Ziraat Mühendisleri Odası, 2017 yılı tarımsal desteklerine
ilişkin 21 Ağustos 2017 tarihinde bir değerlendirme yayınladı. Tarım
ürünlerinin desteklenmesine geçen yıla göre bir artışın olmadığına dikkat
çekilen değerlendirmede, “Havza bazlı fark ödemesi desteği verilen ürünlerden
sadece pamukta 5 kuruş, mısırda ise 1 kuruşluk artış olmuştur.” ifadeleri
kullanıldı.
“Geçen yıl 4 ay ve üzeri buzağılara ve malaklara verilen 350
liralık destek, bu yıl buzağılar için 350 lira malaklar için 150 lira olmuş,
dolayısıyla malak desteği 200 lira azalmıştır.” denilen Ziraat Mühendisleri
Odası açıklamasında şu ifadeler dikkat çekti:
“Bütün bu
değerlendirmelerimizden de görüleceği üzere, Bakanlar Kurulu Kararıyla
uygulamaya konulacak destekler geçen yılın devamı niteliğindedir”
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’nın tarım ürünlerine ilişkin
değerlendirmesi şöyle:
“ZMO: 2017 YILI TARIMSAL DESTEKLERİNE İLİŞKİN
DEĞERLENDİRMEMİZ
2017 yılı tarım desteklerini genel anlamda
değerlendirdiğimizde desteklemelerin bitkisel üretimde havzaya göre, hayvansal
üretimde bölgelere göre, mazot ve gübre desteklerinin de ürün ve havza bazında
belirlendiğini görüyoruz.
Alan bazlı en fazla desteğin pamuk ve çeltiğe verildiği (40
TL/da) bu desteğin buğdayda 17, ayçiçeği, mısır ve soyada 21, baklagillerde 15,
fındık, yem bitkileri, kanola ve çayda 13 TL/da olduğu anlaşılmaktadır.
Tarlasını nadasa bırakanlara verilecek destek 5 TL/da, toprak analiz
laboratuvarlarına yapılacak ödeme ise analiz başına 40 TL`dir. Fındığa 170
TL/da, küçük aile işletmelerine de 100 TL/da destek verilmiştir.
Havza bazlı fark ödemesi desteği verilen ürünlerden sadece
pamukta 5 kuruş, mısırda ise 1 kuruşluk artış olmuştur. Geçen yılki desteklerin
pamukta 75 kuruş, mısırda 2 kr/kg olarak uygulandığını görüyoruz.
Diğer desteklerde geçen yıla göre herhangi bir değişiklik
yapılmamış olup, destekler kilogram başına yağlık ayçiçeğinde 40 kuruş, soya
fasulyesinde 60, kanolada 50, aspirde 55, buğday, arpa, yulaf, çavdar,
tritikalede 5, çeltikte 10, kuru fasulye, nohut, mercimekte 30, çayda 13 ve
zeytinyağında 80 kuruş olarak belirlenmiştir.
Geçen yıl 4 ay ve üzeri buzağılara ve malaklara verilen 350
liralık destek, bu yıl buzağılar için 350 lira malaklar için 150 lira olmuş,
dolayısıyla malak desteği 200 lira azalmıştır.
Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, inek, koyun, keçi ve
manda çiğ sütü üretenlere verilecek destekleme primi Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı`nca belirlenecektir. Bu desteklerden üretici örgütleri aracılığıyla
ürününü pazarlayan üreticiler de yararlanacak olup, sütte kalite analiz
değerlerine göre Bakanlıkça ödeme yapılacaktır. Et ve Süt Kurumu ise sütte
regülasyon görevini sürdürecektir.
Diğer desteklemelere göz atıldığında da koyun-keçi ve çoban
desteğinin artmadığı, arıcılık desteklerinin geçen yılla aynı olduğu
görülmektedir.
2016 yılında üreticilere doğrudan destek ödemesi uygulaması
bu yıl da devam edecek ve üretici örgütleri toplam destek üzerinden pay
alacaktır.
Hayvancılık desteklerinden "çiftçi örgütlerini
güçlendirme" adı altında kesinti yapılarak birliklere verilecek, koyun
keçi desteğinin yüzde 8‘i il birliklerine aktarılacak, İl birlikleri için
yapılan kesintinin yüzde 10‘u Merkez Birliği‘ne ödenecek. Buzağı malak,- manda
desteğinin yüzde 3‘ü il-ilçe birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 5‘i merkez
birliğine ödenecektir.
Arıcılık desteğinin yüzde 2‘si il 7 ilçe birliklerine, bu
bedelin içinden yüzde 60‘ı Merkez Birliği‘ne ödenecektir. Süt primi ödemesinde
üretici veya yetiştirici birliği üzerinden yapılan desteklemelerde yüzde 3‘ü
il/ilçe üretici, il yetiştirici birliklerine bu bedelin içinden yüzde 5‘i
Merkez Birliğine aktarılacak, süt primi ödemesinde kooperatifler üzerinden
yapılan desteklemede ise, desteğin yüzde 3‘ü kooperatif üst birliği veya bölge
birliğine, bu bedelin içinden yüzde 25‘i merkez birliğine ödenecektir.
Bütün bu değerlendirmelerimizden de görüleceği üzere,
Bakanlar Kurulu Kararıyla uygulamaya konulacak destekler geçen yılın devamı
niteliğindedir.
Havza bazlı destek ödemesi için pamuk ve mısır dışında
hiçbir üründe destek artışı yapılmamıştır.
Çiftçi umutla beklediği desteklerin açıklanmasıyla hüsrana
uğramıştır. Ülke tarımı uygulanan yanlış politikalarla ve sözde
"destek" adı altında aslında hiç verilmeyen "destek"le
uçurumun kenarına gelmiştir.
Üretici çaresizdir, yalnızdır. Kaderine bırakılmıştır.
Enflasyon ve girdi fiyatlarındaki artışa karşın, desteklemelerde artışa
gidilmemesi, sosyal adalet anlayışıyla tezat teşkil etmektedir.
Diğer taraftan geçmiş yıllarda da dile getirdiğimiz gibi
bizim ülkemizde destekler üretim dönemi sonunda belirlenmektedir. Desteklerin
üretim dönemi öncesinde ilan edilmesi gerekir.
Destekleme ödemelerinin ne zaman yapılacağı belli değildir.
Önce Bakanlık tebliğler çıkaracak, tebliğlerde destekleme ödemelerine ilişkin
esaslar belirlenecek, neticede üretici Bakanlığın uygun göreceği bir tarihte
üstelik banka komisyon ödeyerek parasını alacaktır.
Biz Ziraat Mühendisleri Odası olarak üreticiyi mağdur eden
bu yılki tarımsal desteklerin kabul edilemez olduğu görüşündeyiz.
Desteklemeler, doğru ve akılcı belirlenmiş hedeflere ulaşmaya hizmet edecek
şekilde, ürünler arasındaki pariteyi koruyarak, üretim dönemi öncesinde
açıklanacak şekilde belirlenmelidir.
Saygılarımızla
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası”
