Dış Basında "Merkez Bankası Hamlesine Rağmen Kriz Derinleşiyor" Yorumu
Türkiye için artık "ekonomik kriz" başlıkları atmaya başlayan dünya basını Pazartesi sabahı itibariyle Merkez Bankası'nın hamlelerinin liradaki düşüşü hafifletmediği, "Türkiye'deki krizin Avrupa piyasalarını da endişelendirdiğini" yazdı...
Dünya basını liranın rekor düşüşünü ve Cuma gününden beri yaşanan gelişmeleri yakından takip ediyor. Financial Times, CNBC, Bloomberg gibi ekonomi basınının önde gelen yayın organlarının yanı sıra ABD, İngiltere ve birçok Avrupa ülkesindeki gazeteler an be an Türkiye'deki açıklamaları geçmek istiyor. Son 24 saatte öne çıkan makale ve analizleri derledik.
Financial Times: TCMB hamlesine rağmen sert düşüş
Financial Times (FT) gazetesinde Laura Pitel imzasıyla yayınlanan haber "Türk lirası Merkez Bankası'nın giderek derinleşen krizde finansal sistemi destekleyecek tedbirler almasından sonra da Pazartesi'ye sert bir düşüşle başladı" ifadeleriyle başlıyor.
Merkez Bankası, bankalar için tampon olarak adlandırılan bir hamleyle piyasalara 10 milyar TL ve 6 milyar dolar kaynak sağladığı bildirildi.
Ancak bazı yabancı yatırımları para birimindeki düşüşü durdurmak için yapılması gerektiğine inandığı faiz artırımına dair bir işaret yok.
BlueBay Yatırım Hizmetleri'nin gelişen pazarlar uzmanı Tim Ash, atılan adımların ortada bir plan olduğunu gösterdiğini ve bunun iyi bir gelişme olduğunu söyledi.
Ash, ABD'li Rahip Brunson'un tutukluluğuyla tırmanan gerilimde bir aşama kaydedilmediği ve faiz artırımı yapılmadığı sürece liranın üzerindeki baskının süreceği konusunda da uyardı.
Ash, "Ancak Merkez Bankası en azından üzerindeki tozu attı" yorumunu yaptı.
Guardian: Bütün piyasaları olumsuz etkiliyor
The Guardian, "Türkiye Finansal Krizi" başlığı altında Türkiye'deki gelişmeleri topladığı bir blog hazırladı.
Gazetenin ekonomi editörü Larry Elliot da Türkiye'nin yaşadığı krizi atlatmak için zamanının ve seçeneklerinin tükendiğini belirtirken, bunun önümüzdeki günlerde bütün finans piyasalarını olumsuz etkilemesi ihtimalinin olduğunu kaydetti.
Yazısında 2008'deki küresel finans krizini hatırlatarak Avrupa ile ABD'deki bankaları vuran kriz öncesinde, merkez dışındaki ülkelerde krizler yaşandığını belirtti.
Elliot; gelişmekte olan piyasaların 15 yıllık bir süre içinde birbiri ardında krizler yaşadığını ancak buralardan gelen uyarı sinyalleri dikkate alınmadığı için 2008'e gelindiğini savundu.
"Türkiye bunun için önemli" olduğunu kaydeden yazar, "Türkiye'ninki şimdilik yerelleşmiş bir kriz gibi görünebilir ancak kriz, bundan daha ciddi bir hal alma potansiyeline sahip" dedi.
Elliot, "Erdoğan'ın mali krize karşı verdiği –halkın vatanseverlik görevini yaparak, hızlı bir şekilde Türk lirasının değerini her zamankinden değerli olacağı- şeklindeki cevap gülünç" dedi ve ekledi:
Bunlar üzerine dünya finans piyasaları, Türkiye'nin realiteyle bağını kopararak bir adam tarafından yönetildiğine inanacaktır.
Yapılması gereken açık. Türkiye krize neden olan üç sebebi ele almak zorunda: Ekonomide aşırı ısınma, Erdoğan'ın Haziran ayında yeniden seçilmesinden bu yana Merkez Bankası'nın yaşananlarla başa çıkmak için gerekli önlemleri almasını engelleme girişimi ve ABD ile gerilim.
"Erdoğan için bu büyük bir tabakta mütevazı bir turta yemek anlamına geliyor. Erdoğan tutuklu Rahip Brunson konusunda Trump'a teslim olmak zorunda kalacak çünkü kazanamayacağı bir mücadeleyi sürdürerek ekonomiye zarar veriyor."
