Yüzlerce kilometre uzunluğunda, 70 metre derinliğindeki tüneller, Gazze Şeridi'ni örümcek ağı gibi saran tam bir yer altı şehri... Gazze...
Yüzlerce kilometre uzunluğunda, 70 metre derinliğindeki tüneller, Gazze Şeridi'ni örümcek ağı gibi saran tam bir yer altı şehri...
 |
| Gazze Şeridi'ndeki tünellerin derinliği yer altında 70 metreye ulaşıyor / Fotoğraf: Reuters (Arşiv) |
Gazze'deki tüneller, bir örümcek ağı gibi yüzlerce kilometre uzunluğa ve 70 metre derinliğe uzanarak tam bir yer altı şehri.
İsrail'in sık sık şikayet ettiği, ancak sona erdiremediği Gazze tünellleri bir kabusa neden oluyor.
Gazze'nin sahip olduğu kumlu toprak, çimento gerektiren bu tünellerin kolay inşasını sağlıyor.
Sayıları bin 300'ü aşan bu tüneller, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin can damarı sayılıyor.
Onlara İsrail ordusuyla çatışmalarında stratejik bir avantaj sağlayan bu tüneller, her iki hareket için de komuta ve kontrol merkezini, onbinlerce militanın barınacağı alanı, silahların depolanacağı yerleri ve füze barınaklarını temsil ediyor.
Hava, su, elektrik ve iletişimin sağlandığı bu tüneller, insanların haftalarca burada kalmalarına olanak tanıyor.
Hamas'a bağlı Kassam Tugayları'ndan bir grup, geçen cumartesi günü bu tünellerden birini kullanarak kuzey Gazze Şeridi'ndeki Beyt Hanun geçiş noktasının İsrail tarafına doğru yola çıktı.
Böylece İsrail ordusuna saldırı düzenledi. Kassam Tugayları bir dizi İsrail askerinin öldürüldüğünü duyururken Tel Aviv ise silahlı kişilerin bir yer altı tünelinden çıktığını bildirdi.
"Yerin kilometrelerce altında nemli tünellerde saatlerce yürüdük" açıklamalarında bulunan İsrailli rehine Yocheved Lifshitz, bu tünelleri örümcek ağına benzetmişti.
Gözlemcilere göre Hamas, İsrailli mahkumların büyük bir kısmını bu tünellerde tutuyor.
Rehinelerin sayısı İsrail ordusundaki asker ve subayların da aralarında bulunduğu 240'a ulaşıyor.
Askeri uzmanlar, tünellerin İsrail'in büyük bir kara saldırısı başlatma konusundaki isteksizliğinin nedenlerinden biri olduğuna inanıyor.
Stratejik uzman Hişam el-Halabi, konumları ve uzantılarıyla ilgili doğru ve ayrıntılı haritaların bulunmaması nedeniyle, Hamas militanlarının aniden çıkıp savaşabileceği tünellerin İsrail ordusuna ağır kayıplar verdirebileceğine dikkat çekiyor.
Bu tüneller Hamas'a İsrail'in hava, kara ve denizdeki askeri üstünlüğünü azaltan güçlü bir silah sağlıyor.
Gazze Şeridi'ne yapılacak kara saldırısının zor olacağını düşünen İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, tünel ağının çözülmesinin uzun zaman alacağı konusunda uyardı.
İsrail Reichman Üniversitesi'nden profesör Dr. Daphne Richemond Barak, İsrail ordusunu teknolojik avantajlardan mahrum bırakan bu tünellerin Hamas militanlarına avantaj sağladığını, İsrail ordusu buralara saldırdığı taktirde içerideki rehinelerin hayatlarını kaybedeceğini hatırlatıyor.
Kafa karıştırıcı etki
Kuzey Gazze'nin kentsel bölgelerindeki çatışmaların pusular, tuzaklar, sığınaklar ve keskin nişancıların bir karışımı olduğunu söyleyen "Sanki hayaletlerle savaşıyorsun" vurgusunda bulundu.
2014'teki savaşa katılan Bernstein, "Tünellerin kafa karıştırıcı bir etkisi vardı, Hamas militanları birdenbire ortaya çıkıyordu" ifadelerini kullandı.
ABD Askeri Koleji West Point'teki Modern Savaş Enstitüsü, bu tünellerin bir yeraltı kabusu olduğunu vurgulayarak İsrail ordusunun karşı karşıya olduğu lanete dair uyarıda bulundu.
John Spencer, enstitüye sunduğu bir çalışmada, "Yüzlerce kilometrelik tünellerin iç içe geçtiği Gazze'deki meselenin boyutu benzersiz. Bunlar gerçek bir yeraltı şehri" ifadelerini kullandı.
Spencer, 41 kilometre uzunluğunda, 6 ila 13 kilometre genişliğindeki Gazze Şeridi'nde 500 kilometre uzunluğunda bin 300 tünel bulunduğunu da sözlerine ekledi.
Kassam Tugayları, 2006 yılında İsrailli asker Gilad Şalit'i, bir yeraltı tünelinden güney Gazze Şeridi'ndeki Kerem Shalom geçiş noktasının İsrail tarafına geçmesi ardından tutuklamıştı.
İsrail ordusu, tünel ağını yok etmek amacıyla bir dizi savaş başlatmış olsa da bunu başaramadı.
2021 yılında hareketin Gazze'deki lideri Yahya Sinvar, Hamas'ın yaklaşık 360 kilometrekarelik bir alana sahip Gazze'de 500 kilometre uzunluğunda tünellere sahip olduğunu bildirmişti.
Gazze Şeridi'ndeki tüneller üç ana türe ayrılıyor. Bunlardan bazıları, sınırları aşmak ve İsrail ordusu hatlarının gerisinde saldırılar gerçekleştirmek için kullanılan, roketatarların fırlatıldığı saldırı tünelleri.
Pusu kurmak ve savaşçıları İsrail uçaklarının ve baskınlarının havadan görüş alanından uzaklaştırmak için kullanılan savunma tünelleri de mevcut. Bu tünellerin üçüncü türü ise operasyonları yönetmek ve savaşçıları yönlendirmek amacıyla komuta kontrol merkezi olarak kullanılan lojistik tüneller.
Gazze Şeridi'ndeki tünellerin tarihi, Filistin ile Mısır arasındaki sınırda yaşayan bazı ailelerin hafif silah ve eşya kaçakçılığı yapmak için küçük tüneller kazmaya başladıkları 1990'lı yıllara kadar uzanıyor.
2000 yılında İkinci İntifada'nın başlamasıyla birlikte Filistin direnişi bu tünelleri silah kaçakçılığı yapmak ve askeri gücü pekiştirmek için kullandı.
İsrail ordusunun eski tarih dairesi başkanı Shaul Shay, Filistinli gruplarla İsrail ordusu arasındaki savaşın yeni arenası haline gelen tünellerin İsrail için bir ikilem teşkil ettiğini açıkladı.
Tel Aviv yıllar önce Gazze sınırına 65 kilometrelik duvar örse de Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'deki saldırısı, bu duvarların başarısızlığını kanıtladı.
Maliyeti 1,1 milyar doları bulan bu duvar, tünelleri tespit edecek sensörlerle donatılmış yer altı beton duvarının yanı sıra altı metre yüksekliğinde çelik çitten oluşuyor. (HALİL MUSA - INDEPENDENT TÜRKÇE)
Hiç yorum yok