“Mahir ve arkadaşları vurulduğunda Kürecik köylerindeydim.
Kızılderede bir grup devrimcinin kuşatıldığını duyunca, radyoyu dinlemek için
İbo ve Ali Taşyapan’la birlikte, sanırım Ali Meral’ın evine gittik. TRT’nin
akşam spikeri, kuşatılan “anarşistlerin ölü ele geçirildikleri” ni bildirip,
öldürülenlenlerin tek tek isimlerini okuyunca üzerimize mezar toprağı serpilmiş
gibi oldu. Köylüler, bizden daha çok etkilendiler. İbo, “faşist diktatörlük,
imha taktiği izliyor, halk ile yeraltına inmiş devrimcilerin moraline ve
ilişkilerine kurşun sıkıyor. Denizlerin idamı kaçınılmaz hale geldi,” diye
mırıldandı. Ordan kalkıp Balhacı köyüne doğru yola çıktık. Halkın yokluğu ve
içinde bulunduğu ürkütücü karanlığı ile ölümün kanlı kara yüzü arasında gidip
geldim. Köye yaklaştığımızda, “Kürecikte daha fazla kalamam, yarın Dersim’e
gidiyorum, ” dedim”
Mahir’i ilk kez 1968’de gördüm Doğu Perinçek’le birlikte
Ankara’dan gelmişlerdi FKF ‘ nin klodfarer caddesindeki darcık binasında, onbeş
yirmi kişi toplanmıştık. Ben o zamanlar Çapa Y Ö Okulu FKF kurucularındandım.
Amerikan 6. Filosunun İstanbula gelişi vesilesiyle yayınladığımız bildiriden
dolayı, İbo’nun da içinde olduğu on kişiyle birlikte okuldan atılmıştım.
Evsizdim. Biraz Nabi Yağcı’nın (Haydar Kutlu), biraz da amcam oğlu Kemal’ın
evinde kalmıştım. Ama günlerimi FKF binasına sığınan Çapalı arkadaşlarımla
birlikte geçiriyordum. Her neyse, sohbet sakin bir havada geçti. Mahir’i
Paris’e gitmiş, ordaki Latin Amerika gruplarıyla ilişkiye geçmiş birisi olarak
biliyordum. Sırtında temiz bir parke vardı. Taranmış saçları, parlak ve uyumlu
yüz hatları, sarkık bıyıkları ve özellikle de merakçıl, sorgulayıcı
bakışlarıyla sohbetin dikkat merkezi haline gelen tek adamıydı. Doğu, TİP
içindeki durumu, Mahir ise Vietnam savaşında gelinen son noktayı anlattı. İki
üç saatlik sohbet anında Mahir’in bende bıraktığı izlenim olumluydu. Sağlam bir
algı, imgelem ve anlamlandırma olgusuyla karşı karşıya olduğumu sezinledim.
Söylemi, dünyayla haylice alakalı, biraz iddialı ama sakin ve duru bir iklime
sahipti.
Mahir’i ikinci kez, 1969 ‘da Akhisar ve Ödemiş Tütün
Mitingleri sırasında gördüm. İzmir’de bir gece Taner Kutlay ‘ın evinde kaldım,
ertesi gün Taner’le birlikte üniversite kampüslerİne gittik. Mahir’le öğrenci
kantininde karşılaştık. Sırtında yine cepleri kitaplarla şişmiş bir parke
vardı. Taner çok iyi bir militandı ve Mahir’le de ilişkileri oldukça samimiydi.
Üçümüz, çaylarımızı alıp bir masaya geçtik. Mahir’i bir yıl öncesine nazaran
oldukça sıkıntılı ve sinirli gördüm. Gençlik hareketi içindeki sağlam kadroları
kucaklayan illegal bir partinin kaçınılmaz hale geldiğinden ve silahlanma
ihtiyacından söz etti. Mihri’yi ve Doğu’yu eleştirdi. Ayaklarını bastığı maddi
dünyayı bir an önce aşma arzusuyla yüklü, sancılı bir ses. Taner, söylenenlere
katılıyor, sorularla karşısındaki ateş parçasını deşiyor, ben ise dinliyordum.
