ÖNCE Çin’in geçen hafta da tüm G-20 ülkelerinin yaptığı ortak uyarıdan sonra 2008 krizi öncesi ABD’yi o dönemki unvanıyla defalarca ikaz eden IMF Başkanı Christine Lagarde, pazar günü Amerikalıların televizyon kanalı NBC’ye çıkıp bir kez daha söyledi: “Eğer ABD’nin borç tavanı kaldırılmazsa, küresel ekonomi büyük zararlar görebilir. Yeniden resesyona girebiliriz.” Lagarde’dan yeni bir ekonomi asistanına herkesin kabul ettiği bir gerçek bu ancak Amerikan Kongresi’nde federal hükümetin 1 Ekim’den beri kapalı olmasına neden olan bütçe anlaşmazlığı bir türlü aşılamıyor ve dünya bile bile, yarın aşılacak Amerikan hükümetinin 16.7 trilyon dolarlık borçlanma tavanına doğru bir krize sürükleniyor.
HAFTA SONU BOŞ GEÇTİ
Kongre’nin Temsilciler Meclisi kanadında çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçilerin, Amerikan yasama organının diğer kanadı Senato’ya hâkim olan Demokratlarla krizi erteleyecek bir formül üzerinde anlaşacakları umudu Cuma günü doğmuştu. Ve Cumhuriyetçilerin hükümete harcama yetkisi vermek için Obama’nın sağlık reformunu erteleme şartı getirmekten vazgeçmeye hazır olduğu, ABD Başkanı Obama’nın da olur vermeyi kabul ettiği savunulan geçici bir çözüm formülü gündeme gelmişti. Hafta sonu taraflar bir anlaşmaya varamadı. Ancak Pazartesi, krizin aşılması için somut adımlar atılmaya başlandı.
BEN OLUMLU BULUYORUM
Amerika’nın keşfinin kutlandığı ‘Columbus Günü’ nedeniyle ülke tatil olmasına rağmen kongre önceki gün mesai yaptı ve Senato’da iki parti tüm gün bir çözüm müzakeresi yürüttü. Senato Çoğunluk lideri Harry Reid, görüşmeler sonrası “Olağanüstü bir ilerleme kaydettik” derken, “Umudumuz o ki, belki da yarın parlak bir gün olacak” diye konuştu. Senato’da Cumhuriyetçilerin lideri Mitch McConnell da “Bugün iyi bir gündü. Dün de iyi bir gündü” diyerek olumlu işaret verdi. Tarafların üzerinde konuştukları planla ilgili bir açıklama yapılmadı. Ancak müzakerenin federal hükümetin tekrar iş başı yapmasını sağlayacak ve Yönetim’e 7 Şubat 2014’e kadar harcama yetkisi tanıyacak bir tasarı üzerinden sürdüğü öğrenildi.
Sandviçli mesaj
ABD Başkanı Barack Obama, dün cumhuriyetçilere mesaj vermek için bu kez sandviç yaptı. Obama “Cumhuriyetçiler endişelerini bir kenara bırakıp ülke için doğru olanı yapmazlarsa temerrüde düşeceğiz. Bu temerrüde düşmek ekonomimizde yıkıcı bir etki yaratacak. Bu kapanma tamamen gereksizdi” dedi.
Çay Partisi mutsuz oldu
ABD Senatosu’nun üzerinde anlaşacağı bir planın Temsilciler Meclisi’nden geçip geçmeyeceği bilinmiyor. ‘Çay Partisi’ne yakın bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri, “Hiçbir plan olmaması, kötü bir plandan daha iyidir” diyerek, Obama’nın sağlık reformunun ertelenmesinden taviz vermeye yanaşmayacaklarını belli ettiler. Ancak ılımlı Cumhuriyetçiler ise Senato’nun üzerinde anlaşacağı bir planı bu koşullarda TM’nin reddetmesinin güç olacağı görüşünde. Yaşanan kriz ve temerrüt riski bu anlamda Cumhuriyetçileri vurmaya da devam ediyor. Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, çok zor günler geçirirken, Washington Post ve ABC’nin yaptığı bir ankette de Amerikalıların yüzde 74’ünün Cumhuriyetçilerin durumu ele alışını onaylamadığı görülüyor. Krizde Obama’nın seçimlerini onaylamayanlar ise yüzde 53’te kalıyor.
Başkan Obama yetki aşımına gidebilir
ABD Hazine Bakanlığı, borç tavanının artırılmaması halinde yarın itibarıyla elinde 30 milyar dolar nakit para kalacağını ve bunun borçları ödemek için en fazla bir-iki hafta yeteceğini açıkladı. Beyaz Saray, limit artırılmazsa Başkan’ın ABD’nin başta sosyal güvenlik borçlarını ödemek için Anayasal bazı yetkiler kullanıp kullanmayacağını açıklamadı. Ancak uzmanlar, Kongre’de bir anlaşma sağlanamazsa dünyayı krizden kurtaracak tek seçeneğin Obama’nın yetki aşımına gitmesi olduğunda mutabık.
