Milyonlarca işçiyi ilgilendiren asgari ücret maratonunda sona gelindi. Asgari ücret 2023 yılında yüzde 54,7 zamla 8 bin 506,8 TL olarak uygulanacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Asgari ücreti belirlerken önümüzdeki yıla dair enflasyon öngörümüzü destekleyecek yaklaşım benimsedik. Beklenmedik tabloyla karşılaşırsak geçen yıl gibi yine bir ara düzenleme yapmaktan kaçınmayız" dedi.
Kamuoyunda günlerdir tartışılan asgari ücret rakamı belli oldu. AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, asgari ücretle ilgili alınan kararı açıklamak için basının karşısına geçti.
Sadece asgari ücret alanları değil tüm çalışanları yakından ilgilendiren toplantıda işçi kesimini temsil eden TÜRK-İŞ basın toplantısında yer almadı.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLDU?
Asgari ücret yüzde 55'lik artış ile 8 bin 506.8 Türk Lirası oldu.
Bu durumda brüt ücret 10 bin liraya, işverene maliyeti ise 11 bin 750 liraya yükseliyor.
Asgari ücret böylece ocak ayına göre yüzde 99 temmuz ayına göre ise yüzde 54 zamlı oldu.
Dolar bazında asgari ücret bugünkü kurla 455 dolara çıktı. Böylece dolar bazında 2018 rakamının üzerine çıkıldı. Ancak OVP'deki 2023 ortalama dolar kurunun 21.5 TL olduğu dikkate alınırsa 8 bin 506 TL'lik rakam yıl içinde 395 dolara gerileyecek.
1 Ocak 2023 itibariyla işverene calıştırdığı her bir asgari ücretli için 250 lira doğrudan destek verilecek.
Bu yıl süreç yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetleri dolayısıyla kamuoyunun gündeminde önceki senelere göre daha fazla öne çıktı.
Asgari ücretin kamuoyunda daha fazla gündeme gelmesinin temel nedenlerinden biri de asgari ücretlilerin çalışanlar arasındaki payının yüksek olması oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve DİSK-AR verilerine göre Türkiye'de asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 50 seviyesinde oldu.
Asgari ücret sürecinin başlarında işçi kesimini temsil eden Türk-İş cephesinden gelen kırmızı çizginin 7 bin 785 TL olduğu açıklaması tartışmalara yol açarken, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun üçüncü toplantısının ardından Türk-İş Başkanı Ergün Atalay'ın resmi tekliflerinin 9 bin TL olduğunu söylemesi de sürecin önemli gelişmelerinden biri oldu.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor. (CUMHURİYET)
DİSK VE TÜRK-İŞ NE DEDİ
TÜRK-İŞ
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi kesimi adına görev yapan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) temsilcileri, bugünkü mevcut sosyal ve ekonomik şartlarda, 2023 yılı için belirlenen asgari ücretin, çalışanların aileleriyle birlikte geçim şartlarını karşılamadığı görüşündedir. Kamuoyunun beklentisi de giderilmemiştir. Asgari ücretin yürürlükte kalacağı dönem boyunca meydana gelecek fiyat artışlarının gerisinde kalması söz konusudur. Ücretli çalışanların satın alma gücü bu nedenle azalmaktadır. Çalışanların satın alma gücünü koruyacak tedbirler uygulanmalıdır.
Asgari ücret çalışmalarında işçi kesimi öncelikle “çalışanların kendileri ve aileleri için insana yakışır bir gelir” elde etmeleri için çaba göstermiştir. Ancak bu talebimiz dikkate alınmamıştır. Yaklaşımımız işveren ve hükümet temsilcileri tarafından dikkate alınmış olsaydı, işçi kesiminin de onayıyla asgari ücretin oybirliğiyle tespit edilmesi ihtimali ortaya çıkabilirdi.
"TÜİK BU KONUDA BİR ÇALIŞMA YAPMAKTAN KAÇINDI"
Asgari ücreti belirleme çalışmaları sadece ücretli kesimi değil toplumun tümünü yakından ve doğrudan ilgilendirmektedir. Kamuoyunun beklentisi maalesef karşılanmamıştır. Özelikle sendikasız işçilerin önemli bir bölümünün temel meselesi olan asgari ücretin işçi kesiminin savunduğu ilkeler çerçevesinde karara bağlanması, ülkemiz çalışma hayatı açısından önemli bir açılım sağlayacaktı.
Anayasada asgari ücretin tespitinde “çalışanların geçim şartları” göz önünde bulundurulması hükmü yer almaktadır. Ancak TÜİK bu konuda bir çalışma yapmaktan kaçınmıştır.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda görev yapan işçi temsilcileri, bu görüş ve düşüncelerle çalışmalara katkı yapmış ve asgari ücretin bu çerçevede belirlenmesi için çaba göstermiştir. Ancak, bilimsel, objektif yöntemler ve güvenilir verilerle tespit edilen taban ücret olması gereken asgari ücret -bir kez daha- pazarlık konusu edilmiş ve karar oy çokluğuyla, işveren ve hükümet temsilcileri tarafından belirlenmiştir. İşçi kesimi alınan karara katılmamıştır.
DİSK
Açıklanan bu rakam her şeyden önce Türkiye'nin içinden geçmiş olduğu bu olağanüstü koşullarda yani Türkiye tarihinin gördüğü en büyük yoksullaşma, gelir kaybı, pahalılık, iş- aş derdinin en yüksek olduğu bir süreçte asgari ücretin bir ortalama ücret olduğu gerçeği göz önüne alınmadan milyonlarca işçi ve ailesi yoksulluğa mahkum edilmiş durumdadır
Bugün Türkiye'de sadece 4 kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması anlamına gelen açlık sınırının 7 bin 800 lira olduğunu düşünürsek belirlenen bu rakam açlık sınırının birazcık üzerinde olan bir rakamdır. Türkiye'deki yüksek enflasyon sürecini göz önüne aldığımızda belirlenen bu rakam çok değil birkaç ay içerisinde açlık sınırının bile altına gerileyecektir
Yapılması gereken her iki kişiden birinin hayatını sürdüğü asgari ücret belirlenirken DİSK olarak söylediğimiz gibi bir işçinin ailesiyle birlikte geçinebilecği bir ücret olması, gerçek bir geçim ücreti olması gerçek enflasyon karşısında kaybının giderilmesi, büyümeden milli gelir artışından payını alması ve en azından bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve bir yoksulluk sınırı kadar gelir girmesini sağlayacak bir asgari ücret olmalıydı.
Bugün yaklaşık 25-26 bin lira olan yoksulluk sınırı rakamını göz önüne almayan bir asgari ücretin belirlenmesi milyonlarca işçiyi, çalışanı ailesiyle birlikte açıkca yoksulluğa mahkum etmek anlamına gelir. Dolayısıyla belirlenen bu rakam beklentinin, olması gerekenin çok çok altındadır.
Aslında bu rakamı açıklayarak cumhurbaşkanı, ülkeyi yöneten siyasi iktidar üstelik de işçi tarafını da yok sayarak yeni bir hukuksuzluğa daha yol açarak açıklanan bu rakam ülkeyi yöneten siyasi iktidarın tercihlerini bir kez daha ortaya koymuştur. (CUMHURİYET)
