'Tek adam' devleti böyle işleyecek: İşte Saray'ın dudak uçuklatan bütçesi! İlk kararnameyle Saray devlette ‘tekel’e dönüştü. ...
'Tek adam' devleti böyle işleyecek: İşte Saray'ın dudak
uçuklatan bütçesi!
İlk kararnameyle Saray devlette ‘tekel’e dönüştü. Saray’da
çalışacak 9 kurul, devlet politikası belirleyecek, bakanlıklar ise sadece
uygulayacak…
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı’nı düzenleyen 1 Numaralı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Cumhurbaşkanı tüm
kamuyu 9 kurul üzerinden yönetecek. Oluşturulan 9 politika geliştirme kurulu,
Saray’ın kamu üzerindeki gözü olacak. Kurullar bakanlıklar için politika
geliştirecek, bakanlıkların uygulamalarını Cumhurbaşkanı’na rapor edecek. En az
3 üyeden oluşan 9 kurulda Cumhurbaşkanı tarafından atanacak en az 27 kişi, 16
bakanlık için politika geliştirecek, geliştirdiği politikanın uygulanmasını
Cumhurbaşkanı adına denetleyecek. Ofisler ise bu politikaların geliştirilmesine
ve uygulanmasına yardımcı olacak. Genelkurmay Başkanlığı, MİT, Diyanet İşleri
Başkanlığı gibi çok önemli kurumlar, bürokrasinin içinde “Cumhurbaşkanlığı’na
bağlı kurum ve kuruluş” olarak tanımlanacak. Hem en yüksek devlet memuru olan
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, hem politika kurulları; hem kurulların
geliştirdiği politikalara uygun hizmet üreten bakanlar, hem ofisler, hem de
“bağlı” kurumlar sadece Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu olacak. Saray
teşkilatında İdari İşler Başkanı ve bakandan sonra gelen bakan yardımcıları
ise, sadece Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu olan bakana karşı sorumlu olacak.
Yeni sistemin ilk kararnamesine göre sadece tek adama bağlı yönetim sisteminin
ayrıntıları şöyle:
En yüksek memur Erdoğan’a sorumlu: Cumhurbaşkanlığı Genel
Sekterliği’nin yerine, İdari İşler Başkanlığı kuruldu. İdari İşler Başkanı,
Cumhurbaşkanı’nın TBMM ile olan koordinasyonunu sağlayacak, bakanlıklar ile
kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak mevzuata ilişkin hazırlama usul ve
esaslarını belirleyecek. Resmi Gazete’nin yayımlanması işlemlerini artık
Başbakanlık değil Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı yürütecek. İdari
İşler Başkanı; iç güvenlik, dış güvenlik ve terörle mücadele konusunda
koordinasyonu da sağlayacak. Cumhurbaşkanlığı’nın bütün birimlerini, işlemlerini
ve hesaplarını İdari İşler Başkanlığı denetleyecek. En yüksek devlet memuru
olan İdari İşler Başkanı bir tek Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu olacak.
Vekil dokunulmazlığı Saray’dan geçiyor: Milletvekillerinin
dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ait işlemler yapma görevi de
Başbakanlık’tan alınarak Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’na devredildi.
Fişler Saray’da: Devletin sevk ve idaresinde görevli üst
kademe yöneticiler hakkında bilgi toplamak, sicil özetlerini ve biyografilerini
toplamak İdari İşler Başkanlığı’na bağlı Personel ve Prensipler Genel
Müdürlüğü’nün görev alanına girecek.
Saray’ın geçici görevlileri: Kamu kurum ve kuruluşlarında,
kamu bankalarında çalışanlar; adli ve idari yargı mensupları, hakim ve savcılar
üç yıl süreyle Saray’da görevlendirilebilecek. Cumhurbaşkanı, üniversite
öğretim elemanlarını Saray’ında görevlendirebilecek. Saray; doktor, mühendis,
mimar, sağlık ve teknik personeli haftanın belli günleri veya günün belli
saatlerinde kısmi zamanlı olarak çalıştırabilecek.
Yardımcı sayısının ucu açık: Erdoğan, Cumhurbaşkanı
Yardımcılığı makamını ilk etapta bir kişi ile sınırlı tuttu. Ancak kararnamede
bu makam “Cumhurbaşkanlığı Yardımcıları” olarak tanımlandı. Bu da yardımcı
sayısının artabileceği şeklinde yorumlandı. Cumhurbaşkanı’na Cumhurbaşkanı
Yardımcısı vekalet edecek. Cumhurbaşkanı Yardımcıları’nın da ayrıca özel kalem
müdürleri olacak.
Saray’ın kamudaki gözleri: Saray’da “Bilim, Teknoloji ve
Yenilik”, “Eğitim ve Öğretim”, “Ekonomi”, “Güvenlik ve Dışpolitikalar”,
“Hukuk”, “Kültür ve Sanat”, “Sağlık ve Gıda”, “Sosyal Politikalar” ve “Yerel
Yönetim” alanlarında 9 politika kurulu oluşturuldu. Cumhurbaşkanı, tüm bu kurulların
başkanı oldu. Kurullar en az 3 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri Cumhurbaşkanı
tarafından atanacak. Kurullar, Cumhurbaşkanı için politika önerileri
geliştirecek, kamu kurum ve kuruluşlarına da görüş bildirecek. Bakanlıkların
uygulamalarını Cumhurbaşkanı’na bu kurullar rapor edecek. Bakanlar, kurum ve
kuruluşların üst yöneticileri ile ilgili politika kurulunun başkan vekili
koordinasyon toplantısı düzenleyecebilecek. Toplantıda alınan kararlar
Cumhurbaşkanı’na sunulacak.
