Rusya, aylardır hatta belki de yıllardır hazırlanmakta olduğu Ukrayna operasyonunu bugün sabah saatlerinde başlattı. Rus kuvvetleri birden fazla cepheden saldırılar düzenlerken, Ukrayna ordusu da var gücüyle savunmaya geçti. Peki asker sayısı, silah ve mühimmat zenginliği anlamında iki ülkede durum ne? İşte rakamlar ve grafiklerle savaşın iki tarafı...
Günlerdir korkulan oldu ve Rusya bugün sabah saatlerinde Ukrayna'ya girdi. Ülkenin dört bir yanındaki şehirlerden patlama sesleri gelirken, Rus güçlerinin özellikle Ukrayna'nın hava savunma sistemlerini ve komuta-kontrol noktalarını hedef aldığı yönünde Haberler geliyor. Analistler ise Rus Genelkurmayı'nın işgal kararını bir günde almadığına, Ukrayna'yla ilgili planların en azından bir yıldır gündemde olduğuna işaret ediyor.
Biraz geriye dönüp bakarsak, Rusya'nın geçtiğimiz yıl "silahlı kuvvetlerin modernleştirilmesi" planı kapsamında yedekteki askerlerini seferber etmeye başlaması ve Ukrayna'ya yönelik söylemlerini sertleştirmesi işgalin ilk ayak sesleri olarak endişeye yol açtı. Moskova'nın 2021 yılı boyunca Ukrayna sınırındaki topraklarına yığınak yapması, Akdeniz'deki savaş gemilerini Karadeniz'e çekmesi, buralarda sık sık büyük çaplı tatbikatlar düzenlemesi, son olarak da Belarus'la askeri iş birliğinin artırılacağı yönünde açıklamalar yapması sonucu Batılı istihbarat kurumları alarma geçti.
Nitekim geçtiğimiz yıl Aralık ayında ABD basınında yer alan bir istihbarat belgesinde de Rusya'nın 2022 yılı başlarında Ukrayna'ya girmeyi planladığı belirtiliyordu. ABD istihbaratına ait belgede Kremlin'in Ukrayna sınırındaki topraklarında dört ayrı noktada yaptığı yığınaklara dikkat çekilerek, Rusya'nın aynı anda birden fazla cepheden saldırı düzenleyebileceği ihtimali üzerinde duruluyordu.
Belgeyi yayınlayan Washington Post gazetesine adının açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, "Rusya 2022 başlarında ilkbahar aylarında Ukrayna sınırlarında gerçekleştirdiği geniş kapsamlı tatbikatların iki katı büyüklüğünde bir güçle Ukrayna'ya operasyon düzenlemeye hazırlanıyor" ifadelerini kullanıyordu.
SİLAH VE EKİPMANLARI CEPHEDE BIRAKTILAR
İstihbarat belgesinde ayrıca Rus güçlerinin tatbikat bölgelerinde kullandıkları ekipmanları sahada bıraktıkları, bunun da Ukrayna'ya yönelik bir saldırıda Rusya'nın hızlı hareket etmesine zemin hazırlayacağı vurgulanıyordu.
Aynı haberde adı açıklanmadan görüşlerine yer verilen bir Ukraynalı yetkili de Rusya'nın 2021 başlarındaki sınır tatbikatlarını "bir işgal provası" olarak nitelendirerek şu ifadeleri kullanıyordu: "Rus askerleri sınırlarımızın yakınlarında saldırı grupları oluşturma, seferberlik önlemleri, lojistik destek grupları ve önemli askeri unsurların havayolu dahil çeşitli kanallarla nakliyesiyle ilgili sorunlarını çözmüş oldu."
RUSYA YILLARDIR HAZIRLIK YAPIYOR
Özetle Rusya en azından bir yıldır bugünler için hazırlık yapıyor. Hatta daha geniş bir çerçeveden bakarsak, Rusya'nın hazırlık sürecinin başlangıcını 2000'lerin ortalarına kadar götürmek mümkün. 2008'de Güney Osetya ve Abhazya'da ve 2014'te de Kırım'da yaşananlardan elde edilen deneyimleri de Moskova'nın hazırlık sürecinin bir parçası olarak görmek gerek.
Bütün bu hazırlıkların sonucunda bugün Rusya, Ukrayna karşısında, en azından kâğıt üzerinde, açık bir üstünlüğe sahip. Nitekim ABD merkezli düşünce kuruluşu Silverado Policy Accelator'ın Rusya doğumlu başkanı Dmitri Alperovitch de Twitter'da bu konuya dikkat çekerek, "Rusya Genel kurmayı bu işgali en az bir yıldır belki daha uzun süredir planlıyor. Ukrayna ise doğaçlama yanıt vermeye çalışıyor. Bu adil bir savaş olmayacak" yorumunu paylaştı.
