Çoğumuz, cep telefonlarımızı gün boyu yanımızda taşıyoruz,
cep telefonu bağımlılığı Brezilya gibi ülkelerde günde 5 saate kadar çıkmış
durumda...
Peki cep telefonlarından yayılan radyasyon sağlığa ne kadar
zararlı? Sürekli cep telefonu kullanmak vücutta tümör oluşmasına yol açabilir
mi? Ya da bu radyasyona maruz kalmamak için ne gibi önlemler alınabilir?
Bilim insanları yıllardır bu soruların yanıtlarını arıyor
ama henüz bu konuda nihai bir rapor bulunmuyor.
Mobil iletişimde radyo freakanslarının radyasyon yaydığı
biliniyor. Bu, bir tür iyonlaştırıcı olmayan radyasyon.
X ışınları, kızıl öttesi ve gamma ışınları tarafından
yayılan ve DNA'nın yapısını değiştiren iyonlaştırıcı radyasyona göre etkisi
daha az.
Ancak insan vücuduna etkisi de tam olarak bilinmiyor.
Etrafımızda birçok radyo frekansı bulunuyor.
FM radyo dalgaları, mikrodalgalar, ısı ve ışık bunlardan
bazıları. İyonlaştırıcı olmayan radyasyon doğrudan, DNA hücrelerine hasar verip
kansere neden olacak kadar enerji taşımıyor.
Ancak ABD Kanser Topluluğu'nun (ACS) web sitesinde yer alan
uyarıya göre, cep telefonları beyin tümörü ve boyun ile baş bölgesinde diğer
tümörlerin gelişme riskini artırabilir.
Yüksek seviylere çıktığında radyo ferkans dalgaları
dokuların ısınmasına neden oluyor.
Mikrodalga fırınların nasıl yiyecekleri ısıttığına bakarak
bunu söyleyebilirsiniz.
Cep telefonlarından yayılan eneji vücutta dokuların
ısınmarına neden olacak kadar yüksek olmasa da ACS, dikkatli olunmasını tavsiye
ediyor.
Radyasyonun sağlığa zararını ölçmek için bilim insanları
özgül emilim oranı (SAR) değerine bakıyor. Bu cep telefonu kullanımı sırasında
vücuda ne kadar radyofrekansının nüfuz ettiğini hesaplamak için kullanılan bir
değer.
SAR değeri her cep telefonu modeline göre değişiyor.
Üreticiler telefonların azami SAR değerini açıklamak
zorunda. Bu bilgi üretici firmaların web sitelerinde ya da kullanım
kılavuzlarında yer alıyor.
Alman Radyasyondan Korunma Federal Bürosu (BfS) en fazla
radyasyon yayan cep telefonlarının listesini oluşturdu.
Listenin zirvesinde Çinli üreticiler OnePlus ve Huawei ile
Nokia'nın ürettiği Lumia 630 bulunuyor.
Apple'ın ürettiği telefonlardan listede 10. sırada iPhone 7,
12. sırada iPhone 8 var.
Sony Xperia XZ1 Compact 11. sırada. Telefonlarda güvenli bir
SAR limitinin ne olması gerektiğini ortaya koyan bir çalışma yok. Alman
hükümetine bağlı Der Blaue Engel'in çevre standartlarına göre verdiği güvenilir
limit kilogram başına SAR seviyesinin 0.60 watt olması gerektiği yönünde. Çoğu
telefon bu seviyenin üstünde. OnePlus 5T telefonlardan SAR değeri kilogram
başına 1.68 watt.
Bu seviyenin altında kalanlar ise şöyle:
Sony Experia M5 (0.14)
Samsung Galaxy Note 8 (0.17)
Samsung Galxy S6 edge+ (0.22)
Google Pixel XL (0.2)
Samsung Galaxy S8 (0.26)
Samsung GalaxyS7 edge (0.26)
Peki yüksek radyasyona maruz kalmamak için ne yapmalı?
Radyo frekanslarının en yüksek olduğu yer telefonun
anteninin bulunduğu kısımdır. Modern telefonlarda antenler cihazın içine
gömülüyor. Siz telefondan uzaklaştıkça dalgaların enerjisi de azalıyor.
Çoğu kullanıcı telefonu kullanırken yanağına götürüyor. ACS'ye
göre anten baş kısmına ne kadar yakın olusra radyo freakansı enerjisine maruz
kalma yoğunluğu da artıyor.
Peki ne tavsiye ediliyor?
Telefonda geçirdiğiniz zamanı azaltın.
Ahize modunu ya da eller serbest modunu kullanın ve cihazı
baş kısmından uzuk tutun.
Mümkünse telefonu çekim gücünün en yüksek olduğu durumlarda
kullanın. Sinyal gücü azaldıkça telefon daha iyi bir sinyal için daha fazla
enerji harcar.
Ve tabii SAR değeri düşük telefonları terrcih edin.
Yatırımcılardan Apple'a uyarı: Çocuklarda telefon
bağımlılığına çare bulun
'Akıllı telefonlar çocuk sağlığını bozuyor' (BBC TÜRKÇE)
