Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 16 Ağustos 2015 ile 8 Ocak 2016 arasında sokağa çıkma yasağı uygulanan yerleşim yerlerinde 29’u kadın, 32’si çocuk, 24’ü ise 60 yaş üstü en az 162 sivilin hayatını kaybettiğini duyurdu.
16 Ağustos 2015 tarihinden bu yana en az 1 milyon 377 bin kişinin en temel haklarının ihlâl edildiği belirtilirken, başta Diyarbakır, Şırnak ve Mardin olmak üzere Hakkâri, Muş, Elazığ ve Batman’ın da olduğu toplam yedi ildeki, en az 19 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 58 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağının uygulandığı kaydedildi.
Bu yerleşim merkezlerinde yaklaşık bir aylık zaman diliminde 29’u kadın, 32’si çocuk, 24’ü ise 60 yaş üstü en az 162 sivil yaşamını yitirdi.
’11 Aralık itibariyle her şey daha kötüye gitti’
TİHV’in raporu 11 Aralık 2015 tarihi itibariyle, yasakların uygulanış biçimi, ilân edilen bölgelerin kapsamındaki genişlik, ilân sürelerinin yine ucu açık olmasıyla birlikte yapılan askerî sevkiyat ve hükümet ve devlet yetkililerinin sertleşen söylemleri, bu tarih itibariyle özellikle belirli bölgelerde farklı bir sürece girildiğini gösteriyor.
29 günde ‘en az’ 79 sivil öldürüldü
11 Aralık 2015 tarihinde Diyarbakır, Mardin ve Şırnak’ın ilçelerinde aralıklarla sona erdirilip yeniden başlayan sokağa çıkma yasakları boyunca, yani sadece son 29 gün içinde, en az 79 sivil öldürüldü. Öldürülenlerin 14’ü çocuk, biri ateşli silahla vurulma sonucu anne karnında ölüm; 18’i kadın ve 15 kişi 60 yaş üstü.
Rapora göre bu süreçte tanıklarca beyan edilen ölüm biçimlerine göre ise en az ’22 kişi kendi evlerinin sınırları içerisindeyken’ açılan ateş veya tanklardan atılan top mermilerinin evlerine isabet etmesi ya da sokağa çıkma yasağının yarattığı ortamın doğrudan etkisiyle sağlık sorunları sonucu yaşamlarını yitirdi.
Keyfi açılan ateş sonucu öldürülenler de var
TİHV’in raporunda dikkat çeken diğer ölüm nedeni ise operasyon olmayan bölgelerdeki toplumsal gösteriler sırasında veya güvenlik güçlerinin açtığı keyfî ateş sonucu vurularak gerçekleşen ölümler. Buna göre üçü Diyarbakır’ın Sur ilçesi yakını, biri Nusaybin’de olmak üzere dört kişi bahsi geçen şekilde yaşamını yitirdi.
Rapora düşülen sonuç notunda ise ‘resmi olarak açıklanmamakla birlikte sokağa çıkma yasaklarının sürdüğü ilçelerin her birinde 10 bin kadar güvenlik gücünün operasyonlarda yer aldığı’ belirtilirken ‘savaş koşullarında kullanılan yüzlerce askeri zırhlı aracın da ilçelere sevk edildiği’ ifade edildi.