Gerçekten de 144 milyon nüfuslu Rusya ile 44 milyonluk Ukrayna'nın askeri varlıklarına yakından baktığımızda sadece insan gücü açısından değil, silah ve mühimmat anlamında da büyük farklar ortaya çıkıyor. İşte ayrıntılar…
RUSYA
İngiliz Telegraph gazetesinin aktardığına göre, 900 bin kişilik aktif askeri gücüyle dünyanın en büyük dördüncü ordusuna sahip olan Rusya, 10 yılı aşkın süredir savunma sektörüne büyük harcamalar yaptı. 2000'de 141 milyar ruble olan savunma bütçesi, 2021'de 3,1 trilyon rubleye ulaştı. (26 Şubat itibarıyla, 1 Türk lirası 6,21 Rus rublesine denk geliyor.) Rusya'da kişi başına düşen savunma harcamalarının meblağı ise halen İngiltere, Çin, ABD gibi ülkelerin gerisinde.
Diğer yandan aynı dönemde sahadaki modern silahların oranını yüzde 12'den yüzde 71'e çıkaran Moskova'nın elinde halen Batı'daki gibi son teknoloji silahlar yok belki. Ancak sık sık gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sayesinde, Rus ordusunda görev yapan askerler, çatışmaya hiç olmadığı kadar hazırlar. Örneğin bir Rus savaş pilotu her yıl ortalama 100 saat uçuş yaparak her türlü hava koşulunda mücadele edebilir hale geliyor.
SINIRDAKİ YIĞINAKLARDA NELER VAR?
Aylardır Ukrayna sınırındaki topraklarında ve Belarus'ta yaptığı yığınaklar, Rusya'nın mekanize gücünü de ortaya koydu. Son olarak gün Donbas bölgesinde ilerleyen Rus güçlerinin kullandığı T-72 tanklarının şaseleri kullanılarak üretilen Sovyet dönemi IMR-2 istihkam araçları, 120 milimetrelik Howitzer D-30 ağır silahları ve asker taşıma amaçlı kullanılan Kamaz 4310 kamyonları dikkat çekti.
Sınır yakınlarındaki yığınaklarda ayrıca BM-30 Smerch (Kasırga) ağır çoklu fırlatma roket sistemi de yer alıyordu. Saatteki hızı 65 kilometreyi bulabilen tekerlekli araçlar üzerine yerleştirilmiş bu roket sistemler, 300 mm kalibredeki roketleri 850 kilometre uzağa gönderebiliyor.
Rusya'nın elinde ayrıca asker taşıyabilen ve tank savar füzeleri ateşleyebilen BMP piyade araçları ile Msta-S kendinden tahrikli howitzer'ler de bulunuyor.
9K720 İskender (ya da NATO kod adıyla SS-26 Stone) olarak bilinen hareketli kısa menzilli balistik füze sistemleri de Rusya'nın sınıra taşıdığı silahları arasında. Bu sistemlerin her biri iki füze ateşleyebiliyor. 4 ton ağırlığındak bu füzelerin menzili 480 kilometrenin üzerinde.
ESKİ TEKNOLOJİ HEM AVANTAJ HEM DE DEZAVANTAJ
Bu ekipmanların bir kısmı oldukça eski teknolojiyle çalışıyor. Ne var ki içinde bulunduğumuz koşullarda bu Rusya için bir dezavantaj değil. Aksine fazla sofistike olmayan bu silahlar çok fazla bakım ve destek gerektirmediğinden, uzun vadeli operasyonlarda dayanıklılık faktörüne katkıda bulunuyor.
Ancak örneğin 1980'lerde üretilmiş ve zırhları günümüz silahlarına karşı yeterince kuvvetli olmayan IMR-2 istihkam araçlarının bir saldırı halinde önden ilerlemesi de söz konusu değil. Aynı şekilde ilk kez 1960 yılında Sovyetler Birliği kullanılan D-30 howitzer'ler de epey eski teknolojiye sahip. Ancak dayanıklı yapıları ve 20 kilometrelik menzilleriyle bu araçlar da sahada Rus ordusuna önemli bir güç katıyor. D-30'ların en büyük dezavantajı ise sadece sabit bir noktadan ateş edebilme kapasiteleri. Yani modern radarla tespit edilen bir D-30 atış yaptıktan sonraki 5 dakika içinde füzelerle ya da ağır silah ateşiyle vurulma riskiyle karşı karşıya.
RUS TAKTİĞİ ÖNCE FÜZE SONRA KARA
Typhoon-K olarak da bilinen Kamaz'lar ise arazi performansları oldukça yüksek olan lojistik araçlar. Askerleri silahlardan ve toprağa gömülü mayınlardan koruma gücü de oldukça yüksek olan Kamaz'lar her türlü zeminde manevra yapabiliyor, 1,5 metre derinliğindeki nehirlerden kolaylıkla geçebiliyor ve neredeyse 28 tonluk ağırlığına karşın 30 derece eğimli arazide bile herhangi bir özel hazırlık olmadan ilerlemeye devam edebiliyor.
