Muhafazakârlığı ile bilinen Topbaş ailesi, Aziz Mahmud
Hüdayi Vakfı’yla Müslümanlara bağış çağrısı yaparken kazandığı paraları
İsviçre’ye yatırmış.
Cumhuriyet gazetesinin açtığı Panama Belgeleri dosyasında bu
kez sıra BİM Martketleri'nin kurucusu olan Topbaş Ailesi.
Panama belgelerine göre muhafazakârlığı ve Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen Topbaş ailesi de avukatlık bürosu
Mossack Fonseca danışmanlığında off-shore şirketler kurmuş.
Topbaş ailesinin belgelerde yer alması dikkat çekici çünkü
Türkiye’nin ilk katılım bankası Albaraka Türk’ü kuran aile faizi reddediyor.
Aile üyeleri sadece işadamı kimliği ile tanınmıyor. Nakşibendi tarikatı Erenköy
Cemaati’ne mensup olan Topbaşlar’ın Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı ile ilişkisi
olduğu biliniyor. Belgelerde, bir yandan vakıf aracılığıyla Müslümanlardan
bağış toplayan Topbaşlar’ın, diğer yandan vergi cennetlerine para aktardığı
ortaya çıktı. AKP’ye çok yakın olan hatta partiye ‘Ak’ ismini veren aile,
Türkiye’nin en geniş market zinciri BİM’in sahibi. BİM’in satış ve perakende
ağının genişlemesinde muhafazakâr çizginin etkili olduğu biliniyor.
İki şirketleri var
Türkiye’nin en zengin ailelerinden olan Topbaşlar, Panama
belgelerinde iki off-shore şirketle yer alıyor. Bunlar, Britanya Virjin
Adaları’nda kurulan Calcede Marketing Ltd ve Panama merkezli Twillett Trading
Sa.
Calcade Marketing’in yüzde yüz hisse sahibi Nigar Füsun
Topbaş olarak görünüyor. Nigar Füsun Topbaş, Mustafa Latif Topbaş’ın kuzeni
olan Eymen Topbaş’ın karısı. Eymen Topbaş, eski ANAP İstanbul İl Başkanı’ydı.
BİM’in en büyük hisse sahibi olan ve bu yıl 1.1 milyar
dolarlık servetiyle Forbes’in En Zengin 100 Türk sıralamasında 22. sırada yer
alan Mustafa Latif Topbaş 17-25 Aralık 2013 yolsuzluk soruşturmalarında
şüphelilerden biriydi.
25 Aralık’ta başlatılan ikinci soruşturma dalgası
çerçevesinde Mustafa Latif Topbaş’ın mal varlığına tedbir kararı konmuş, bu
karar Ocak 2014’te kaldırılmıştı.
İkinci off-shore şirket Twillett Trading ise Panama’da
kuruluyor. Şirketin hisse sahiplerinin Muhammed Hasan Topbaş ve Ahmed Hamdi
Topbaş olduğu belgelerde yer alıyor. Ahmed Hamdi Topbaş, Aziz Mahmud Hüdayi
Vakfı’nın şu anki yönetim kurulu başkanı.
İlk hesap Amsterdam’da
Calcede Marketing, İsviçre’deki Horizon Investment
aracılığıyla 3 Ocak 2006 tarihinde kuruluyor. 50 bin dolar sermayeli şirketin
yüzde 100 hissesinin sahibi olan Nigar Füsun Topbaş, aynı zamanda tek imza
yetkilisi olarak belirleniyor. Garanti Bankası’nın Amsterdam şubesinde Nigar
Füsun Topbaş adına hesap açılıyor. Belgelerde Horizon Investments’ın kurucu
ortağı Paul Alain Polikar’ın imzası da var.
Horizon Investments ile 89 şirkete aracılık yapan Polikar,
Garanti Bankası Amsterdam’ın eski genel müdür danışmanı ve Türkiye departmanı
başkanı. Horizon’nın diğer ortağı Fehmi Çubukçu ise Garanti Bankası İsviçre
eski genel müdürü.
