Er Esat Mengilli, 26 Kasım 2006'da Afyonkarahisar Emirdağ 3. Jandarma Eğitim Taburu Birlik Komutanlığı'nda acemi birliği görevine başladı. Üç ay sonra, 7 Şubat 2007'deki koşu testine er Mengilli de katıldı. Adaçal eğitim alanındaki koşu öncesinde altı asker rahatsız olduklarını belirterek, koşuya katılmak istemediklerini söyledi. Astsubay Özay Ayvaz, sinirlenerek, "Sizi sinkaf ederim. Vatan haini, şerefsizler, sizi öldürürüm. Koşacaksınız, aksi takdirde sizi süründürürüm" dedi. Daha sonra, iddiaya göre, birkaç askere tekme ve tokatla vurdu.
Radikal'den İsmail Saymaz'ın haberine göre, Er Mengilli korktuğu için 2400 metrelik koşuya katılmak zorunda kaldı. Koşunun bitimine 400-500 metre kala Mengilli yere yığıldı. Tanık erlerin anlatımına göre; Astsubay Özay Ayvaz ile çavuşlar Mustafa Korkmaz, Muhittin Baş ve Sinan Almış, er Mengilli'yi kollarından sürükleyerek zorla koşturmaya çalıştı. Ve bu sırada Mengilli tekme ve tokat dövüldü. Fenalaşan Mengilli, Emirdağ Devlet Hastanesi'ne kaldırıldı. Tüm müdahalelere rağmen "kalp yetmezliği" sonucunda öldü.
Adli Tıp Kurumu raporunda; "ölümün, travmanın efor ve stresi ile kendinden mevcut kronik kalp hastalığının aktif hale geçmesinden ileri gelmiş olabileceği gibi, koşuya bağlı gelişmiş olabileceği" de ifade edildi. Bunun üzerine Ayvaz ve üç çavuşa Askeri Ceza Kanunu'na göre "iştirak halinde ölüm ile neticelenen müessir fiil" ve "asta karşı müessir fiil" suçlarından dava açıldı.
1. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ndeki yargılamada savcılık, 4 Eylül'de görülen duruşmada sanıklara en az oy hapis verilmesini istedi. Buna karşın mahkeme, bugün görülen son celsede, er Mengilli'nin ölümünden ötürü dört astsubaya "asta karşı müessir fiil" suçundan onar ay hapis cezası verdi. Astsubay Ayvaz'a ayrıca üç ere karşı "müessir fiil" suçundan da toplam 75 gün hapis cezasına hükmedildi. Cezaların tamamı "sabıkasız oluşları" nedeniyle ertelendi.
