Yap-işlet-devret modeli ile yapılan Osmangazi Köprüsü günlük araç kotasının altında kalınca zarar etti. İhale edilen firmaya günlük 40 bin araç geçişini garanti edenler zararı halka ödetecek
İzmit Körfezi üzerine kurulan Osmangazi Köprüsü Binali Yıldırım ve Tayyip Erdoğan’ın katılımı ile 30 Haziran günü düzenlenen törenle hizmete açılmıştı. Hükümetin ve AKP medyasının tabirleriyle; “yol medeniyettir” anlayışıyla “rekor” sürede tamamlanan köprü ücretli geçişe açıldığı ilk 15 gün 59 milyon 541 lira zarar etti.
Törenle açıldıktan suzonra bayram tatili boyunca ücretsiz kullanılan köprüden, 11-26 Temm tarihleri arasında 100 bin 932 adet araç geçti. Ücretsiz olduğu dönemde günlük ortalama 100 bin aracın geçiş sağladığı köprüden, ücretli hale geldikten sonra günlük ortalama 7 bin araç geçiş sağladı. Köprü fiyatının pahalılığından kaynaklı köprüden önce körfez ulaşımını sağlayan arabalı vapurlar tekrar kullanılmaya başlandı.
AKP’nin medya organlarından Yeni Şafak Gazetesi, 10 Temmuz tarihinde, bayram nedeniyle ücretsiz olan Osmangazi Köprüsü’ndeki araç yoğunluğunu, “Dönüş yolunda tercih yine Osmangazi Köprüsü oldu” manşetiyle haberleştirmiş, “Yeni köprüde yoğunluk yaşanırken, geçtiğimiz yılların gözdesi araba vapurları ise boş kaldı” ifadesini kullanmıştı.
Yap-işlet-devret modeli ile yapılan Osmangazi Köprüsü’ne günde 40 bin araçlık geçiş garantisi veren devlet, zararı halka ödetecek. Yapılan ihalenin ve yap-işlet-devret modelinin detayları CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun değerlendirmeleriyle gündem olmuştu.
OSMANGAZİ KÖPRÜSÜNE HAZİNE GARANTİSİ: KOTA TUTMAZSA KAMU ÖDER
Osmangazi Köprüsü için konulan yolcu kotası ve geçiş ücretleri tartışması sürüyor. CHP’li Erdoğdu, ihale edilen firmaya Hazine garantisi verildiğini, kotanın tutmaması halinde kamu maliyetlerinin devreye sokulacağını belirtti
Atatürk Havalimanı saldırısının ardından Başbakan Binali Yıldırım ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın büyük bir şovla açtığı Osmangazi Köprüsü’nün maliyeti ve geçiş ücretleri tartışılmaya devam ediliyor.
Köprü, geçiş ücretleri ile yatırım biçimi ve ihale edilen şirkete kota garantisi verilmesi dolayısıyla birçok sorunla açıldı. Devlet tarafından garanti edilen kotaya ulaşılaması halinde, devreye Hazine ödemesi sokulacak, yani köprünün maliyetini şirkete halk ödemeye başlayacak.
İktidar tarafından her ne kadar ‘iyileştirme’ yapıldığı söylense de, uzmanlar ücretin hâlâ yüksek olduğunu ve bu koşullarda vaddedilen kotaya ulaşılamayacağını, eninde sonunda Hazine’nin devreye sokulacağını ifade ediyor.
Bedeli halk ödeyecek
Osmangazi Köprü projesine yatırım olarak karşı çıkmadıklarını, ancak köprü ile otoyolun yapımında ve ihale sonrasında şartların değiştirilmesi ve yatırımcılara haksız kaynak aktarılması gibi temel sorunların olduğunu aktaran CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, şu değerlendirmede bulundu:
”Bu yatırımların yapılması için, devlet bütçesinden hiçbir harcama yapılmadı. Yap-işlet-devret modeli ile bu harcamalar yapıldı. Bu da, bu yolu ve bu köprüyü kullanacak insanların, bundan sonra bu yatırımın bedelini ödeyeceği anlamına geliyor. Bu yatırımlar dolayısıyla gelecek nesillerin üzerine önemli yükler bindirildi. Yüksek geçiş ücretleri dolayısıyla köprü kullanılmadığı takdirde, minimum gelir garantisi verildiği için, aradaki fark Hazine tarafından yatırımcıya ödenecek. Bu da, kamu maliyetine önemli yükler getirme potansiyeli doğuruyor.”
