İran'da Neler Oluyor? Sloganlar hızla ekonomi odaklı olmaktan çıktı. Eylemlerdeki sloganlar bütün şehirlerde neredeyse aynı: “Siyas...
İran'da Neler Oluyor?
Sloganlar hızla ekonomi odaklı olmaktan çıktı. Eylemlerdeki
sloganlar bütün şehirlerde neredeyse aynı: “Siyasi tutuklular serbest
bırakılmalı” . “Özgürlük ya da ölüm”. “Diktatöre ölüm”...
İran'da üç gündür eylemler ciddi bir şekilde devam ediyor.
Hayat pahalılığı ve yoksulluğa karşı ve işçi grevleriyle başlayan eylemler,
öğrenciler, kadınlar ve diğer grupların katılımıyla güçlendi. Her gün birçok
şehrin meydanlarına toplanan insanlar, taleplerini dile getiriyor. Peki
talepler neler, bu eylemler nasıl başladı ve nereye gidiyor?
Nasıl başladı?
Eylemler ilk fabrikalardan başladı. Gelirlerin az olduğu ve
ödenmediği öne süren işçiler, greve başladı. Öte yandan, kadınların uzun
zamandır sürdürdüğü başörtüsüne karşı mücadelesi, bir kadının Tahran’ın en
önemli meydanlarından birinde başını açmasıyla hız kazandı. İran polisi, ahlak
polisini kaldıracağına dair söz verdi.
Bugün ülkeye yayılan eylemler ise ciddi olarak, İran’ın
kuzeydoğusundaki Meşhed kentinde Cuma günü yüzlerce kişinin hayat pahalılığı,
yoksulluk ve yolsuzluğu protesto eylemi yapmasıyla başladı. Bir gün sonra,
depremden en ağır etkilenen kentlerden biri olan Kermanşah’ta halk sokağa
döküldü. Ve sonra şehir, şehir devam etti: Şiraz, İsfahan, Umumiye, Raşt, Sari
vs
30 Aralık Cumartesi günü eylemler İran’ın başkenti Tahran’a
ulaştı ve Tahran Üniversitesi öğrencileri, kadınlar da bu eyleme katıldı.
Tahran üniversitesinin önünde eylemler geç saatlere kadar sürdü.
Cumartesi günü, yapılan eylemler, 30 Aralık 2009'da ülke
genelinde seçim sonrası başlayan “Yeşil Hareket”in eylemlerinin yıldönümüne
işaret edilmek için yapılmıştı. Bu mitinglerden kalan afişlerdeki İran dini
lideri Hameney’in fotoğrafı eylemciler tarafından yırtıldı.
 |
| Kırmızı noktalar ilk gün eylemleri. Sarı ikinci ve pembe üçüncü gün eylemleri. |
Talepler neler?
Sosyal medyadaki görüntülerden ve yakından gördüğüm
kadarıyla, sloganlar hızla ekonomi odaklı olmaktan çıktı.
Eylemlerdeki sloganlar bütün şehirlerde neredeyse aynı:
“Siyasi tutuklular serbest bırakılmalı” . “Özgürlük ya da ölüm”.
Eylemciler Hamaney’e ilk adıyla hitap ederek “Seyyid Ali
utanç duymalı ve ülkeyi rahat bırakmalı”,: “Halk dileniyor ve ağamız tanrılık
yapıyor”, “Diktatöre ölüm” diye bağırıyor. Ayrıca “Kadın düşmanı hükümet
istemiyoruz” ve “Suriye’den çıkın bizi düşünün” sloganları da atılıyor.
Eylemlerin 2009 yılındaki olaylardan farkı, insanların
reform değil tamamen değişim istemesi. Yani artık reformist liderlerin adı
geçmiyor. Ayrıca bu eylemlerde kadınların öne çıkması ve taleplerini dile
getirmesi de önemli.
Diğer önemli konuysa, ekonomik isteklerin de olması ve
işçilerin başlattığı bu eylemlere diğer insanların katılması. Dün akşam
Tahran’da işçilerin sloganlarında bu da vardı: “Bizi izlemeyin, bize katılın.”
Burada İran’da herkes tarafından öne sürülen bir kaygı var:
Güçlü bir solun olmaması ve hatta güçlü bir muhalefetin olmaması. İşte
insanları eylemlerin geleceğinden kaygılandıran şey bu.
(Behnaz Pouri-BİANET)
Behnaz Pouri
1986 İran Tebriz doğumlu. Çevirmen. Türkçeden Farsçaya
tercüme yapıyor. Ekonomi mezunu.