Gözlerimin önünde, asıl gerçek varlığım ile asıl olmayan, aldatıcı sanal
varlığım arasında duran, çoğalan, arayışa çıkan, gerilimli insanlar belirmişti.
O gece uyumak için kampüsün gençlik örgütü tarafından bize ayrılan odasına
geçtik. Oda dört yataklıydı ve birinde bir kişi uyuyordu. Mahir, kapıya yakın
karyolaya geçti, parkesini astı, cebinden bir kitap, ve bir kalem çıkardı, hiç
soyunmadan yatağa uzanıp okumaya başladı. Taner ve ben, hayatın normal
düsturunu rencide etmeden uyuduk.
Koridordan örgütün, ‘kahvaltı hazır, kalkın,’ sesi gelince,
gözlerimi açtım, esnedim, bir baktım, Mahir kitap okuyor. “Sen uyumadın mı?”
dedim. Lenin’in iki taktik Adlı kitabını yüzünden çekti, gülümsedi. İkl kez
tanık oluyordum gülümseyişine. “Yok,” dedi, “üç sayfam kaldı bitmesine.”
Kalktım. Yüzümü yıkamak için yanından geçip giderken göz göze geldik. Küçülmüş,
hafif kızarmıştı gözleri. Odaya döndüğümde Mahirle Taner yoktu. Parkesi
ranzasında asılıydı. Kitap, içindeki kalemle birlikte yatağın üzerinde
duruyordu. Aldım baktım, altı çizili paragraflar, kenar notları. Tanımadığım
dördüncü adam kalkmış, picamasını yerleştiriyordu çantasına. “Ben bunu iyi
tanıyorum,” dedi. “Sonu iyi değil, okuya okuya ya kör olacak, ya da delirecek.”
Mahir’in durumunu en son, Dev-Genç’in 12 Mart darbesinden
önceki son kongresinde gördüm. Sahnede, mikrofonun başındaydı. Tam bir lider
konumundaydı. Kollarını havaya kaldırıyor, bağırıyor, muhalefeti ve onun lideri
Doğu’yu, oportünizm, revizyonizm ve silahlı mücadele karşıtlığıyla suçluyordu.
İbo’ya dedim, ‘Mahir şu anda ezici çoğunluğa dayanıyor ve muhalefetin söz
hakkına tahammülsüzlük gösteriyor. Ne oldu buna, ne yapmak istiyor?” İbo sakin,
ama içi yanmış bir eda ile, “Tahammülsüzlüğü doğru, ama eleştirilerinde haklı,”
dedi. Dahil olduğumuz muhalefetin ibo tarfından kaleme alınan on bir ilke adlı
yazıya eleştiriletiyle bizim eleştirilerimizi anımsadım birden. Sustum.
Mahir ve arkadaşları vurulduğunda Kürecik köylerindeydim.
Kızılderede bir grup devrimcinin kuşatıldığını duyunca, radyoyu dinlemek için
İbo ve Ali Taşyapan’la birlikte, sanırım Ali Meral’ın evine gittik. TRT’nin
akşam spikeri, kuşatılan “anarşistlerin ölü ele geçirildikleri” ni bildirip,
öldürülenlenlerin tek tek isimlerini okuyunca üzerimize mezar toprağı serpilmiş
gibi oldu. Köylüler, bizden daha çok etkilendiler. İbo, “faşist diktatörlük,
imha taktiği izliyor, halk ile yeraltına inmiş devrimcilerin moraline ve
ilişkilerine kurşun sıkıyor. Denizlerin idamı kaçınılmaz hale geldi,” diye
mırıldandı. Ordan kalkıp Balhacı köyüne doğru yola çıktık. Halkın yokluğu ve
içinde bulunduğu ürkütücü karanlığı ile ölümün kanlı kara yüzü arasında gidip
geldim. Köye yaklaştığımızda, “Kürecikte daha fazla kalamam, yarın Dersim’e
gidiyorum, ” dedim.
(Muzaffer ORUÇOĞLU – 30 Mart 2014 - http://adhk.de/?m=201403)