Vakıf seviyorlar
Şirketin direktörleri Xiomara Smith ve Michelle Moses adlı
Panama vatandaşları oluyor. 23 Şubat 2006’da Mossack Fonseca’ya şirket alım
masrafları için 2050 dolar, direktör atamaları için 100 dolar ücret ödeniyor.
Nigar Füsun Topbaş’ın şirket sahipliği Charitable and Good Foundation adlı bir
vakıf üzerinden yapılıyor. Vakıf, ismen, şirket hisselerinin sahibi olduğunu
beyan ediyor. Yani Nigar Füsun Topbaş’ın adı gizli tutuluyor. Şirket
sertifikasında şirketin sahibi vakıf olarak görünüyor.
11 Temmuz 2008’de ise şirket direktörleri değiştiriliyor.
Xiomara Smith ve Michelle Moses yerine yine binlerce şirket sertifikasında
imzası olan Rey Taylor ile Imogene Wilson atanıyor. Şirketin faaliyetlerinin
devamı için Mossack Fonseca’ya 2007 yılı için 2 bin 150, 2008 yılı için de 17
Nisan 2008’de 2 bin 300 dolar ücret ödeniyor. Bunun 350 doları lisans ücreti,
950 doları kayıtlı ajans ve ofis faaliyeti, 200 doları vakıf beyanı, 800 doları
direktörlerin atanma ücreti olarak kayıtlara geçiyor. 2009’da 1750 dolar
indirimli ücret ödeniyor. Şirket 31 Ekim 2010’da kapatılmış görünüyor. İnaktif
olma tarihi ise 9 Kasım 2010.
Paralar İsviçre bankasına gitmiş
Panama belgelerine göre, bir yandan Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı
ile bağış toplayan Ahmed Hamdi Topbaş, diğer yandan kazandığı parayı İsviçre
bankalarına yatırmış. Ahmed Hamdi Topbaş ile Muhammed Hasan Topbaş ortaklığındaki
Twillett Trading 30 Mart 2006 tarihinde Panama’da kuruluyor. 10 bin dolar
sermayeli şirket için HSBC’nin Cenevre şubesinde hesap açılıyor.
Şirketin direktörleri olarak George Allen, Francis Perez ve
Carmen Wong atanıyor. İmza yetkilileri ise 19 Nisan 2006’da Muhammed Hasan
Topbaş ve Ahmed Hamdi Topbaş oluyor. Şirketin kapanış tarihi 15 Temmuz 2009.
opbaş’lara ait şirketler aktif oldukları süre boyunca hiçbir
faaliyet yürütmemiş. Bu tür şirketler tabela şirketler olarak adlandırılıyor.
Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) tanımlamasına göre kâğıt üzerinde
görünen ancak herhangi bir faaliyeti bulunmayan tabela şirketler, şirketi kuran
kişinin mal varlığını denetimden kaçırmasını sağlıyor.
BİM’in hissedarı
1 milyon 600 bin liralık payla BİM hissedarlarından biri
olan Ahmed Hamdi Topbaş, İstanbul Ticaret Odası (İTO) kayıtlarına göre,
Muhammed Hasan Topbaş ile birlikte Kadifeteks Mensucat şirketinin yönetim
kurulunda yer alıyor. 30 milyon lira sermayeli şirketin yönetim kurulu başkanı
Ahmed Hamdi Topbaş iken, Muhammed Hasan Topbaş başkan yardımcısı olarak
görünüyor. Ömer Faruk Topbaş’ın Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Hisar Tekstil’de
ise Muhammed Hasan Topbaş Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, Ahmed Hamdi Topbaş
Yönetim Kurulu Üyesi pozisyonunda.
