Irak’taki protesto gösterilerinde gerilimin hızla artmasından sonra çoğunluğu son 24 saatte olmak üzere hayatını kaybedenlerin sayısı 46’ya ulaştı. Ülkenin en önemli din adamı Sistani ise yaşananlardan politikacıların direkt olarak sorumlu olduğunu söyledi. Gösterileri desteklediklerini söyleyen Şii lider Mukteda es-Sadr yanlısı politikacı Awadi ise protestolara ‘Açların devrimi’ adını verdi.
Genelde devlet işleriyle ilgili yorum yapmaktan kaçınan ve Irak Şiilerinin çoğunun sözünü kanun saydığı Ayetullah Ali el-Sistani, göstericilere ve güvenlik güçlerine şiddet kullanmaktan kaçınmalarını gerektiğini söyledi. Aynı zamanda politikacılara da göstericilerin taleplerine kulak vermeleri talimatını verdi.
Temsilcisinin hutbede okuduğu mektubunda Sistani, şöyle dedi: “Çok fazla ölüm, yaralanma ve yıkım olması üzücü. Hükümet ve politikacılar göstericilerin yolsuzluk ile mücadele edilmesi talebini görmezden geldi ya da bu uğurda yapılanlar bir şeyi değiştirmedi. Tüm bu yaşananlarda en büyük sorumluluk parlamontoda.”
Başbakan Adil Abdül Mehdi ise katıldığı bir televizyon programında halkın sorunlarını anladığını ancak Irak’ın sorunlarını giderecek bir ‘sihirli değneği’ olmadığını söyleyerek reform yapılacağı vaadini yineledi. Abdül Mehdi, halkın sorunlarının farkında olduklarını belirterek “Biz de sırça köşklerde yaşamıyoruz, biz de aynı Bağdat’ta yaşıyoruz” dedi. Mehdi, halkı sakin olmaya davet ederken politikacıları da büyük parti ve grupların etkisinden bağımsız bir kabine kurmaya çağırdı, fakirlik yardımlarının ise hükümet tarafından görüşülebileceğini belirtti.
Halka karşı gerçek mermiler kullanılıyor, göstericiler içinden de polise ateş açılıyor
Ancak Abdül Mehdi’nin bu açıklamaları, göstericilerin tepkisine yol açtı.
Bağdat’ın merkezinde silah seslerinin duyulmaya başlamasının ardından dağılan grubun içerisindeki bir genç “Adil Abdül Mehdi halkı kandırmaya çalışıyor ve burada bize gerçek mermilerle ateş ediliyor. Bugün gösteriler gayet barışçıldı. Onlar barikat kurdular ve şurada dünden beri oturan bir keskin nişancı var.”
Güvenlik güçlerinin gerçek mermiler ile müdahale ettiği grup içerisinden de ateşle karşılık verildi. Aralarında görevlilerin de bulunduğu yüzlerce kişi olaylar sırasında yaralandı.
Polis ve sağlık görevlilerinin Reuters’a yaptığı açıklamalara göre güneyde yer alan Nasıriye kentinde 18, başkent Bağdat’ta 16, Amara’da dört ve Bakuba’da dört kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden diğer kişilerin ise Hille ve Necef şehirlerinden olduğu bildirildi.
Birçok şehirde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Başkentten diğer şehirlere giden yollar kapatıldı ve Bağdat’a çok sayıda güvenlik gücü sevk edildi. Protestoların en ağır şekilde yaşandığı Nasıriye şehrine askeri konvoylar gönderildi.
Ülkenin en büyük sorunu kötü yaşam şartları ve yolsuzluklar. Bu, aynı zamanda Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra Irak’ın egemen gücü haline gelen Şii partilerinin göreve getirdiği Abdül Mehdi’nin ilk ciddi sınavı durumunda.
Güvenlik güçlerinin küçük grupları dağıtmak için canlı mermi kullanmasına rağmen başkent Bağdat’ta olaylar cuma namazı öncesi sakinleşmişti. Sokağa çıkma yasağını delen binlerce gösterici, dün bölgeye gelen asker ve özel kuvvetlerin merkeze yakın meydan ve sokaklara yerleştiğini bildirmişti.
Sadr yanlısı politikacı: ‘Açların devrimi’
Iraklı Şii lider Mukteda es-Sadr yanlısı politikacı Awad Awadi, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Sadrist hareket olarak protestoları tamamen destekliyoruz. Biz de sokağa çıkmak için liderimiz Seyyid Mukteda’nın kararını bekliyoruz” diyerek, protestolara ‘Açların devrimi’ adını verdi.
İran’ın desteklediği milis güçleri ile sıkı bağlarının olduğu bilinen bir partiye mensup olan milletvekili Ahmed al-Kinani ise protestocuların çoğunun haklarını talep ettiklerini ancak bir grup göstericinin polis ile çatışmak için protestoları kullandığını söyledi. Partisinin olayları yatıştırmak için elini taşın altına koymaya hazır olduğunu ve kabinenin yeniden oluşturulmasını kabul ettiklerini söyledi.
IŞİD’in devrilmesinden iki yıl sonra sonunda güven ortamının oluştuğu ve 1970’li yıllardan beri ilk defa ticaretin canlandığı Irak’ta petrol ihracatında rekor kırılmıştı. Ancak altyapı sorunları ve işsizlik sorunları nedeniyle Iraklılar halen refaha kavuşabilmiş değil.
