AKP, Genel Kurul’da “Torba Yasa Teklifi” görüşülürken Gezi olaylarını destekleyen TMMOB’nin yetki ve gelirlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devrini öngören bir son dakika önergesi verdi.
TBMM Genel Kurulu’nda, Taksim Gezi Parkı eylemlerini destekleyen ve göstericilere sahip çıkan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) “harita, plan, etüt ve projelerine” belli parasal bedel karşılığında verdiği vize yetkisi son dakika önergesiyle elinden alındı. TMMOB’u ayakta tutan gelir ve yetkilerin alınmasına sert tepki gösteren CHP, hükümeti suçlayarak, “Gezi’nin intikamını alıyorsunuz” dedi.
Birçok yöneticisinin gözaltına alındığı, Gezi eylemleri boyunca sık sık bağlı odalarının basıldığı TMMOB, bu kez bir gece operasyonu ile tüm yetkileri elinden alındı.
GEZİ'NİN İNTİKAMINI ALIYORSUNUZ
Muhalefet bu uygulamaya sert tepki gösterdi. CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, “Gezi Parkı nedeniyle Hükümetin cadı avı operasyonunun bir parçasıdır bu. Gezi’nin intikamını alıyorsunuz. Toplumu kutuplaştırmanın peşindesiniz” dedi.
İMZASIZ METİN TARTIŞMASI
CHP başta olmak üzere muhalefet partileri öncelikle 500 kelimeden fazla önergenin TBMM Genel Kurulu’nda özetlenerek okutulmasına itiraz etti. Madde gerekçesinin özetlenebileceğini maddenin özetlenmesinin sözkonusu olamayacağını savunan muhalefet, özet metninde de önerge sahiplerinin imzasının bulunmamasına da itiraz etti. Muhalefetin özet metin için “korsan metin” eleştirisi üzerine Ak Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş komisyon sıralarına giderek metni imzaladı. Muhalefet buna da sert tepki verdi.
KORSAN MİTİNG GİBİ
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ise, 500 sivil toplum örgütünün budanmasının doğru olmadığını savundu. Birleşimi yöneten TBMM Başkanvekili Sadık Yakut görüşmelere uzun süren aralar vermek zorunda kalırken, tutumunu değiştirmeyince usul tartışması açıldı. Usul tartışmasında MHP Aydın Milletvekili Ali Uzunırmak, “Korsan miting yapar gibi korsan kanun yapılmaz. Önergeyi TBMM’nin organlarından kaçırarak gece vaktinde kanunlaştırmak kimsenin menfaatine olmaz. Önerge görüşülemez” dedi.
300 BİN MİMARI İLGİLENDİRİYOR
AK Partili Elitaş ise, düzenlemenin 300 bin mimar ve mühendisi ilgilendirdiğini savunurken, 25 oda yöneticisinin bundan rahatsız olduğunu savundu. Elitaş konuşurken CHP sıralarından “yuh” sesleri yükselmesi üzerine, “sana yuh olsun” diye karşılık verdi. CHP’li Özgür Özel ise, “yalan söylüyorsun” diyerek tepki gösterdi. Önerge CHP’lilerin sert tepkileri sürerken AK Partililerin oylarıyla kabul edildi.
CHP Milletvekili Aykut Erdoğdu, Twitter'dan, "AKP kendisine siyasi rakip gördüğü TMMOB gibi meslek örgütlerini fiilen kapatmak için korsan önerge verdi. TMMOB'a yapılan darbeyi engelleyemezsek bütün meslek örgütleri tek tek kapatılacak..." yazdı.
Tartışma çıkaran düzenleme
Kabul edilen önergeye göre, arazi kullanımı ve yapılaşmada sadece mekansal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulacak. İmar Kanunu'nun istisnası olan alanlarla korumaya yönelik diğer özel kanunlara tabi alanlara ilişkin alt kademe planların onay, askı ve kesinleşme işlemlerini yapmaya, yaptırmaya ve değiştirmeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olacak.
