir kaynağını oluşturduğu dolaylı vergilerden 273 milyar 809 milyon TL Hazine’ye aktarıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, ağustos ayında 576,3 milyon TL fazla veren bütçe ocak-ağustos döneminde ise 68,1 milyar TL açık verdi.
2019 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için 960 milyar 976 milyon TL olarak öngörülürken ağustos ayında 93 milyar 712 milyon TL gider gerçekleşti.2018’in aynı ayında ise 76 milyar 94 milyon TL harcama yapılmıştı. Bu da bütçe giderlerinde ağustos ayı için yüzde 23’lük bir artışa işaret ediyor. Bütçe giderlerindeki bu artışa rağmen bütçenin fazla vermesinin sebebi ise vergi dışı gelirlerdeki artış oldu.
Vergi dışı gelirdeki artış Merkez Bankası’nın (MB) İhtiyat Akçesi’nin parça parça bütçeye aktarılması ile gerçekleşti.
İhtiyat Akçesi nedir?
“İhtiyat Akçesi” MB’nin kanun gereği olağanüstü durumlarda kullanılmak üzere kenara ayırdığı rezervler anlamına geliyor.
Ancak ekonomideki kötü gidişatı en azından kağıt üzerinde düzeltmek isteyen AKP iktidarı, bu fona temmuz ayında el koymuştu. Yedek lastik yapılan İhtiyat Akçesi bugün bütçe dengesinde fazla verildiği imajı yaratılmak için kullanılıyor.
Varlık Fonu’yla kamu varlıklarının talanını hızlandıran ve ekonomiyi ayakta tutmaya çalışan AKP iktidarı, sadece krizi erteliyor. Çözüm üretmeyen bu adımlar sonrası, yeni kaynaklara da ihtiyaç duyuluyor. Bu kaynağı yabancı sermayeden ve iç piyasadan doğru üretemeyen AKP, diğer kamu kaynaklarına ve emeğin haklarına göz dikiyor.
Sönmez: “MB’nin yedek akçesi bütçeye gelir olarak aktarıldı”
Konuyla ilgili Sendika.Org’a konuşan iktisatçı yazar Mustafa Sönmez, “MB’nin yedek akçesi bütçeye gelir olarak aktarıldı” dedi. Resmi verilere göre 8 ayda 68 milyar TL açık olduğunu hatırlatan Sönmez “Borçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 182 arttı. Ortada iyileşme yok. Tersine bütçe açığı büyüyor. Açık ancak yeni borçlanmalarla kapatılmaya çalışılıyor” ifadelerini kullandı.
Bütçe açığı 85 milyar TL!
Ağustos ayında vergi dışı gelirler yüzde 232 oranında artış göstererek 25 milyar 783 milyon TL’ye ulaştı. Bir önceki yılın aynı ayında bu rakam 7 milyar 767 milyon TL idi. Bu da İhtiyat Akçesi’nin 18 milyar TL’lik bir kısmının bütçeye aktarıldığını, gerçek açığın ise 85 milyar TL düzeyinde olduğunu gösteriyor.
Mustafa Sönmez de vergi gelirlerindeki düşüşe atıfta bulunarak “Tüketim olmadığı için vergi gelirleri düşüyor” dedi.
Rakamlar, vergiler ve cezalardaki artışa rağmen dolaylı vergilerdeki azalmayı doğruluyor.
Adaletsiz vergi dağılımı
Zamlarla beraber yalnızca ağustos ayındaki ÖTV geliri 1 milyar 889 milyon TL arttı. Ancak ocak-ağustos aralığına bakıldığında ÖTV geliri 91 milyar 982 milyon TL’den 90 milyar 878 milyon TL’ye geriledi. Yine ağustos ayında dahilde alınan KDV geliri yüzde 18 düştü. Bu veriler, AKP iktidarı dolaylı vergilerle ve zamlarla bütçe dengesini sağlamaya çalışsa da hanehalkı tüketiminin olağanüstü boyutlarda düştüğünü gösteriyor.
Vergi yükünü halk çekiyor
Diğer yanda doğrudan vergilere bakıldığında, gelir vergisinde yüzde 17,9’luk bir artış gözlenirken, kurumlar vergisi yalnızca yüzde 7 arttı. Türkiye’de işlem gösteren tüm şirket ve kurumların ödediği kurumlar vergisi 57 milyar 727 milyon TL olurken, KDV ve ÖTV’nin ana gelir kaynağını oluşturduğu dolaylı vergilerden 273 milyar 809 milyon TL Hazine’ye aktarıldı.