Boğaziçi Eğitim Hizmetleri, Kets Tekstil Turizm, Topteks
Tekstil, Tekstop Tekstil, Konut Yapı Endüstri, Anadolu Prodüksiyon ve
Habercilik, Furnniflow Mobilya, Aldora Mobilya, Muhammed Hasan Topbaş ve Ahmed
Hamdi Topbaş’ın yönetiminde olduğu diğer şirketler. Ahmed Hamdi Topbaş ayrıca
Moda Radyo ve Televizyon Yayıncılık ve Erkam Medya Hizmetleri’nin de
yönetiminde yer alıyor.
‘Tunç Abi’nin ortağı
Diğer yandan Muhammed Hasan Topbaş, üstü örtülen 25 Aralık
yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasında adı geçen işadamı Kadri Tunç Peker’in
ortağı. 17 Aralık 2013’te dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile Bilal
Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen telefon konuşmalarında “Bir kısmını Tunç
Abi’ye aktardık, 10 milyon Avro alabiliriz demiş” diye bahsedilen kişinin
Muhammed Hasan Topbaş’ın Boğaziçi Eğitim Hizmetleri şirketindeki ortağı Kadri
Tunç Peker olduğu ortaya çıkmıştı.
PORTRE: Ahmed Hamdi Topbaş
Türkiye’nin en merak edilen ailelerinden biri olan Topbaş
ailesi üyeleri iş insanı kimliklerinin yanı sıra Nakşibendi tarikatı Erenköy
cemaati ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın ilişkileriyle
biliniyor.
İş hayatına Bahariye Mensucat ile giren Topbaş ailesi, Ülker
ailesiyle ortak olarak Ak Gıda’yı kurdu. 2007 yılında da Sabancı’dan Gıdasa’yı
satın alıp Yıldız Holding’e devretti. AKP’nin kurucu üyelerinden Cüneyt Zapsu
ve kardeşi Aziz Zapsu’nun 1994 yılında kurdukları BİM’in kurucu ortakları
arasında Mustafa Latif Topbaş da yer aldı. Zapsu, BİM hisselerini 2010 yılında
sattı. Yaklaşık yüzde 70’i halkı açık olan BİM’de, aileden Mustafa Latif
Topbaş’ın yüzde 14.78, Ahmet Afif Topbaş’ın yüzde 9.39 hissesinin yanı sıra
Fatma Fitnat Topbaş, Ahmet Hamdi Topbaş, Ahmed Hamdi Topbaş ve Ömer Hulusi
Topbaş’ın da hissesi bulunuyor. BİM, 2015 yıl sonu itibarıyla Türkiye’de 4 bin
972 mağaza sayısına ulaştı.
Erenköy cemaati ile ilişkiler
Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı, Cumhuriyet döneminde kurulan ve
Nakşibendilik geleneği içinde olan Erenköy cemaatinin en önemli vakıflarından
biri. Cemaatin sorumluluğunu 1984 yılında Musa Topbaş üstlendi. Musa Topbaş’ın
vefatının ardından cemaatin başına Osman Nuri Topbaş geçti.
Osman Nuri Topbaş halen vakfın şeref başkanı iken yönetim
kurulu başkanı pozisyonunda Ahmed Hamdi Topbaş bulunuyor. Mustafa Latif Topbaş
ise Osman Nuri Topbaş’ın kuzeni.
Faizsiz finansın öncüsü
1984 yılında Topbaş ailesinin öncülüğünde Türkiye’de ilk kez
faizsiz bankacılık yapan Albaraka Türk kuruldu. Albaraka Bankacılık Grubu’nun
teklifiyle kurulan bankada, şu anda Topbaş’ların yaklaşık yüzde 10 hissesi
bulunuyor.
1996’da AKP kurulmadan önce Mustafa Topbaş, Ülker ailesi ile
ortak Ak Gıda’yı kurmuştu. Kamuoyuna AKP’nin kuruluşu, Green Park Otel’deki
toplantı sırasında gelen ampul önerisinden “Ak” isminin türetildiği biçiminde yansımıştı.
