Suriye’yle yaşanan “uçak krizi” beklenildiği gibi NATO’nun Suriye’ye yönelik diplomatik baskısının artmasıyla sürüyor. Türk dışişleri uçağı...
Suriye’yle yaşanan “uçak krizi” beklenildiği gibi NATO’nun Suriye’ye yönelik diplomatik baskısının artmasıyla sürüyor. Türk dışişleri uçağın 7400 feet irtifada ve uluslararası sularda vurulduğunu iddia ediyor. Ama önemli bir soruya henüz yanıt vermiş değil: Uçak nasıl vuruldu?
Geçtiğimiz hafta Türkiye’ye ait RF-4ETM tipi savaş uçağının Suriye tarafından vurularak düşürülmesiyle ilgili kriz devam ediyor.
Dün Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi tarafından konu hakkında Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’na iletilen mektup basına yansıdı. 24 Haziran tarihli ve Türkiye’nin BM Büyükelçisi Ertuğrul Apakan’ın imzasını taşıyan mektupta, Türk jetinin 7400 feet (yaklaşık 2256 metre) yükseklikteyken vurulduğu belirtiliyor. Mektupta uçağın düşürüldüğü koordinatlar hakkında da şu iddialar dile getiriliyor:
“Olayın yaşandığı tam koordinatlar 35 48.22K – 35 32.21B’dir. Uçak herhangi bir hasmane tavır sergilememiş veya manevra yapmamıştır ve kimlik sistemleri açık bir biçimde uçmaktadır. Uçak herhangi bir ön uyarı yapılmaksızın vurulmuştur. Uçak, düşmesine neden olacak bir darbe aldıktan sonra Suriye kıyısına doğru yönelmiş ve Lazkiye kıyısına 8 deniz mili mesafede, tam olarak 35 48.26K – 35 37.59B koordinatlarında denize düşmüştür.”
Radar ve telsiz kayıtları iddiaları doğrulamaktadır
Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’na ilettiği mektupta, uçağın uluslararası karasularında vurulduğu iddiasının Türk ve Suriye radar ve telsiz kayıtları tarafından da doğrulanacağı ileri sürülerek, şöyle deniyor:
Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’na ilettiği mektupta, uçağın uluslararası karasularında vurulduğu iddiasının Türk ve Suriye radar ve telsiz kayıtları tarafından da doğrulanacağı ileri sürülerek, şöyle deniyor:
“Üçüncü tarafların radar kayıtları da bu olguları kanıtlayacaktır. Ayrıca Suriyeli makamlar arasındaki ele geçirilen telsiz konuşmaları da açıkça Suriye birliklerinin koşulların ve uçağın Türkiye’ye ait olduğunun tamamıyla farkında olduklarını göstermektedir.”
Bilindiği gibi, Suriye olaydan yaptığı açıklamalarda uçağın Türkiye’ye ait olduğunun bilinmediğini ve uçağın Lazkiye kıyısına 1 kilometre mesafede, çok alçak irtifada uçarken uçaksavar ateşiyle vurulduğunu vurgulamıştı. Türkiye, konuyu uluslararası platforma taşırken bu üç iddianın da doğru olmadığını, Suriye’nin uluslararası sularda ve bilerek Türk uçağını düşürdüğünü ileri sürdü.
Türk dışişlerinin iddiasına göre olay tam olarak şöyle gerçekleşti:
Yerel saatle 11.42’de uçak, kuzeydoğu istikametine yönelmiş olarak 200 feet’te “yanlışlıkla” Suriye hava sahasına girdi.
11.44’te bir Türk radar istasyonu (muhtemelen uçuşa yardımcı olan istasyon) uçağa hava sahası ihlali uyarısı gönderdi.
Uçak 11.47’de sola dönüş yaparak ve Suriye kıyısına çok yakın bir mesafeden geçerek Suriye hava sahasını terk etti.