Irish Times: Uyarı ışıkları yanıp sönüyor
Irish Times'tan Cliff Taylor imzalı habere "Uyarı ışıkları yanıp sönüyor" başlığı atıldı. Haberde türkiye'nin cari açığına vurgu yapıldı ve "Türkiye bankalarının yabancı fonlara bağımlı olduğu bir ülke olarak, yabancı paraya ihtiyaç duyuyor, bu nedenle de bu açıdan savunmasız durumda" yorumu yapıldı.
Erdoğan'ın yönetim değişikliği ile yetkilerini artırması ve ekonomiyi kontrol altına alması hasarı büyüttü. Damadını Maliye Bakanı olarak atadı ve Merkez Bankası'na faiz oranlarını artırmaması talimatı verdi.
Merkez Bankası Pazartesi sabahı likidite artırma hamlesiyle bankacılık kurallarını değiştirdi. Reel ekonomiye yardımcı olacak bazı önlemlerin de vaadini verdi.
Ancak, yatırımcılar, yıllardır yabancı krediyle beslenen Türk ekonomisinin inşaat ve emlak sektörü gibi alanlarda özellikle kırılganlıklara yol açabilecek bir çöküşe yol açabileceğinden korkuyor ve bugüne kadar görülen çok daha güçlü bir tepki arıyorlar.
Liranın krizi, uluslararası piyasalarda bir miktar zayıflığa yol açtı ve özellikle ABD doları borçlanmalarının maruz kalabileceği endişeleri bulunan Güney Afrika gibi gelişmekte olan piyasalarda para birimleri vurdu.
Bu daha sonra nereye gider? Halihazırda Cumhurbaşkanı tarafından yönetilen sınırlı seçeneklerle Türkiye'yi terk eden baskıda bir rahatlama bir işareti yok. Faiz oranlarındaki önemli bir artış,liraya destek olabilir, ancak daha geniş bir ekonomik programın eşlik etmesi halinde.
Der Tagesspiegel: Erdoğan aslında ne kadar güçlü?
Der Tagesspiegel'de Susanne Güsten imzalı habere "Erdoğan ABD'yi müttefikliği sona erdirmek ve Batı'ya arkasını dönmekle tehdit ediyor. Aslında ne kadar güçlü? Sorular ve cevaplar" girişi yaptı.
Haberde Erdoğan'ın Eylül sonunda Berlin'e yapacağı ziyaret hatırlatılırken, Erdoğan'ın Almanya ile ilişkileri güçlendirme planı olduğundan bahsedildi.
Haberde ayrıca Erdoğan'ın Trump'ın açıklamasından hemen sonra Putin'e telefon etmesine dikkat çekildi.
FAZ: Bu çağrı Çin'den de gelmişti
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Cumhurbaşbanı Recep Tayyip Erdoğan'ın milli para birimlerini kullanarak doların dünya ticaretinin finansmanındaki hakimiyetine son verme çağrısını vurguladı.
Gazete bu önerinin daha önce Çin'den de geldiğini, ancak ABD'nin ekonomik, siyasi ve askeri gücünden dolayı bunun kısa vadede gerçekleşme şansının bulunmadığı yorumunu yaptı.
Hannoversche Allgemeine Zeitung gazetesinde ise, Ankara'nın AB kriterlerine yeniden dönmesi durumunda Berlin'in Türkiye'ye yardım etmesi gerektiği şeklinde bir yorum dikkat çekiyor.
CNBC: Türkiye'deki kriz Avrupa'yı da etkiliyor
Türk lirasının Pazartesi sabahı dolar karşısında 7.2400'e düştüğünü ve bunun tüm zamanların en düşük seviyesi olduğu belirtilen Sam Meredith ve Alexandra Gibbs imzalı haberde, Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak'ın bir eylem planı olduğu yönündeki açıklamasının ardından lirada toparlanma görüldüğü kaydedildi.
Hemen ardından yatırımcıların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ekonomideki artan kontrolü ve ABD ile ilişkilerin kötüleşmesine vurgu yapmasıyla endişelerinin arttığı ve doların tekrar yükseldiği belirtildi.
"Türkiye'nin sorun tüm dünyadaki pazarlarda sıkıntılara yol açtı" denilen haberde Avrupa piyasalarının da Türkiye'nin etkisiyle kayıp yaşadığını ve bankacılık endeksinin yüzde 1.3 değer kaybettiği belirtildi.
Independent: Erdoğan Trump'ı 'darbeyle' suçluyor
İngiliz the Independent'da yayınlanan Chris Baynes imzalı Türkiye analizi "Erdoğan liradaki düşüşle ilgili Trump'ı 'darbeyle' suçluyor" başlıklı haberde şu ifadeler yer aldı:
"Lira dolar karşısında bir yıl boyunca yüzde 40'ın üzerinde değer kaybetti, ABD ve Türkiye arasındaki ilişkiler kötüye giderken Erdoğan'ın ekonomi üzerindeki etkisi de arttı."
