Kanada’nın Bountiful adlı bir dağlık
kasabasında 256 öğrencinin bir vakitler eğitim gördüğü ilkokul,
kasabanın tek ilkokulu örümcek bağlamaya başladı.
Okul, geçen yılın karnesi dağıtıldığından beri kapalı, sınıflar tın tın... Çocuklar şimdi, Mormon tarikatına bağlı ebeveynlerin, onlarca anneler ve tek babadan oluşan aile denetiminde, home-schooling yapıyor. Türkçesiyle evde eğitim, hem de mutaasıplığın had safhasında dini eğitim almaya devam ediyor. Zira Kanada yasaları, tıpkı ABD’de olduğu gibi, tarikat marikat söz konusu olunca evde eğitime izin veriyor.
1924 yılında TBMM’nin onayladığı Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun gözünü seveyim; öylesini buralarda aramayınız! Kanada’nın batısındaki, İngiliz Kolombiyası eyaleti bu ülkenin çok kadınla evlilik yapmayı dini nedenlerle mecburi gören Mormon tarikatı üyelerine kucak açmış bulunmaktadır.
Eyaletin çok eşli evliliği erkekleri adına müsaade eden yasaları gereği Bountiful kasabası bu işe ayrılmış, özel bölgesi gibidir. Bountiful’un tarihi de o kadar eski değildir, 1940’ların başında kurulmuş, karıları bol erkeklerden oluşan birkaç Mormon Hıristiyanı buraya gelip yerleşmiştir; şimdi nüfusu 2 bin civarındadır, bolca akraba evliliği vardır. Gücü yettiği kadarıyla birden fazla kadına dini nikâh kıyıp karısı yapan adamların toplandığı bu kasabada gençkızlığa adım atılır atılmaz kız çocuklarının evlenmesi de istenir.
Çocuklar yaşlı başlı adamlarla gizli kapaklı evlendirilir, hatta kısa süre sonra anne olur. Afganistan’da 80’lik adama verilmiş 8 yaşındaki kızın haberini yapan Kanada basını, bu kasabayı görür de görmezden gelir... Ucunda Mormon Hıristiyanları vardır ki tarikata dokunan yanar! Lakin Kanada yasaları bu kadarına izin vermediği için, tarikatçı Hıristiyanlar da işin cılkını çıkarmaz ve bu evlilikler kapalı kapılar ardında olur. Kanada’nın demokrat, insan haklarından yana, liberal ve hatta yeşilci olup üstüne üstelik feminist bulunan kesimleri şiddetle bu işe müdahale etmek istese dahi ortada fol yok yumurta yok biçimi kanıtsızlıktan Bountiful kasabası, her zaman temize çıkar... Vancouver Sun başlıklı Kanada’nın ciddi gazetelerinden birisi, 2005 yılında meseleyi manşete taşımış, Bountiful’daki bu rezaleti ortaya çıkarmak istemişti.
Gazetenin haberine bakılırsa, 14 yaşında bir kız çocuğu 39 yaşındaki, 7 tane karısı bulunan bir kuzeniyle, zoraki nikâha oturmuştu. Kız durumu adli makamlara bildirince bu şikâyetten bir sonuç alınır sanılmıştı. Heyhat!.. Gerçi o vakit Kanada savcıları harekete geçtiler ama sonuç alınamayacaktı. İşte bu kasabanın geçen yıl ahalisi toplandı, çocuklarını artık devletin anayasal çerçevesindeki müfredatına göre eğitim yapan hükümet okuluna göndermemek üzere oylama yapıp bir karar çıkardı. Kararın ardından kasabanın tek okulu kapandı, fakat ne olur ne olmaz diye biri müdür olan beş eğitmen, öğretmen kadrosu görev başında bırakıldı. Kasabadaki erkekler, Yedi Kocalı Hürmüz gibi, eşlerinin sayısını artırırken bu işten hem Kanada kamuoyu hem de yetkililer rahatsızlık duyuyor ama ellerinden bir şey gelmiyor; zira din özgürlüğü dedikleri bir ayakbağı var ortada...
Çok sayıda “karı” almaya, bizim kültürümüze göre “kuma edinmeye” yönelik böylesi bir din özgürlüğünü, İngiliz Kolombiyası yüksek mahkeme hâkimlerinden Robert Baumann da geçen yıl, 335 sayfayı bulan gerekçeli kararını vererek onaylamıştı... Böylesi bir din özgürlüğü sayesinde 26 karısı ve 80, belki de 90 çocuğu olan kasabanın en etkili adamı Winston Black’in, bir süre önce CBC’ye verdiği mülakatta dediğine bakılırsa, “Kasabada ve ahali arasında her şey gönül rızasıyla yapılmaktadır.” Tıpkı bazı ülkelerde söylenegeldiği gibi, “Dinde zorlama yoktur, muhterem kardiiiişim, zorlamayız ama öyle bir kerterize getiririz ki adamı evelallah zorlattırırız!¨ diyenlerin lakırdılarına benziyordu, bu söyledikleri... Winston’a göre, kendilerine, İncil’in 16. yy’da Thomas Matthew tarafından yazılmış yeni kopyasını mürşid-yol gösterici edinen Mormon Hıristiyanlarının çok eşliliği de kutsal kitaba göre ahlaksızlık değildi. Bir de sadece kendi tarikatlarından insanlara kasabaya hoş geldiniz diyorlardı. Bu arada, dedikoduyu seven basında yer alan görüşleri buraya aktarırsak, Bountiful’un eczanelerinde Viagra ve benzeri hapların satışı da gırla gidiyordu.