140 milyar dolar Hazine garantisi
İktidarın “mega projeler” için toplamda 130-140 milyar doları bulan Hazine garantisi verdiğini belirten Erdoğdu, ”Hazine garantisi yöntemi, bir finansman yöntemidir. Ancak bu verilen garantiler, doğru ve fizibilitesi yapılmış yatırımlar için mantıklı olur. Gerekli etüt çalışmasının yapılmadığı ve son derece şaibeli ihalelerin yapıldığı bu yatırımlar için verilen Hazine garantilerinin, kamu maliyetine büyük bir yük olacağından endişeliyiz. Bu garantiler birçok projede devreye girmeye başladı. Mesela küçük yatırımlardan Zafer Havalimanı’nda 800 bin yolcuya garanti verildi, ama bunun onda biri kadar yolcu gelmedi. Yıllık 5-6 milyon avro, Zafer Havalimanı için ödeme yapılıyor. Bu garantiler milletin başına büyük belalar açacak” diye konuştu.
Finansman iktidar değil, halk
İktidarın, şükran ve minnet atmosferi yaratmaya çalıştığını kaydeden Erdoğdu, sözlerini şöyle sürdürdü:
”Köprüyü ve otoyolu halk kullanacak, parasını da halk ödeyecek. Burada şükran ve minnet duyulması gereken, bu finansmanı sağlayan halkımızdır. Ama öyle bir hava yatırıyorlarki; sanki kendi özel servetlerinden bağışta bulunuyorlar. Bu yatırımı yaparken, ihalesinde bir sürü haksız kazanç elde ediyorlar, yapılacak yatırımların maliyeti 3-4 katına çıkıyor. Oysa çalmadan çalışmak, çevreye zarar vermeden proje geliştirmek mümkün. Bu köprü ve otoban projesi, yarı yarıya, hatta 3’te bir maliyetle tamamlanacak yatırımlar iken, hem kötü yönetim hem de yolsuzluklar dolayısıyla 3 katına çıkmış oldu.”
‘9 saat 3,5 saate indi’ iddiası gerçek dışı’
Osmangazi Köprüsü ile 9 saatlik İstanbul-İzmir yolunun 3,5 saate indirildiği yinelenirken, Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, dünkü köşesinde bu konuya ilişkin okur mesajlarına yer verdi. Bildirici, belirtilen mesafenin gerçeği yansıtmadığına ilişkin okur mesajı aldığını belirtti ve şu ifadelerin yer aldığı mesajı yayımladı:
‘’Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre İstanbul-İzmir arası, karayolu ile 560 km. Bu yolu 9 saatte gidiyormuş Türkiye. Öyle diyorlar ama ben otomobilimle 6-6.5 saatte gidiyorum rahatlıkla. İzmit Körfezi’ne yapılan köprü, Körfez’in dolaşılmasını ortadan kaldırabilir. Bu da 100 km’den kurtarır. Altınova-Orhangazi-Gemlik arasındaki Samanlı Tüneli, yolu 40 km kısaltıyor. Yani İstanbul-İzmir arası 420 km olacak. Diyorlar ki, bu mesafe 3.5 saatte gidilecek! Ayıp. 560 km iken 9 saatte alınan yol, 140 km kısalınca nasıl 3.5 saatte kat edilecek? Günümüzde bu 140 km 5.5 saat mi tutuyor? Bu kadar abartılmaz ki.’’
Geçiş ücretleri belli oldu
Bayram tatili boyunca ücretsiz olan Osmangazi Köprüsü’nden 11 Temmuz saat 07.00’den itibaren geçişler araç sınıflarına göre 62.10 TL’den başlayıp, 282.15 TL’ye kadar çıkacak. Ayrıca, köprü ile birlikte Gemlik’e kadar olan yolu da yapan Otoyol A.Ş. firması bu kısımlar için de ayrıca ücret alacak.
OSMANGAZİ KÖPRÜSÜNDE KİMİN ELİ KİMİN CEBİNDE
Politeknik.org.tr İstanbul-İzmir Otoyol projesinin tamamının halkı nasıl soyacağını teknik bir hesapla inceleyerek infografi hazırladı
İstanbul-İzmir Otoyol Projesi’nin İzmit Körfez geçişi üzerine inşa edilen, 30 Haziran’da açılışı yapılan Osman Gazi Köprüsü’nde AKP şirketlere araç geçiş garantisi verdi. Politeknik.org.tr İstanbul-İzmir Otoyol projesinin tamamının halkı nasıl soyacağını teknik bir hesapla inceleyerek infografi hazırladı.
İnfografide projenin kaç etaptan oluştuğu, ihaleyi alan şirketler, Osman Gazi Köprüsü’nün yatırım bedeli, projeye finansman sağlayan bankalar, Osman Gazi Köprüsü’nün toplam yapım süresi, sözleşmedeki köprü geçiş ücretleri, devletin garanti ettiği araç geçiş sayısı, şirketlerin devlet garantisiyle harcadıkları parayı ne zaman kasalarına koyacakları, projenin 22 yılda şirketlere ne kadar kazanç sağlayacağı, köprü için harcanan 15 milyon doların neye tekabül ettiği yer aldı.
(SENDİKA.ORG-BİRGÜN-POLİTEKNİK)