(Pınar Tarcan-BİANET)
Türkiye için artık "ekonomik kriz" başlıkları atmaya başlayan dünya basını Pazartesi sabahı itibariyle Merkez Bankası'nın hamlelerinin liradaki düşüşü hafifletmediği, "Türkiye'deki krizin Avrupa piyasalarını da endişelendirdiğini" yazdı...
Dünya basını liranın rekor düşüşünü ve Cuma gününden beri yaşanan gelişmeleri yakından takip ediyor. Financial Times, CNBC, Bloomberg gibi ekonomi basınının önde gelen yayın organlarının yanı sıra ABD, İngiltere ve birçok Avrupa ülkesindeki gazeteler an be an Türkiye'deki açıklamaları geçmek istiyor. Son 24 saatte öne çıkan makale ve analizleri derledik.
Financial Times: TCMB hamlesine rağmen sert düşüş
Financial Times (FT) gazetesinde Laura Pitel imzasıyla yayınlanan haber "Türk lirası Merkez Bankası'nın giderek derinleşen krizde finansal sistemi destekleyecek tedbirler almasından sonra da Pazartesi'ye sert bir düşüşle başladı" ifadeleriyle başlıyor.
Merkez Bankası, bankalar için tampon olarak adlandırılan bir hamleyle piyasalara 10 milyar TL ve 6 milyar dolar kaynak sağladığı bildirildi.
Ancak bazı yabancı yatırımları para birimindeki düşüşü durdurmak için yapılması gerektiğine inandığı faiz artırımına dair bir işaret yok.
BlueBay Yatırım Hizmetleri'nin gelişen pazarlar uzmanı Tim Ash, atılan adımların ortada bir plan olduğunu gösterdiğini ve bunun iyi bir gelişme olduğunu söyledi.
Ash, ABD'li Rahip Brunson'un tutukluluğuyla tırmanan gerilimde bir aşama kaydedilmediği ve faiz artırımı yapılmadığı sürece liranın üzerindeki baskının süreceği konusunda da uyardı.
Ash, "Ancak Merkez Bankası en azından üzerindeki tozu attı" yorumunu yaptı.
Guardian: Bütün piyasaları olumsuz etkiliyor
The Guardian, "Türkiye Finansal Krizi" başlığı altında Türkiye'deki gelişmeleri topladığı bir blog hazırladı.
Gazetenin ekonomi editörü Larry Elliot da Türkiye'nin yaşadığı krizi atlatmak için zamanının ve seçeneklerinin tükendiğini belirtirken, bunun önümüzdeki günlerde bütün finans piyasalarını olumsuz etkilemesi ihtimalinin olduğunu kaydetti.
Yazısında 2008'deki küresel finans krizini hatırlatarak Avrupa ile ABD'deki bankaları vuran kriz öncesinde, merkez dışındaki ülkelerde krizler yaşandığını belirtti.
Elliot; gelişmekte olan piyasaların 15 yıllık bir süre içinde birbiri ardında krizler yaşadığını ancak buralardan gelen uyarı sinyalleri dikkate alınmadığı için 2008'e gelindiğini savundu.
"Türkiye bunun için önemli" olduğunu kaydeden yazar, "Türkiye'ninki şimdilik yerelleşmiş bir kriz gibi görünebilir ancak kriz, bundan daha ciddi bir hal alma potansiyeline sahip" dedi.
Elliot, "Erdoğan'ın mali krize karşı verdiği –halkın vatanseverlik görevini yaparak, hızlı bir şekilde Türk lirasının değerini her zamankinden değerli olacağı- şeklindeki cevap gülünç" dedi ve ekledi:
Bunlar üzerine dünya finans piyasaları, Türkiye'nin realiteyle bağını kopararak bir adam tarafından yönetildiğine inanacaktır.
Yapılması gereken açık. Türkiye krize neden olan üç sebebi ele almak zorunda: Ekonomide aşırı ısınma, Erdoğan'ın Haziran ayında yeniden seçilmesinden bu yana Merkez Bankası'nın yaşananlarla başa çıkmak için gerekli önlemleri almasını engelleme girişimi ve ABD ile gerilim.
"Erdoğan için bu büyük bir tabakta mütevazı bir turta yemek anlamına geliyor. Erdoğan tutuklu Rahip Brunson konusunda Trump'a teslim olmak zorunda kalacak çünkü kazanamayacağı bir mücadeleyi sürdürerek ekonomiye zarar veriyor."
Irish Times: Uyarı ışıkları yanıp sönüyor
Irish Times'tan Cliff Taylor imzalı habere "Uyarı ışıkları yanıp sönüyor" başlığı atıldı. Haberde türkiye'nin cari açığına vurgu yapıldı ve "Türkiye bankalarının yabancı fonlara bağımlı olduğu bir ülke olarak, yabancı paraya ihtiyaç duyuyor, bu nedenle de bu açıdan savunmasız durumda" yorumu yapıldı.