Alt kademe planlar, üst kademe planların kesinleşmesinden itibaren en geç 1 yıl içinde ilgili idarece üst kademe planlara uygun hale getirilecek. Aksi halde, üst kademe planları onaylayan kuruluşlar, alt kademe planı, en geç 6 ay içinde uygun hale getirecek ve resen onaylayacak. Bu sürede ruhsat işlemi, yürürlükte olan uygulama imar planına göre gerçekleştirilecek.
Kamu kurum ve kuruluşları veya plan müellifleri, ilgili kurum ve kuruluşlardan plana ilişkin görüş alacak. Görüş 30 gün içinde bildirilecek, etüt ve analiz gibi uzun süreli çalışma yapılması gereken hallerde ilave 30 gün süre verilecek. Bu sürede görüş bildirilmezse plan hakkında olumsuz görüş bildirilmediği kabul edilecek.
Kentsel asgari standartlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda çevre düzeni planıyla belirlenebilecek. Uygulamaya ilişkin kararlar yörenin koşulları, parselin bulunduğu bölgenin genel özellikleri, yapının niteliği ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik, çevreye etkisi dikkate alınarak ve ölçüleri verilerek Bakanlıkça belirlenen esaslara göre uygulama imar planında belirlenecek.
Bakanlık; ilgili idareler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan mekansal planlamaya, harita ve parselasyona, etüt ve projelendirmeye yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazırlanmasına ilişkin iş ve işlemlerle yapı malzemelerini denetlemeye, aykırılıklar hakkında işlem tesis etmeye, aykırılıkları gidererek mevzuata uygun hale getirmeye yönelik değişiklik yapmaya, yapı tatil tutanağı düzenlemeye, mühürlemeye, yıkım kararı almaya ve gerçekleştirmeye, ilgililer hakkında idari yaptırım kararı vermeye yetkili olacak.
Büyükşehir yasasına göre, mahalleye dönüşen nüfusu 5 binin altındaki yerlerde köylerde yapı yapılmasına ilişkin esaslar uygulanacak. Köylerde bulunan konutlarda iş yeri açma ve çalışma izni alınarak, ev pansiyonculuğu yapılabilecek. Kamuya ait bir yaya veya taşıt yoluna cephe sağlanmadan yapı inşa edilemeyecek, parsel oluşturulamayacak. Yapılaşma özellikleri, mimari dokusu açısından önem taşıyan köylerde, bu özellikleri korumak, geliştirmek ve yaşatmak için köy tasarım rehberleri hazırlanabilecek.
Köylerde ve kırsal özellik gösteren yerlerde yapıların etüt ve projeleri, ilgili idarenin veya Bakanlığın taşra teşkilatının mimar ve mühendisleri tarafından hazırlanabilecek. Bu yerlerde Bakanlık tarafından enerji verimli, iklim duyarlı ve ekolojik özellikli plan ve projeler hazırlanabilecek ya da uzun vadeli krediyle desteklenebilecek.
Harita, plan, etüt ve proje için oda onayı kalkıyor
Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulamayacak, tutulması istenemeyecek. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemeyecek, yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemeyecek. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemeyecek.
İdarelerce onaylanmış, mevcut durumu gösteren halihazır haritalar, parselasyon planları ile teknik ve idari düzenlemeleri içeren planların değişiklik ve revizyonlarında ilk müellefin görüşü ve izni aranmayacak.
İdareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kuracak. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkili olacak. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellefin görüşü aranmayacak.
Özgün fikir ifade eden mimari eser ve projelerde, eserin bütünlüğünü ve estetik görünümünü değiştirmemek şartıyla teknik, yönetsel ve kullanım amaçlı zorunlu değişiklikler, müellifin izni aranmadan yapılabilecek. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilecek telif ücreti, ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde 20'sini, inşaatı süren yapılarda yüzde 15'ini geçemeyecek.
