Geçtiğimiz günlerde, YPG'nin kontrolündeki Afrin kantonunda, "Şamlılar Cephesi" (Cebhet'uş Şamiyye*) isimli grupla YPG arasında imzalanan anlaşma basına yansımıştı.
"Kantonu, kanton sakinlerini ve çevresinde yaşayan sivilleri terör eylemlerinden koruma esası üzerine yapıldığı" iddia edilen anlaşmaya göre, iki tarafın da yargı sistemleri birleştirilecek ve kararlar "Allah'ın şeriatına göre" alınacak.
Peki, Şamlılar Cephesi kimlerden oluşuyor? Politik-ideolojik yönelimleri neler?
MÜSLÜMAN KARDEŞLER VE SELEFİLER AĞIRLIKTA
Şamlılar Cephesi, 25 Aralık 2014 tarihinde Halep'te kuruldu. Birleşik bir komutanlık altında birleştiklerini açıklayan silahlı gruplar, ilk bakışta Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) ile El Kaide'nin Suriye kolu Nusra Cephesi'ni aralarına almıyorlardı.
Şamlılar Cephesi, 25 Aralık 2014 tarihinde Halep'te kuruldu. Birleşik bir komutanlık altında birleştiklerini açıklayan silahlı gruplar, ilk bakışta Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) ile El Kaide'nin Suriye kolu Nusra Cephesi'ni aralarına almıyorlardı.
Cephe, Türkiye'de süren uzun müzakereler sonucunda, temelde 5 fraksiyonun birleşmesiyle kuruldu: Halep bölgesindeki İslami Cephe; Mücahid Ordusu; Nureddin Zengi Tugayları; Emrolunan Yolda İlerle Hareketi (Kuran'dan bir ayet); Doğruluk ve Kalkınma Cephesi. 30 Ocak 2015 tarihinde, Nusra Cephesi'ne karşı tutunamayan ABD destekli Hareket Hazm da cepheye dahil oldu.
Cephe'nin en büyük bileşeni İslami Cephe'nin Halep kolu, ağırlıklı olarak Tevhid Tugayı'ndan oluşuyor. Tevhid, Müslüman Kardeşler'in Suriye'deki silahlı kolu olarak biliniyor. Örgüt, Türkiye ve Katar tarafından finanse ediliyor. İslami Cephe'yi oluşturan Tevhid Tugayı, Ahrar'uş Şam gibi gruplar, Halep bölgesinde kendi isimlerini bir kenara bırakarak tamamen İslami Cephe adı altında savaşıyorlar. Suriye'nin diğer bölgelerinde gruplar kendi faaliyetlerini sürdürüyorlar.
Tevhid Tugayı'nın siyasi lideri olarak bilinen Abdülaziz Selame (Ebu Cuma ve Hacı Anadan isimleriyle de biliniyor), hem İslami Cephe'nin hem de Şamlılar Cephesi'nin liderliğini üstlenmiş durumda.
Mücahid Ordusu, eski ÖSO artıklarından oluşuyor. İçindeki en baskın unsur, eski bir ordu subayı olan Muhammed Bakkur'un yönettiği Ensar Ordusu. Bakkur, Şamlılar Cephesi'nin de askeri lideri.
Nureddin Zengi Hareketi ise, 2013 yazında Rojava'ya yönelik saldırıyı Gaziantep'te planlayan grupların arasında yer alıyor. Emrolunan Yolda İlerle Hareket ise, birkaç hafta öncesine kadar Mücahid Ordusu'nun içindeydi.
Doğruluk ve Kalkınma grubunun lideri Halid el-Hamad ise, Körfez'de üslenmiş Selefi bir şeyh. Meşhur Selefi Rabi el-Medheli'nin takipçisi olan Hamad, Suudilere yakın duruyor.
'RADİKAL İSLAM'DAN APOLİTİZME GENİŞ BİR SKALA
Şamlılar Cephesi'nin siyasi-ideolojik çeşitliliği, tahmin edileceği gibi Ahrar'uş Şam'ın temsil ettiği Selefilikten Tevhid'in temsil ettiği İhvan'cılığa, oradan da "para"ya koşan dış destekli eski ÖSO artıklarına kadar uzanıyor.
Şamlılar Cephesi'nin siyasi-ideolojik çeşitliliği, tahmin edileceği gibi Ahrar'uş Şam'ın temsil ettiği Selefilikten Tevhid'in temsil ettiği İhvan'cılığa, oradan da "para"ya koşan dış destekli eski ÖSO artıklarına kadar uzanıyor.
Cephenin içindeki grupların birçoğu, Türkiye merkezli Askeri Operasyon Merkezi'nden (MOC) destek alıyor. Bu merkez, ABD öncülüğünde kurulmuştu.
Şamlılar Cephesi, bir siyasi program yayımlamamış olsa da, öncü grupların Sünni İslam'a dayalı bir Suriye (ve bölge) istedikleri bir sır değil.
TEMEL MESELE HALEP KUŞATMASI
Cephenin ilan edildiği tarih, tam da Suriye ordusunun Handarat'ı alarak "muhaliflerin" son ikmal hattı Kastello yolunu ele geçirmenin eşiğinde olduğu döneme rastlıyor.
Cephenin ilan edildiği tarih, tam da Suriye ordusunun Handarat'ı alarak "muhaliflerin" son ikmal hattı Kastello yolunu ele geçirmenin eşiğinde olduğu döneme rastlıyor.
Zaten Şamlılar Cephesi de, meselenin Halep olduğunu gizlemiyor. Halep kuşatmasını tamamlayacak adım atıldığı takdirde, kent içindeki silahlı gruplar için bir ölüm-kalım savaşı başlayacak.
Şamlılar'ın içinde yer aldığı Halep'i Kurtarma Operasyon Odası da, dikkatleri Halep'e yoğunlaştırarak ordu kuşatmasından kurtulmayı amaçlıyor.
* Burada geçen ("IŞİD"in isminde de yer alan) "Şam" sözcüğü, Türkçe'de Suriye'nin başkenti olarak kullanılan Şam'ı değil, Batı dillerinde "Levant" da denilen Şam diyarını (Bilad'üş Şam) anlatıyor. Bu bölge kuzey-güney hattında Antakya'dan Filistin'e, batı-doğu hattında Lübnan'dan Ürdün'e ve Irak'a kadar uzanıyor. Araplar, Şam'a "Dimeşk" diyorlar.