Pilot 11.50’de aynı hattı tekrar edeceği konusunda Türk radarını bilgilendirdi ve hava sahası ihlali yapmamak için pozitif radar kontrolü talep etti.
11.58’de uçak ikinci bir rota için konum değiştirdiği sırada vuruldu.
NATO’dan tehdit: “Güneydoğu sınırımızdaki gelişmeleri dikkatle izliyoruz”
Dün Türkiye’nin talebi üzerine konuyu görüşmek üzere toplanan NATO da toplantı sonrasında açıkladığı sonuç metninde Suriye’yi tehdit eden ifadelere yer verdi. Sonuç metninde şunlar söylendi:
Dün Türkiye’nin talebi üzerine konuyu görüşmek üzere toplanan NATO da toplantı sonrasında açıkladığı sonuç metninde Suriye’yi tehdit eden ifadelere yer verdi. Sonuç metninde şunlar söylendi:
“Kuzey Atlantik Konseyi bir Türk uçağının Suriye tarafından düşürülmesini tartıştı. Bu eylemi kabul edilemez görüyor ve en şiddetli biçimde kınıyoruz. Bu eylem, Suriye makamlarının uluslararası normlara, barışa, güvenliğe ve insan hayatına değer vermemesinin bir başka örneğidir. (…)
“İttifak’ın güvenliği bölünemez. Güçlü bir dayanışma ruhuyla Türkiye’nin yanındayız.”
Metinde ayrıca NATO'nun "güneydoğu sınırındaki" gelişmeleri dikkatle izlediği ifade edildi.
Uçak neyle düşürüldü?
Bu sert açıklama Türkiye’nin uçağın düşürülmesiyle ilgili iddiaları sonucunda yapıldı. Ancak Türk dışişlerinin iddialarında halen cevap verilmemiş bulunan önemli bir soru bulunuyor: Uçak nasıl vuruldu?
Bu sert açıklama Türkiye’nin uçağın düşürülmesiyle ilgili iddiaları sonucunda yapıldı. Ancak Türk dışişlerinin iddialarında halen cevap verilmemiş bulunan önemli bir soru bulunuyor: Uçak nasıl vuruldu?
Suriye dışişleri bakanlığı uçağın uçaksavar ateşiyle düşürüldüğünü açıkladı. Bu açıklama, uçağın Lazkiye kıyısına yakın bir mesafede ve alçak irtifada vurulduğu iddiasıyla tutarlı. Diğer yandan Türkiye uçağın 7400 feet’te ve 13 deniz mili mesafede vurulduğunu söylüyor. Ancak bu açıklama uçağın uçaksavar ateşiyle vurulduğu iddiasıyla tutarlı görünmüyor. Fakat Türkiye uçağın ne şekilde vurulduğunu da şu ana kadar açıklamış değil. Uzmanlar, uçak, uçaksavar ateşiyle düşürüldüyse, bu kadar uzak mesafede ve orta irtifada olmasının mümkün olmadığını belirtiyor.
Türkiye’nin uluslararası kurumlara sunduğu iddialarda dikkat çeken bir başka husus da, uçağın 11.42’de Suriye hava sahasını ihlal ettiğinin ve radar uyarısıyla burayı terk ettiğinin söylenmesi. Uluslararası havacılık sitesi The Aviationist’ten David Cenciotti, bu konuyla ilgili şunları söylüyor:
“(Türkiye’nin iddialarına göre) Fantom’un Suriye hava sahasını ihlal ettikten 15 dakika sonra Suriye hava savunması tarafından vurulması son derece tuhaf. Pozitif telsiz ve radar temasıyla, muhtemelen radar denetiminde veya danışmanlık hizmetiyle uçan bir savaş uçağının, kendi hava trafiği denetim ajansı tarafından bu ihlal gerçekleşmeden çok önce uyarılmaksızın yabancı bir hava sahasını ihlal etmesi de çok tuhaf.”
(soL-Dış Haberler)
