Yap-işlet-devret modeliyle inşa edilen mega projelerin kârı döviz üzerinden ve Hazine garantili. AKP halka dövizinizi bozdurun çağrısı yaparken AKP’ye yakın sermaye grupları döviz arttıkça karını artırıyor. Örneğin Osmangazi Köprüsü’nün araç garantisi karşılansa dahi Hazine’ye günlük maliyeti 7 milyon 42 bin lira, aylık maliyeti 211 milyon 260 bin lira...
Kamu özel işbirlikleri (KÖİ) projeleri ile Hazine garantili havalimanı, otoyol, köprü, enerji santralleri ve hastaneler yapılıyor. Yapılan anlaşmalar ile sermayenin kârı garanti altına alınırken anlaşmaların büyük bir kısmı döviz üzerinden imzalanıyor. Yapılan projelerin toplam sözleşme değeri 134,8 milyar doları buluyor. Toplam 225 KÖİ projesi içerisinde hem değer hem de adet olarak en büyük payı yap-işlet-devret (YİD) model projeler alıyor.
Sözcü’den Taylan Büyükşahin’in haberine göre, toplam 84,7 milyar dolarlık sözleşme değerine ulaşan bu projelerden 106 adet yürütülüyor. Yatırım tutarı 61,6 milyar dolara ulaşan bu projelerde de YİD projeleri 44,3 milyar dolar ile en fazla paya sahip. Enerji sektörü 86 proje ile ilk sırada yer alırken, onu 42 proje ile karayolu, 22 proje ile liman, 21 proje ile sağlık tesisi ve 18 proje ile havaalanı takip ediyor.
Bunlar arasında en fazla sözleşme değerine de 69,4 milyar dolar ile havaalanı sahip. 27,7 milyar dolar ile enerji ikinci sırada gelirken, 19,4 milyar dolarla da karayolu üçüncü sırada yer aldı. YİD modeli ile yapılan son 2 yılda faaliyete geçen Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü projeleri Hazine’ye en fazla yük oluşturan projeler olarak öne çıkıyor.
Osmangazi Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 7 milyon 42 bin lira
Osmangazi Köprüsü’nden günlük geçiş garantisi 40 bin araç. Araç başı ücretin 35 dolar + KDV olarak belirlendiği sözleşmede, yüksek döviz kurları nedeniyle geçiş ücreti 71,75 TL alınıyor. Dolar kurun bugün 6,15 civarında işlem görürken dolar kuru 6 lira olarak hesaplandığında dahi her araç için 176,05 liralık farkı ise Hazine ödüyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Osmangazi Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 7 milyon 42 bin lira, aylık maliyeti 211 milyon 260 bin lira. Hazine geçiş ücreti farklarının yanı sıra, eksik geçen araçların ücretlerini de döviz kurları üzerinden ödüyor.
Aynı durum Yavuz Sultan Selim Köprüsü için de geçerli. Günlük 137 bin araç geçiş garantisinin bulunduğu bu köprüde 3 dolar + KDV ödenmesi gereken geçiş ücreti, 13,05 TL alınıyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 1 milyon 122 bin lira, aylık maliyeti 33 milyon 660 bin lira.
Avrasya Tüneli’nde ise son yapılan zamla birlikte 23,30 TL olan geçiş ücreti, sözleşme bedeli 4 dolar + KDV’ye yakın bir bedel oluşturuyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Avrasya Tüneli’nin Hazine’ye günlük maliyeti 343 bin lira, aylık maliyeti 10 milyon 314 bin lira.
3. Havalimanı yolcu sayısı 12 yıl boyunca avro garantili
29 Ekim’de açılması beklenen 3’üncü havalimanı da yüksek döviz garantisi ile dikkat çekiyor. Bu projede dış hat giden yolcu servis ücreti 20 avro, dış hattan gelip dış hatta giden yolcu ise 5 avro. İç hat giden yolcu için 3 avro olan projede garanti süresi de 12 yıl. Yatırımcı şirkete 6,3 milyar avroluk bir garanti verildi. Bu projede de gerekli rakamı sağlanamaz ise Hazine aradaki farkı ödemek zorunda.
Akkuyu’nun faturası 35,2 milyar dolar
Rusya tarafından 20 milyar dolarlık yatırımla Mersin Akkuyu’da kurulacak olan nükleer santralde üretilecek elektriğin kilovatsaati 12,35 sentten satın alınacak. 15 yıllık toplam 285 milyar kilovatsaat elektrik karşılığında alım garantisi verilen bu santraldeki garanti ücreti 35,2 milyar doları geçiyor. Anlaşma döneminde bu projeye tanınan muafiyetler ve teşvikler ise tepki çekmişti. Sinop’ta kurulması planlanan nükleer santral için de devletin 11,80 sentlik alım garantisi vereceği açıklanmıştı.