Rus ordusunun geçmişteki operasyonlarına baktığımızda, öncelikle hedeflerin füze ve ağır silah ateşiyle dövüldüğünü, ardından karadan saldırı başlatıldığını görüyoruz.
Diğer yandan Azov Denizi'nde ve Karadeniz'de de geniş kapsamlı tatbikatlar gerçekleştiren Rusya, Akdeniz'deki büyük çıkarma gemilerini geçtiğimiz günlerde Karadeniz'e yönlendirmişti.
UKRAYNA
Telegraph'a göre, Ukrayna'nın halihazırdaki aktif asker gücü ise 361 bin kişiden oluşuyor. Yani insan gücü anlamında fark çok büyük. Ancak Ukrayna ordusu 2014 yılında Kırım'ın işgalinde bozguna uğradıktan sonra kendini yenilemek için önemli adımlar attı. Ordunun yükü hafifletilirken direnci ve dayanıklılığını artıracak önlemler alındı.
Üstelik Donbas bölgesinde 8 yıldır Rusya destekli ayrılıkçılarla savaşan Ukrayna askerleri bu süreçte tecrübe de kazandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin geçtiğimiz günlerde imzaladığı bir kararnameyle silahlı kuvvetlere 100 bin asker alındı. Ayrıca ordu mensuplarının maaşlarına da zam yapıldı. Bu adımlarla Rusya karşısındaki açık dezavantajların bir noktaya kadar eşitlenmesi amaçlandı.
UKRAYNA'NIN KOMUTANLARI DA AYNI EĞİTİMİ ALDI
Ukrayna'nın generalleri tıpkı Rus mevkidaşları gibi Sovyet tedrisatından çıkmış isimler. Dolayıısyla Moskova'nın benimsediği yıldırıcı ağır silah ateşi stratejisine hakimler.
Dahası Ukrayna'nın elinde de Rusya'daki gibi Sovyetler döneminden kalma eski ama sağlam silahlar bulunuyor. D-30 Howitzerler, Grad ve Smerch çoklu füze fırlatma sistemleri, T-64, T-72 ve T-80 tankları Ukrayna'nın da cephaneliğinde yer alan araçlar arasında.
Ukrayna'nın piyade güçlerinin elindeki silah ve koruyucu ekipmanın ise Rusya'dakine kıyasla daha modern olduğunu söylemek mümkün. İngiltere ve ABD'nin gönderdiği N-LAW ve Javelin tank savar füzeleri Ukrayna askerlerinin en önemli silahlarından.
Ancak yine de ağır silahların sayısı ve menzili ile füze rampaları anlamında Rusya Ukrayna'nın çok ilerisinde. Örneğin İskender füzeleri karşısında Ukrayna'nın verebileceği güçlü bir cevap bulunmuyor.
UKRAYNA HAVA SAVUNMASINDA ZAYIF
En büyük fark ise hava savunma sistemlerinde. Ukrayna burada da Sovyetler döneminden kalma S-300 ve BUK gibi teknolojilere bel bağlamış durumda.
analistlere göre, bu sistemler Ukrayna'nın hava sahası üzerinde uçacak Rus savaş uçaklarına karşı bir tehdit oluşturabilir. Ancak Ukrayna'nın elinde ülke topraklarının her yerini koruyacak sayıda savunma sistemi bulunmuyor. Üstelik bu teknolojiler modern sistemlerin sunduğu füze savar kapasitesinin de gerisinde kalıyor.
Batı son dönemde Ukrayna ordusuna omuzdan ateşlenen Stinger füzeleri de gönderdi. Ancak bu silahlar da siperlerdeki askerleri Rusya'nın yoğun hava saldırılarına karşı korumak için yeterli olacak gibi görünmüyor.
NATO GÜÇLERİ
Ukrayna bir NATO üyesi değil, dolayısıyla paktın Ukrayna'yı Rusya'ya karşı savunmak gibi bir zorunluluğu yok. Ancak Rusya'ya komşu üyelerinde bulunan ve ileri güçlendirilmiş cephe olarak adlandırılan kuvvetleriyle NATO da bölgede bir askeri varlığa sahip Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'da bulunan NATO güçleriyle alakalı olarak paktın internet sitesinde şu ifadeler yer alıyor:
"Estonya'da İngiltere, Letonya'da Kanada, Litvanya'da Almanya, Polonya'da da ABD'nin liderlik ettiği bu birlikler, güçlü ve çatışmaya hazır kuvvetlerdir. Transatlantik bağının gücünü sergileyen bu birlikler, bir müttefike yönelik saldırının tüm ittifaka yapılmış gibi görüleceğinin en açık işaretidir."
(The Washington Post'un "Russia planning massive military offensive against Ukraine involving 175,000 troops, U.S. intelligence warns" ve The Telegraph'ın "How Ukraine's compact armed forces compare with Russia's vast military" başlıklı haberlerinden derlenmiştir. / HÜRRİYET)
