Cumhurbaşkanı Erdoğan sık sık SSK Genel Müdürlüğü dönemine
gönderme yaparak 'Ey Kılıçdaroğlu sen SSK'yı batırdın' diyerek CHP liderini
eleştiriyor. Ancak KARAR yazarının bugün bütçe açığı rakamlarını yazdığı
rakamda, SGK'deki açığın Kılıçdaroğlu dönemindeki açığın 10 katını geçtiğini
ortaya koydu.
Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu'na yakınlığı ile bilinen KARAR
gazetesinin yazarı İbrahim Kahveci, geçen yıl ilk 8 ayda 5.6 milyar TL fazla
veren bütçenin bu yıl aynı dönemde 20,2 milyar lira açık vermesinin nedenlerini
tek tek yazdı.
Kahveci'nin aktardığı
rakamlara göre, geçen yıl görev zararları adına SGK’ye 20 milyar 217 milyon
lira 2016 yılına göre daha fazla ödeme yapıldı.
KILIÇDAROĞLU: 2 MİLYAR 341 MİLYON AÇIKLA DEVRETTİM, ÜSTELİK
EMEKLİLİK YAŞI 40'TI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kılıçdaroğlu'nun genel müdürlüğü
sırasında SSK'yi batırdığı iddialarına ise Kılıçdaroğlu “Mitinglerde Kemal
Kılıçdaroğlu SSK’da iken şu kadar açık vardı diye konuşuyorlar. Açın bakın,
emekli olduğum tarihte (1990) 2 milyar 341 milyon TL açık var. 2016’da açık 20
milyar 655 milyon 603 bin TL. Biz buna rağmen çıkıp ‘Asıl batıran sensin’
demiyoruz. Bir şeyi istismar etmeye gerek yok. Açık her ülkede var, emekliye
maaş ödeniyor, ödenmesin mi? Üstelik benim dönemimde emekli yaşı kadınlarda 34,
erkeklerde 40’tı, şimdi 65’e çıktı... Ama vatandaş bunu görecek, yiyecek mi
yemeyecek." sözleriyle yanıt vermişti.
BÜTÇE FAİZE,SİLAHA, YOLA VE YARDIMA GİTTİ
KARAR yazarı Kahveci'nin verdiği rakamlarda dikkat çeken bir
başka detay ise bütçede en fazla artış gösteren harcama kalemleri. Bütçe
harcamalarında bir önceki yıla göre Güvenlik ve savunma alımları yüzde 110.7,
Hane halkına sosyal amaçlı transferler yüzde 42.5, Karayolları Genel
Müdürlüğüne Hazine yardımı yüzde 86.3, ABD doları borçlanma faiz gideri yüzde
31.5, Ziraat Bankasına yüzde 594.4 artış göstermiş.
TARIMDA, BİLİMDE VE
EĞİTİMDE TASARRUF
Öte yandan bütçede
bir önceki yıla göre kısıtlamaya gidilen kalemlerin bir kısmı ise şöyle:
TMO ödemesi - %36,8
Kredi ve Yurtlar
Kurumuna ödeme - %5,6
Üniversitelere hazine
yardımı - %0,4
Tarımsal amaçlı
transferler - %1,1
Bütçeden faize, karayollarına, savunma alımlarına ve hane
halkına yapılan doğrudan yardımlarda rekor artış gözlenirken, eğitime,
üniversitelere ve tarımsal kesime yönelik harcamalarda kesinti yapıldığı açıkça
görülüyor.
KARAR yazarının bütçe
gerçekleşme oranlarına dikkat çektiği çarpıcı yazısının tamamı şöyle:
Boş tartışmalar
gerçekleri örtmüş
Bütçeye kısaca
bakalım mı?
Bu yıl 586,7 milyar
liralık gelir toplama hedefimizin ilk sekiz ayda 396,5 milyar lirasını (%67,6)
tahsil etmişiz. Buna karşılık 2017 yılında 634,2 milyar lira gider hedefimizin
ise, 416,7 milyar lirasını (%65,7) harcamış bulunuyoruz.
Gördüğünüz gibi gelir
hedefimizin daha büyük kısmını ama harcama hedefimizin daha küçük kısmını
kullanmış bulunuyoruz. Buna rağmen geçen yıl ilk sekiz ayda 5,6 milyar lira olan
bütçe fazlası, bu yıl 20,2 milyar lira açığa dönüşmüş durumda.
Neden mi?
Geçen yıl ilk sekiz
ayda gelir hedefinin %67,3’ünü gerçekleştirirken, harcama hedefimizin %62,7’si
gerçekleşmişti. Kısaca bu yıl gelir tahsilinde fazlaca sorun olmadı ama harcama
hedefinde biraz daha bonkörüz.
Bu arada şu
tahakkuk/tahsilat tartışmasına bir cümle edelim. Bildiğiniz gibi 2017 yılına
girerken bir yeniden yapılanma söz konusu idi. Dolayısı ile Ocak ayında çok
yüksek bir tahakkuk tutarı ortaya çıktı. Geçen yıl tahakkuk tutarı 278,3 milyar
liraydı; oya bu yıl tahakkuk tutarı 360,8 milyar liraya fırladı. Ortada anormal
bir tahakkuk artışı olduğu çok açık... Çünkü yeniden yapılandırma var...
