Türkiye, şaibeli referandum sonuçlarını konuşuyor... Yüksek
Seçim Kurulunun, sandıklar açıldıktan sonra kural değiştirmesi, referandumu
şaibeli hale getirmişti... Peki, Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen
Kütükleri Hakkında Kanun'un ilgili maddesi ne diyor?
Türkiye, şaibeli ve hileli seçim sonuçlarına kilitlendi. Yüksek
Seçim Kurulunun dün sandıklar açılıp oy sayım işlemi başladıktan sonra verdiği
karar, sonuçları şaibeli hale getirdi.
Peki, 298 sayılı Seçimlerin temel Hükümleri ve Seçme
Kütükleri Hakkında Kanun'da aslında ne deniyor?
98'inci maddesinde
tanımlanan "Sandığın Açılması ve Zarfların Sayımı" başlığındaki hüküm
şöyle:
Sandığın Açılması ve Zarfların Sayımı
Madde 98 – (Değişik: 8/4/2010-5980/19 md.) Sandık,
yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme
yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından
açılır.
Sandıktan çıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından
yüksek sesle iki defa sayılır.
İki sayım arasında fark olursa, üçüncü sayım yapılarak
sonucuna göre işlem yapılır ve o seçimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit
edilir.
Tespit edilen zarf sayısı, o seçim türüne ait özel tutanağın
ilgili yerine işlenir. Bütün zarflar sayıldıktan sonra, geçerli olup olmaması
yönünden kontrol edilir.
Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, üzerinde
ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan,
üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür,
imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz
sayılır. Ancak, zarfın üzerinde, herhangi bir şekilde leke veya çizik olsa
bile, bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak
anlaşılamaması halinde, bu zarflar geçerli sayılır.
İtiraza uğrayan zarflar ile itiraza uğramadan geçersiz
sayılan zarflar, başkan tarafından bir kenara ayrılır. Sandık kurulu, bütün
zarflar kontrol edildikten sonra, itiraza uğrayan zarfları inceleyerek, geçerli
veya geçersiz sayılması yönünde kararını verir. Bundan sonra, o sandıktan çıkan
geçerli ve geçersiz oy zarflarının toplam sayısı ayrı ayrı o seçim türüne ait
özel tutanağın ilgili yerine işlenir.
Geçersiz zarflar paketlenir ve paketin üzeri mühürlenerek
zarf sayısı yazılır. Bu zarflar saklanır ve kesinlikle açılmaz.
Bu işlemler yapıldıktan sonra, o sandıktan çıkan geçerli ve
geçersiz zarfların toplam sayısı ile o seçim türü için oy kullanan seçmen
sayısı karşılaştırılır.
Zarf sayısı, o seçim türü için oy kullanan seçmen sayısına
eşit veya eksik ise başkaca bir işlem yapılmaz.
Zarf sayısı oy kullanan seçmen sayısından fazla ise eşitliği
sağlamak için önce geçersiz zarf sayısı düşülür. Geçersiz zarf sayısının
düşülmesi halinde de eşitlik sağlanamıyorsa, sandık kurulu başkanı geçerli
zarflar arasından, eşitliği sağlayacak sayıda zarfı gelişigüzel çeker ve bu
zarflar açılmadan derhal yakılarak imha edilir. İmha edilen zarf sayısı
tutanağa yazılır.
Yukarıda belirtilen işlemler bittikten sonra, geçerli oy
zarfları sandığın içine tekrar konularak sayıma geçilir.
Bütün bu işlemler ayrıca tutanak defterine geçirilerek, sandık
kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve mühürlenir. Sandıklar, bütün
seçimlere ait sayım ve döküm işlemleri bitinceye kadar oy verme yerinden
çıkarılamaz.
KANUNUN 101. MADDESİ DE GEÇERLİ OLMAYAN OY PUSULALARINI
TANIMLIYOR
Aynı kanunun 101. maddesinde "geçerli olmayan oy
pusulaları" gayet açık bir şekilde tarif ediliyor. Madde şöyle:
Geçerli Olmayan Oy Pusulaları
Madde 101 - (Değişik:
8/4/2010-5980/21 md.) Aşağıda yazılı;
1. Sandık kurulunca verilen ve o seçim için düzenlenmiş
biçim ve renkte olmayan,
2. Arkasında “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu”
filigranı bulunmayan,
3. Arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan,
4. Hiçbir yerine “EVET” mührü basılmamış olan,
5. Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan
alanlardan birden fazlasına “EVET” mührü basılmış olan,
6. Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan
alana taşmış “EVET” mührü bulunan,
7. Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim
çevresi için düzenlenmiş olan,
8. Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış
olan,
9. Üzerine “EVET” mührü dışında veya “EVET” mührü yerine
herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi
basılmış olan,
10. Üzerinde yer alan siyasi partilere veya bağımsız
adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş
veya işaretlenmiş olan,
11. Üzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında
yazılar veya harfler veya sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş olan,
birleşik oy pusulaları geçerli değildir.