Bilgi, belge kurullarda: Kurullar, doğrudan Cumhurbaşkanı
ile çalışacak, Cumhurbaşkanı’nın talimatlarını yerine getirecek. Kurullar, her
türlü bilgi ve belgeyi, bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşlarından talep
edebilecek. Kurulda, üyelerin dışında sınırsız personel çalıştırılabilecek.
Kurul üyelerine ek ödemeler yapılabilecek.
Bölgesel sorunlara çözüm kurulu: Doğrudan Cumhurbaşkanı’na
bağlı kurullardan biri olan Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu; bölgesel
sorunlara çözüm önerileri geliştirecek, sınırların yasadışı faaliyetlere karşı korunması,
güvenliğin sağlanması, sınır yönetimine ilişkin güvenlik politika önerileri
geliştirecek. Göçten siber güvenliğe kadar geniş bir alanda güvenlik politiları
oluşturacak.
Hak ve özgürlükler için Saray kurulu: Saray’da kurulan Hukuk
Politikaları Kurulu ise Türkiye’nin neredeyse tüm sorunları ile ilgili politika
geliştirecek. Buna göre kurul; adalet hak ve özgürlükler, eşitlik ilkesi,
hukukun üstünlüğü ve çoğulcu demokrasinin geliştirilmesine yönelik politika
oluşturacak. Yargı sisteminin adil, hızlı ve etkin şekilde işlemesi için
politika geliştirecek; hak ihlallerinin önlenmesine yönelik çözüm yolları
arayacak.
Siluetten sorumlu kurul: İstanbul Boğazı çevresindeki
yapılaşmadan sık sık şikayet eden, “Biz bu şehrin kıymetini bilmedik, biz bu
şehre ihanet ettik, hala da ihanet ediyoruz, ben de bundan sorumluyum” diyen
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Saray’ında kurulacak Yerel Yönetim Politikaları
Kurulu, kentleşme ve yerel yönetim alınında politika ve strateji geliştirecek.
Kurul, Boğaziçi imar uygulamaları gereği kamu yatırımlarını planlayacak.
Diyanet, Genelkurmay, MİT’e ‘bağlı’ sıfatı: Diyanet İşleri
Başkanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, MİT Başkanlığı, Milli Saraylar Dairesi
Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği,
İletişim Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Devlet Arşivleri, Devlet
Denetleme Kurulu, Türkiye Varlık Fonu doğrudan Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olarak
çalışacak.
Tek kişiye karşı sorumluluk: Bakanlar hizmetlerini;
Cumhurbaşkanı genel siyasetine, Cumhurbaşkanı karar ve talimatlarına, kalkınma
planlarına uygun olarak yürütmekte sadece Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu
olacak. Bakan yardımcıları ise sadece bakana karşı sorumlu olacak.
Bakanlıklarda ikinci kademe yardımcılar: Bakanlıklarda
hiyerarşik olarak bakanlardan sonra bakan yardımcıları gelecek. Bakan
yardımcılarını genel müdürler, daire başkanları takip edecek. Sadece 15
müşavir: Bakanlıklarda sadece 15 müşavir görevlendirilebilecek.
4 ofis: Cumhurbaşkanlığı’nda 4 tane ofis kurulacak. Bu ofisler,
“Dijital Dönüşüm”, “Finans”, “İnsan Kaynakları” ve “Yatırım” alanlarında
çalışacak. Ofisler, idari ve mali olarak özerk olacak. Ofisler Cumhurbaşkanı
tarafından belirlenen amaç, politika ve stratejilere uygun olarak çalaşacak.
Dijital Dönüşüm Ofisi e-devlet dönüşümünü koordine edecek, yapay zeka
uygulamalarına öncülük edecek. Finans Ofisi; ulusal ve uluslararası bankacılık
ve finans sektörünü izleyecek, uluslararası fonların Türkiye’ye gelmesini
sağlayacak. İnsan Kaynakları Ofisi ise kamuda kariyer yönetimi ve performans
yönetimi modellerinin hayata geçirilmesi için projeler geliştirecek. Yatırım
Ofisi; Türkiye’de yatırım yapılmasını özendirecek.
TEK ADAMLIĞIN MALİYETİ
2018-2020 Orta Vadeli Planı’nda belirtilen tahmini bütçe
rakamları, tüm bürokratik sistemin değişmesi ve Cumhurbaşkanlığı’na bağlanması
için harcanacak para hakkında ipuçları veriyor. Erken seçim kararı alınmadan
önce hazırlanan plana göre; Cumhurbaşkanlığı’nın 2018 bütçesi 845 milyon 365
bin TL olarak belirlendi. Kapatılan Başbakanlık’a ise 1 milyar 580 milyon 145
bin TL bütçe kondu. Erken seçim kararı alınmasaydı seçimlerin düzenleneceği
2019 yılı için belirlenen Cumhurbaşkanlığı bütçe teklifi ise yaklaşık 845
milyon TL’den 1 milyar 50 milyon 621 bin TL’ye çıkarılmıştı. Planın,
Başbakanlık bütçesine hiç yer verilmeyen 2020 tahminlerinde ise
Cumhurbaşkanlığı’nın bütçesi 2 milyar 943 milyon 383 bin 650 TL olarak
öngörüldü.
(CUMHURİYET)
Hiç yorum yok