Erdoğan'ın yönetim değişikliği ile yetkilerini artırması ve ekonomiyi kontrol altına alması hasarı büyüttü. Damadını Maliye Bakanı olarak atadı ve Merkez Bankası'na faiz oranlarını artırmaması talimatı verdi.
Merkez Bankası Pazartesi sabahı likidite artırma hamlesiyle bankacılık kurallarını değiştirdi. Reel ekonomiye yardımcı olacak bazı önlemlerin de vaadini verdi.
Ancak, yatırımcılar, yıllardır yabancı krediyle beslenen Türk ekonomisinin inşaat ve emlak sektörü gibi alanlarda özellikle kırılganlıklara yol açabilecek bir çöküşe yol açabileceğinden korkuyor ve bugüne kadar görülen çok daha güçlü bir tepki arıyorlar.
Liranın krizi, uluslararası piyasalarda bir miktar zayıflığa yol açtı ve özellikle ABD doları borçlanmalarının maruz kalabileceği endişeleri bulunan Güney Afrika gibi gelişmekte olan piyasalarda para birimleri vurdu.
Bu daha sonra nereye gider? Halihazırda Cumhurbaşkanı tarafından yönetilen sınırlı seçeneklerle Türkiye'yi terk eden baskıda bir rahatlama bir işareti yok. Faiz oranlarındaki önemli bir artış,liraya destek olabilir, ancak daha geniş bir ekonomik programın eşlik etmesi halinde.
Der Tagesspiegel: Erdoğan aslında ne kadar güçlü?
Der Tagesspiegel'de Susanne Güsten imzalı habere "Erdoğan ABD'yi müttefikliği sona erdirmek ve Batı'ya arkasını dönmekle tehdit ediyor. Aslında ne kadar güçlü? Sorular ve cevaplar" girişi yaptı.
Haberde Erdoğan'ın Eylül sonunda Berlin'e yapacağı ziyaret hatırlatılırken, Erdoğan'ın Almanya ile ilişkileri güçlendirme planı olduğundan bahsedildi.
Haberde ayrıca Erdoğan'ın Trump'ın açıklamasından hemen sonra Putin'e telefon etmesine dikkat çekildi.
FAZ: Bu çağrı Çin'den de gelmişti
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Cumhurbaşbanı Recep Tayyip Erdoğan'ın milli para birimlerini kullanarak doların dünya ticaretinin finansmanındaki hakimiyetine son verme çağrısını vurguladı.
Gazete bu önerinin daha önce Çin'den de geldiğini, ancak ABD'nin ekonomik, siyasi ve askeri gücünden dolayı bunun kısa vadede gerçekleşme şansının bulunmadığı yorumunu yaptı.
Hannoversche Allgemeine Zeitung gazetesinde ise, Ankara'nın AB kriterlerine yeniden dönmesi durumunda Berlin'in Türkiye'ye yardım etmesi gerektiği şeklinde bir yorum dikkat çekiyor.
CNBC: Türkiye'deki kriz Avrupa'yı da etkiliyor
Türk lirasının Pazartesi sabahı dolar karşısında 7.2400'e düştüğünü ve bunun tüm zamanların en düşük seviyesi olduğu belirtilen Sam Meredith ve Alexandra Gibbs imzalı haberde, Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak'ın bir eylem planı olduğu yönündeki açıklamasının ardından lirada toparlanma görüldüğü kaydedildi.
Hemen ardından yatırımcıların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ekonomideki artan kontrolü ve ABD ile ilişkilerin kötüleşmesine vurgu yapmasıyla endişelerinin arttığı ve doların tekrar yükseldiği belirtildi.
"Türkiye'nin sorun tüm dünyadaki pazarlarda sıkıntılara yol açtı" denilen haberde Avrupa piyasalarının da Türkiye'nin etkisiyle kayıp yaşadığını ve bankacılık endeksinin yüzde 1.3 değer kaybettiği belirtildi.
Independent: Erdoğan Trump'ı 'darbeyle' suçluyor
İngiliz the Independent'da yayınlanan Chris Baynes imzalı Türkiye analizi "Erdoğan liradaki düşüşle ilgili Trump'ı 'darbeyle' suçluyor" başlıklı haberde şu ifadeler yer aldı:
"Lira dolar karşısında bir yıl boyunca yüzde 40'ın üzerinde değer kaybetti, ABD ve Türkiye arasındaki ilişkiler kötüye giderken Erdoğan'ın ekonomi üzerindeki etkisi de arttı."
(Pınar Tarcan-BİANET)
