Almanya’da yayın yapan Die Welt Gazetesi, Cumhurbaşkanı
Erdoğan’ın, seçimlerin ardından ülkeyi çöküşe götürdüğünü yazdı. Erdoğan için
“Ankara Sultanı” nitelendirmesi yapan gazete, Türkiye’nin büyük bir ekonomik
kriz dalgasıyla karşı karşıya olduğuna dikkat çekti...
Gazetenin ekonomi editörü Holger Zschäpitz tarafından kaleme
alınan yazıda, Ankara’nın ekonomik krizden kurtulmak için Uluslararası Para
Fonu IMF’den yardım isteyebileceğine işaret edildi. Ekonomi editörü Zschäpitz
“Ancak Erdoğan gururu nedeniyle bunu engelleyecek” yorumunu yaptı.
Die Welt gazetesi, Erdoğan’ın bakanlıkları devre dışı
bıraktığını hatırlatarak Merkez Bankası’nın bağımsızlığı üzerinde baskı
kurduğunu yazdı, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’in analisti
Kristin Lindow’un şu eleştirilerine yer verdi:
“Merkez Bankasına yapılan her politik müdahale, Türkiye’nin
global ölçekte şu günlerde muhtaç olduğu yatırımcıları ve yabancı sermeyenin
korkusunu daha da derinleştiriyor.”
TL YORUMU
Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı hükümet modeline geçişiyle yaptığı
açıklamaların Türk lirasının dolar karşısında yüzde yedi oranında değer
kaybettiğini yazan gazete, şu yorumda bulundu:
“Her şeyden önce bu gelişme Türk bankaları ve firmalarını
vurdu. Bir çok Türk firması dolar bazında kredi çekti. Bunların gelirleriyse
Türk lirasıyla. Eğer ürünler, iç pazarda büyük bir değer kaybına uğrarsa,
firmalar, aldıkları kredi faizlerini ödemeyecek duruma gelirler. Bu kural
bankalar için de geçerli. Son olarak Moody, Türk bankalarını bu konuda
uyarmıştı. Türkiye ekonomisine dönük yapılan bu eleştirilerin gerçekten dikkate
alınması gerekir. Ocak ayı sonu itibariyle, Türkiye’nin en büyük bankalarından
Garanti, İş ve Halk Bankası hisse senetlerinde yüzde 40 dolayında bir değer
kaybı yaşadı.”
YÜKSEK FAİZ VURGUSU
Değer kaybı bağlamında bankalarda yaşanan dalgalanmaların
“kapıdaki krizin sismografı” olduğunu yazan gazete, “Para piyasalarındaki
dalgalanmalarla bankalara bulaşan bu uğursuzluk, ikinci aşamada büyük bir
arzuyla devlet krizinin kapısını aralar. Yatırım ve para fonları Türkiye için
bu riskin yüksek olduğu değerlendirmesinde bulunuyor ve Türkiye’nin hisse
sentlerindeki borcunu yüksek faizle ödemek zorunda kalacağı uyasında bulunuyor”
ifadelerini kullandı.
'YABANCI SERMAYE KAÇIYOR'
Haftalık Alman Die Welt Gazetesi, enflasyonda yaşanan
tırmanışa, işsizliğe ve hayat pahalılığına da dikkat çekti. Konuyla ilgili
veriler üzerinde analizler yapan gazetenin ekonomi editörü Holger Zschäpitz,
“Şimdiyse ülke, Türk lirasının değer kaybetmesiyle büyük bir durgunluk
sarmalının içine girmiş durumda. Enflasyon yükseliyor, işverenler iflas ediyor,
yabancı sermaye kaçıyor” tespitinde bulundu.
Uluslararası ekonomi uzmanlarının görüşlerine yer verilen
analiz yazısında, Türkiye ekonomisinin kötü gidişatında Erdoğan’ın rolünün
büyük olduğu hatırlatıldı ve şu ifadelere yer verildi:
“Uluslararası yatırımcılar, Türkiye kadar ekonomisi şişen
hiç bir ülke görmedikleri eleştirisinde bulunuyorlar. Amerikan’ın büyük
bankalarından olan CİTİ’nin yaptığı ankete göre, uluslararası yatırımcıların,
yüzde 43 şu anda çekinceli davranıyorlar, bunlar her an Türkiye’deki
yatırımlarını çekebilirler. Öyle anlaşılıyor ki, Türkiye son kez ekonomiyi
güçlü bir şekilde soğuttu. Ancak önümüzdeki haftalarda IMF ile ekonomik kalkınma
konusunda masaya oturulabilir.”
DAMAT ÜZERİNDEN ÇIKIŞ
Gazete, Erdoğan’ın damadı, Hazine ve Ekonomi Bakanı Berat
Albayrak üzerinden ekonomide yaşanan
darboğazdan çıkma arayışına girdiğine de vurgu yaptı. Şehir efsanelerinin
Erdoğan rejimin kurtaramayacağını ifade edilen analiz yazıda, şu değerlendirme
yapıldı:
“Kimi yatırımcılar ve spekülatörler, ekonominin
rahatlayacağı tahminlerinde bulundu. Bu piyasayı rahatlatacak teoriler kulağa
hoş geliyor. Harika. Ancak bu şehir efsaneleri piyasalarda ters tepti.
Piyasaları dizginlemek öyle kolay bir şey değil. Piyasalar, Erdoğan’ın piyasa
düşmanlığı ve otokratlığı nedeniyle alarm veriyor. Her ne kadar Ankara’nın yeni
sistemi Cumhur hükümeti olarak nitelendirse de Ankara’nın Sultanı, ülkeyi
varoluşsal bir krizin içine sokabilir. Bir ihtimal IMF ile bu kriz belki
aşılabilir. Ancak bu da Erdoğan kendi gururu nedeniyle Washington’a yapılacak
yardım çağrısını engelleyebilir. Uzmanlar, Türkiye’nin çıkışı zor gerilimli
dönemin arefesinde olduğunu ve bunu kimsenin peşinen söylemek istemediğini
belirtiyor.”
Türkiye ekonomisinin sarsıcı bir şokun beklediğine vurgu
yapan gazete, Türkiye’nin önümüzdeki 12 ay içerisinde çözmesi gereken 180
milyarlık dolarlık dış borcuna işaret etti. (Çeviri: ABC)