Sendika.Org
Kamu özel işbirlikleri (KÖİ) projeleri ile Hazine garantili havalimanı, otoyol, köprü, enerji santralleri ve hastaneler yapılıyor. Yapılan anlaşmalar ile sermayenin kârı garanti altına alınırken anlaşmaların büyük bir kısmı döviz üzerinden imzalanıyor. Yapılan projelerin toplam sözleşme değeri 134,8 milyar doları buluyor. Toplam 225 KÖİ projesi içerisinde hem değer hem de adet olarak en büyük payı yap-işlet-devret (YİD) model projeler alıyor.
Sözcü’den Taylan Büyükşahin’in haberine göre, toplam 84,7 milyar dolarlık sözleşme değerine ulaşan bu projelerden 106 adet yürütülüyor. Yatırım tutarı 61,6 milyar dolara ulaşan bu projelerde de YİD projeleri 44,3 milyar dolar ile en fazla paya sahip. Enerji sektörü 86 proje ile ilk sırada yer alırken, onu 42 proje ile karayolu, 22 proje ile liman, 21 proje ile sağlık tesisi ve 18 proje ile havaalanı takip ediyor.
Bunlar arasında en fazla sözleşme değerine de 69,4 milyar dolar ile havaalanı sahip. 27,7 milyar dolar ile enerji ikinci sırada gelirken, 19,4 milyar dolarla da karayolu üçüncü sırada yer aldı. YİD modeli ile yapılan son 2 yılda faaliyete geçen Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü projeleri Hazine’ye en fazla yük oluşturan projeler olarak öne çıkıyor.
Osmangazi Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 7 milyon 42 bin lira
Osmangazi Köprüsü’nden günlük geçiş garantisi 40 bin araç. Araç başı ücretin 35 dolar + KDV olarak belirlendiği sözleşmede, yüksek döviz kurları nedeniyle geçiş ücreti 71,75 TL alınıyor. Dolar kurun bugün 6,15 civarında işlem görürken dolar kuru 6 lira olarak hesaplandığında dahi her araç için 176,05 liralık farkı ise Hazine ödüyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Osmangazi Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 7 milyon 42 bin lira, aylık maliyeti 211 milyon 260 bin lira. Hazine geçiş ücreti farklarının yanı sıra, eksik geçen araçların ücretlerini de döviz kurları üzerinden ödüyor.
Aynı durum Yavuz Sultan Selim Köprüsü için de geçerli. Günlük 137 bin araç geçiş garantisinin bulunduğu bu köprüde 3 dolar + KDV ödenmesi gereken geçiş ücreti, 13,05 TL alınıyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün Hazine’ye günlük maliyeti 1 milyon 122 bin lira, aylık maliyeti 33 milyon 660 bin lira.
Avrasya Tüneli’nde ise son yapılan zamla birlikte 23,30 TL olan geçiş ücreti, sözleşme bedeli 4 dolar + KDV’ye yakın bir bedel oluşturuyor. Bu hesapla araç garantisi karşılansa dahi Avrasya Tüneli’nin Hazine’ye günlük maliyeti 343 bin lira, aylık maliyeti 10 milyon 314 bin lira.
3. Havalimanı yolcu sayısı 12 yıl boyunca avro garantili
29 Ekim’de açılması beklenen 3’üncü havalimanı da yüksek döviz garantisi ile dikkat çekiyor. Bu projede dış hat giden yolcu servis ücreti 20 avro, dış hattan gelip dış hatta giden yolcu ise 5 avro. İç hat giden yolcu için 3 avro olan projede garanti süresi de 12 yıl. Yatırımcı şirkete 6,3 milyar avroluk bir garanti verildi. Bu projede de gerekli rakamı sağlanamaz ise Hazine aradaki farkı ödemek zorunda.
Akkuyu’nun faturası 35,2 milyar dolar
Rusya tarafından 20 milyar dolarlık yatırımla Mersin Akkuyu’da kurulacak olan nükleer santralde üretilecek elektriğin kilovatsaati 12,35 sentten satın alınacak. 15 yıllık toplam 285 milyar kilovatsaat elektrik karşılığında alım garantisi verilen bu santraldeki garanti ücreti 35,2 milyar doları geçiyor. Anlaşma döneminde bu projeye tanınan muafiyetler ve teşvikler ise tepki çekmişti. Sinop’ta kurulması planlanan nükleer santral için de devletin 11,80 sentlik alım garantisi vereceği açıklanmıştı.
Sendika.Org
