2015 Nobel Kimya Ödülü kazanan bilim insanımız Aziz Sancar, yeni bir araştırmaya imza attı. Sancar ve ekibi, sigaranın DNA’ya verdiği zararın haritasını çıkaran yeni bir yöntem geliştirdi. Bu harita, DNA’daki hasarın onarılması ve ilaç geliştirilmesi açısından önemli.
Bilim insanları onlarca yıldır sigara içmenin DNA'ya zarar verdiğini ve akciğer kanserine neden olduğunu biliyordu. Bu zararı haritalandırarak bir ilke daha imza atan Prof. Dr. Aziz Sancar, çalışmasını University of North Carolina (UNC) laboratuvarında gerçekleştirdi.
Dünyada sigara içen bir milyar insan var
Sancar, "Sigara, ABD'de kanser ölümlerinin yaklaşık %30'unu oluşturan bir kanserojen ve şu an ortaya çıkan hasarın genom üzerindeki geniş bir haritasına sahibiz" dedi. Sigaranın ölümcül etkilerine dikkat çeken Sancar, bu tip haritalar sayesinde kişiden kişiye değişen direnç mekanizmasının daha iyi anlaşılabileceğini ve alınabilecek önlemlerin geliştirilebileceğini umuyor. Bu harita, DNA’daki hasarın onarılması ve ilaç geliştirilmesi açısından önemli.
Şu an ABD’de yaklaşık 40 milyon ve dünya çapında ise bir milyar insan sigara içiyor.
En tehlikeli kanserojen: BaP
Benzo[a]piren, mutajenik (DNA ile etkileşime girerek mutasyon oluşmasına neden olan kimyasal ya da fiziksel faktörler) ve yüksek derecede etkili bir kanserojen.
BaP'ın DNA'ya verdiği zararı haritalayan yöntem ile bilim insanları, hücrelerin onarmaya çalıştığı bu hasarlı alanları görebilecek.
Onarım sürecinde hücreler tarafından kesip atılan hasarlı parçacıklar ise genomdaki bütün hasarı tespit etmek ve haritalandırmak isteyen bilim insanları için altın bir fırsat.
Bu çalışma için gereken çaba ve masraf göz önüne alındığında, Sancar ve meslektaşları tarafından yayınlanan ilk harita mümkün olan en yüksek çözünürlüğe sahip değil. Ancak ölümle sonuçlanan kanserlerin daha iyi anlaşılabilmesi için, özellikle de bu tip haritaların rutin olarak kullanılmasına katkı sağlayacak. (HERKESE BİLİM TEKNOLOJİ)
