3.7 milyarlık büyük gizem
Sayıştay raporu kurumlara yapılan yardımların saklandığını
ortaya koydu.
Sayıştay; 2017 yılı denetimlerinde devletin kesesinden
dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık gibi kurumlara yapılan yardımlara
büyük bir soru işareti koydu. Yardım yapılanlara ilişkin bilgilerin
saklandığını belirten Sayıştay; raporunda yardım alanların da faaliyetlerine
ilişkin bilgi verilmediğini tespit etti. Önceki yıl raporlarında da bunun
eleştiri konusu yapıldığını ifade eden Sayıştay; 2017’de 151 kurumun cebinden,
vakıf ve derneklere çıkan paranın hesabını vermediğini belirterek, “Sorumluluk
ilkesi gereği hesap verebilirlik ve mali saydamlığı zedeler” uyarısında
bulundu. Hesaplamaya göre belediyeler ve il özel idareleri hariç kamu
idarelerinin kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlara bir yıl içinde yaptığı
toplam yardım 3.7 milyar liradan fazla.
Sayıştay’ın Genel Değerlendirme Raporu’nda, “Yapılan
inceleme neticesinde 151 kamu idaresinin yardım yapılan birlik, kurum ve
kuruluşlara ilişkin bilgilere idare faaliyet raporunda yer vermediği
görülmüştür. Bu idarelerden 10’u genel bütçeli idare, 39’u üniversite, 6’sı
diğer özel bütçeli idare, 88’i belediye ve 8’i il özel idaresidir” denildi.
Kamu idarelerinin Sayıştay raporlarında yer alan “kâr amacı gütmeyen
kuruluşlara yapılan transferler” kaleminde, “dernek, birlik, vakıf
üniversiteleri, kamu işveren sendikaları, memurların öğle yemeği, sosyal amaçlı
fonla, Türk kültür varlığının korunması ve tanıtımı, bağımsız spor
federasyonları, Türkiye Maarif Vakfı”na yapılan bağışlara işaret ediyor.
Belediyeler ve il özel idareleri hariç devlet kurumları; Sayıştay’ın
denetlememekten şikâyet ettiği şu harcamaları yapıyor:
-Devletin tepesinden 9.5 milyon: Cumhurbaşkanlığı 2017
yılında; dernek ve vakıf gibi kurumlara 7 milyon 975 bin yardım yaptı.
Başbakanlık’ın kesesinden ise yardım için 1 milyon 548 bin 814 lira çıktı. Devletin
en tepesi dernek ve vakıflara 2017 yılında 9 milyon 523 bin 814 TL aktardı.
-Bakanlıktan 2.1 milyar: Parlamenter sistemde görev alan 21
bakanlık’ın bütçesinden kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan cari transfer
ise 2 milyar 182 milyon 504 bin 450 lira oldu.
Yüksek yargıdan 3 milyon: Anayasa Mahkemesi, Yargıtay,
Danıştay ve Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun dernek ve vakıflara toplam
yardımı 3 milyon 825 bin 59 TL’yi buldu.
-Eğitim dünyasından 22.1 milyon: YÖK’e ilişkin Sayıştay
raporunda, cari transferler kaleminde derneklere ve vakıflara yapılan
yardımlarla ilgili bilgi yer almıyor. ÖSYM’nin ise dernek ve vakıflara
bütçesinden 82 bin 546 TL ödeme yaptığı bilgisi yer alıyor. Sayıştay tarafından
denetlenen devlet üniversitelerinden sadece 31 tanesi harcamaları içinde kâr
amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler kalemini özel olarak bildirdi.
31 üniversitenin içinde dernek ve vakıfların da olduğu toplam para transferinin
22 milyon 52 bin 919 liraya ulaştığı görüldü.
-Büyük kurumlardan 1.4 milyar: Diyanet İşleri Başkanlığı,
Devlet Personel Başkanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye Halk Sağlığı
Kurumu, MGK, Sahip Güvenlik Komutanlığı gibi 15 kurumun bütçesinden 1 milyar
442 milyon 497 bin 948 TL dernek ve vakıflar için harcandı. MİT, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Emniyet Genel
Müdürlüğü’nün bütçe sonuçlarında ise kâr amacı gütmeyen kuruluşlara
yapılan cari transfer kalemi bulunmuyor.
-61 kurumdan 116.2 milyon: Aralarında Savunma Sanayii
Müşteşarlığı, TÜBİTAK, Kredi ve Yurtlar Kurumu, TİKA, Yurtdışı Türkler
Başkanlığı, İŞKUR, BTK, SPK, RTÜK’ün de bulunduğu 61 kurumdan kâr amacı
gütmeyen kuruluşlara 116 milyon 242 bin 898 TL harcandı.