Ocak ayı hariç
tutulduğunda tahakkuk/tahsilat oranının yüzde 95’lere ulaştığını görüyoruz.
Tıpkı geçen yıllarda olduğu gibi. Yani kamuoyunda boşu boşuna bir
tahakkuk/tahsilat oranı tartışması yaşanmış. Hiç merak etmeyin, devletimiz
parasını acımadan-zorlanmadan tahsil ediyor.
Şimdi gelelim asıl
noktalara...
Geçen yıla göre bütçe
gelirlerimiz yüzde 11,0 artmış durumda. Oysa aynı dönemde giderlerimiz yüzde
18,5 arttı. Yani bizim bütçede asıl izlememiz gereken nokta giderler kalemi...
Burada da kamuoyunda
çok yanlış bir tartışma yaşandı. Hemen o noktayı da açıklayalım. Bildiğiniz
gibi 16 Nisan referandum sürecinde işverenlere SGK primlerini erteleme imkanı
getirildi. Ama aynı SGK emekli maaşlarını ve sağlık hizmetlerini aksatmadan
sürdürdü. Ve bir kısmı geçici olarak oluşan SGK açığı bütçeden karşılandı. Yani
bütçe açığındaki artıştan SGK açığını ayrı görmek -düşmek gerekiyor. Çünkü bu
günlerde artık SGK tahsil etmediği alacaklarını tahsil ederek açığını azaltmaya
başlayacak.
Bakınız geçen yıl
görev zararları adına SGK’ya tam 20 milyar 217 milyon lira 2016 yılına göre
daha fazla ödeme yapılmış. Normalde bu ödemenin 6-7 milyar lira artması
beklenirdi. Yani SGK’ya hazine tarafından fazladan 13-14 milyar lira gitmiş
oldu.
Fakat diyeceksiniz
ki; bütçe 5,6 milyar fazladan 20,2 milyar açığa döndü. Toplamda 26-27 milyar
civarındaki bu açığın diğer kısımları nereden geliyor?
Gelin biraz daha
detaylı bakalım: Harcamaları artan dikkat çekici kalemler neler olmuş?
-Sözleşmeli personel
ödemesi: 1 milyar 446 milyon TL artış (%67,8)
-Tüketime yönelik mal
ve malzeme alışı: 2 milyar 715 milyon TL artış (%31,1)
-Güvenlik ve savunma
alımları: 2 milyar 236 milyon TL artış (%110,7)
-ABD doları borçlanma
faiz gideri: 1 milyar 893 milyon TL artış (%31,5)
-Karayolları Genel
Müdürlüğü (Hazine yardımı): 1 milyar 097 milyon TL (%86,3)
-Hane halkına sosyal
amaçlı transferler: 2 milyar 655 milyon TL (%42,5)
-Karayolları Genel
Müdürlüğüne (sermaye transferi): 3 milyar 529 milyon TL (%57,3)
-Devlet Su İşleri
Müdürlüğüne: 2 milyar 344 milyon TL (%57,2)
-Diğer sermaye
transferi: 1 milyar 169 milyon TL (Bu kalem geçen yıl sadece 635 bin liraydı)
-Ziraat Bankasına:
428 milyon TL (%594,4)
***
Şimdi burada bir
noktaya az daha detaylı bakalım: Karayolları Genel Müdürlüğü ödemelerine
gidelim...
Karayolları Genel
Müdürlüğü’ne özellikle sermaye transferi olarak ödenen meblağ artışı dikkat
çekicidir. Genellikle yılsonlarında ödenen karayolları ödeneğindeki artış, 2017
yılında hızla artış gösteriyor. Geçen yıl ilk sekiz ayda 6.157 milyon lira olan
sermaye transferi şeklindeki Karayolları ödeneği, bu yıl %57,3 artışla 9.686
milyon liraya yükseliyor. Karayolları Genel Müdürlüğü’ne hazine yardımı da %86,3
artışla 2.369 milyon liraya yükselmiş oluyor.
Bir diğer ödenek
artışının Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne gerçekleştiğini görmekteyiz.
Ödenen para %57,2 artışla 4.095 milyon liradan 6.439 milyon liraya çıkıyor.
Artan tutar tam 2 milyar 344 milyon lira.
Peki, bütçede neleri
kısmışız?
-Ulusal para
cinsinden tahvillere ödenen faiz, nerede ise aynı kalmış..
-TMO ödemesi %36,8
azalışla 500 milyon liraya düşmüş
-Kredi ve Yurtlar
Kurumuna ödeme %5,6 azalmış.
-Üniversitelere
hazine yardımı %0,4 azalmış.
-Tarımsal amaçlı
transferler %1,1 daha az olmuş.
-Kamuya havayolu
taşıt alım gideri %94,2 azalmış.