(Mahmut Şenol / Bountiful / Cumhuriyet
Okul, geçen yılın karnesi dağıtıldığından beri kapalı, sınıflar tın tın... Çocuklar şimdi, Mormon tarikatına bağlı ebeveynlerin, onlarca anneler ve tek babadan oluşan aile denetiminde, home-schooling yapıyor. Türkçesiyle evde eğitim, hem de mutaasıplığın had safhasında dini eğitim almaya devam ediyor. Zira Kanada yasaları, tıpkı ABD’de olduğu gibi, tarikat marikat söz konusu olunca evde eğitime izin veriyor.
1924 yılında TBMM’nin onayladığı Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun gözünü seveyim; öylesini buralarda aramayınız! Kanada’nın batısındaki, İngiliz Kolombiyası eyaleti bu ülkenin çok kadınla evlilik yapmayı dini nedenlerle mecburi gören Mormon tarikatı üyelerine kucak açmış bulunmaktadır.
Eyaletin çok eşli evliliği erkekleri adına müsaade eden yasaları gereği Bountiful kasabası bu işe ayrılmış, özel bölgesi gibidir. Bountiful’un tarihi de o kadar eski değildir, 1940’ların başında kurulmuş, karıları bol erkeklerden oluşan birkaç Mormon Hıristiyanı buraya gelip yerleşmiştir; şimdi nüfusu 2 bin civarındadır, bolca akraba evliliği vardır. Gücü yettiği kadarıyla birden fazla kadına dini nikâh kıyıp karısı yapan adamların toplandığı bu kasabada gençkızlığa adım atılır atılmaz kız çocuklarının evlenmesi de istenir.
Çocuklar yaşlı başlı adamlarla gizli kapaklı evlendirilir, hatta kısa süre sonra anne olur. Afganistan’da 80’lik adama verilmiş 8 yaşındaki kızın haberini yapan Kanada basını, bu kasabayı görür de görmezden gelir... Ucunda Mormon Hıristiyanları vardır ki tarikata dokunan yanar! Lakin Kanada yasaları bu kadarına izin vermediği için, tarikatçı Hıristiyanlar da işin cılkını çıkarmaz ve bu evlilikler kapalı kapılar ardında olur. Kanada’nın demokrat, insan haklarından yana, liberal ve hatta yeşilci olup üstüne üstelik feminist bulunan kesimleri şiddetle bu işe müdahale etmek istese dahi ortada fol yok yumurta yok biçimi kanıtsızlıktan Bountiful kasabası, her zaman temize çıkar... Vancouver Sun başlıklı Kanada’nın ciddi gazetelerinden birisi, 2005 yılında meseleyi manşete taşımış, Bountiful’daki bu rezaleti ortaya çıkarmak istemişti.
Gazetenin haberine bakılırsa, 14 yaşında bir kız çocuğu 39 yaşındaki, 7 tane karısı bulunan bir kuzeniyle, zoraki nikâha oturmuştu. Kız durumu adli makamlara bildirince bu şikâyetten bir sonuç alınır sanılmıştı. Heyhat!.. Gerçi o vakit Kanada savcıları harekete geçtiler ama sonuç alınamayacaktı. İşte bu kasabanın geçen yıl ahalisi toplandı, çocuklarını artık devletin anayasal çerçevesindeki müfredatına göre eğitim yapan hükümet okuluna göndermemek üzere oylama yapıp bir karar çıkardı. Kararın ardından kasabanın tek okulu kapandı, fakat ne olur ne olmaz diye biri müdür olan beş eğitmen, öğretmen kadrosu görev başında bırakıldı. Kasabadaki erkekler, Yedi Kocalı Hürmüz gibi, eşlerinin sayısını artırırken bu işten hem Kanada kamuoyu hem de yetkililer rahatsızlık duyuyor ama ellerinden bir şey gelmiyor; zira din özgürlüğü dedikleri bir ayakbağı var ortada...
Çok sayıda “karı” almaya, bizim kültürümüze göre “kuma edinmeye” yönelik böylesi bir din özgürlüğünü, İngiliz Kolombiyası yüksek mahkeme hâkimlerinden Robert Baumann da geçen yıl, 335 sayfayı bulan gerekçeli kararını vererek onaylamıştı... Böylesi bir din özgürlüğü sayesinde 26 karısı ve 80, belki de 90 çocuğu olan kasabanın en etkili adamı Winston Black’in, bir süre önce CBC’ye verdiği mülakatta dediğine bakılırsa, “Kasabada ve ahali arasında her şey gönül rızasıyla yapılmaktadır.” Tıpkı bazı ülkelerde söylenegeldiği gibi, “Dinde zorlama yoktur, muhterem kardiiiişim, zorlamayız ama öyle bir kerterize getiririz ki adamı evelallah zorlattırırız!¨ diyenlerin lakırdılarına benziyordu, bu söyledikleri... Winston’a göre, kendilerine, İncil’in 16. yy’da Thomas Matthew tarafından yazılmış yeni kopyasını mürşid-yol gösterici edinen Mormon Hıristiyanlarının çok eşliliği de kutsal kitaba göre ahlaksızlık değildi. Bir de sadece kendi tarikatlarından insanlara kasabaya hoş geldiniz diyorlardı. Bu arada, dedikoduyu seven basında yer alan görüşleri buraya aktarırsak, Bountiful’un eczanelerinde Viagra ve benzeri hapların satışı da gırla gidiyordu.
(Mahmut Şenol / Bountiful / Cumhuriyet