2023 yılı içinde 240 bin 857 toplamda ise 953 bin 415 web sitesi ve alan adı erişime engellendi!

İfade Özgürlüğü Derneği'nin EngelliWeb 2023 Raporu’na göre 2023 yılı içinde 240 bin 857 toplamda ise 953 bin 415 web sitesi ve alan adı ...

İfade Özgürlüğü Derneği'nin EngelliWeb 2023 Raporu’na göre 2023 yılı içinde 240 bin 857 toplamda ise 953 bin 415 web sitesi ve alan adı erişime engellendi. Erişim engelleri 2006 yılında bugüne 60 kat arttı. Engelleme kararını veren kurumların arasında BTK başı çekti.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin Yaman Akdeniz ve Ozan Güven tarafından hazırlanan "Türkiye’de Adaletsizliğin Sembolü: Sulh Ceza Hakimlikleri ve İnternet Sansürleri EngelliWeb 2023" raporu ülkedeki sansürü gözler önüne serdi. Yaklaşık 1 milyon web sitesi ve alan adının erişime engellendiği ülkede en çok kararı ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verdi. BirGün haberleri engellenen medya kuruluşları arasında 9. sırada yer aldı.

İfade Özgürlüğü Derneği’nin 2019 EngelliWeb raporunda 2018 yılı sonu itibarıyla Türkiye’den toplam 34 bin 445 alan adı erişime engellendiği, 2019 sonu itibarıyla ise bu rakamın 408 bin 494 olduğu, 2020 sonu itibarıyla bu sayının 467 bin 11’e ulaştığı ve 2021 sonu itibarıyla bu sayının 574 bin 798’e ulaştığı ve 2022 sonu itibarıyla bu sayının 712 bin 558’e ulaştığının tespit edildiği belirtildi.

2023 yılı içinde ise EngelliWeb çalışması kapsamında tespit edilebildiği kadarıyla Türkiye’den toplam 240 bin 857 alan adı daha erişime engellendi. 2023 içinde erişime engellenen 240.857 alan adı ve web sitesi ile birlikte 2023 sonu itibarı ile Türkiye’den toplam 953 bin 415 web sitesi ve alan adına, 833 farklı kurum ve hâkimlikler tarafından verilen toplam 821 bin 285 farklı kararla erişim engellendi.

60 BİN KAT ARTTI

2006-2023 yılları asında toplam erişime engellenen web siteleri sayılarındaki artış da dikkat çekici. Rapora göre 2006 yılında erişime engellenen web sitesi sayısı 4 iken bu sayı 2023’de 240 bin’e çıktı. Bu da engelleme oranının tam 60 bin kat artıtğını gösteriyor.

EN ÇOK KARARI BTK VERDİ

Engelleme kararını veren kurumların arasında BTK başı çekti. Buna göre 2023 yılında BTK tarafından 202 bin 639 web sitesinin engelleme kararını verdi. İkinci sırada ise Türkiye Futbol Federasyonu 33 bin kararla yer aldı.Yargı ise 1758 kararda kaldı. 2022 yılında resmi gazetede yayımlanan kararla TFF’ye erişim engelleme yetkisi verildi.

BİRGÜN 9. SIRADA YER ALDI

Rapora göre en çok engelenen haber içeriği bakamından Hürriyet 412 haberle başı çekti. 252 haberi engelenen BirGün ise 9. sırada yer aldı.

2023 yılında BirGün 142 haberinin silinmesine karar verildi. Silinen haberler bakımından Hürriyet 397 haberle yine başı çekti.

2023 yılında da önceki yıllarda olduğu gibi kamuyu yakından ilgilendiren çok sayıda haber erişime engellendi. Önceki senelere göre siyasi nitelikli engelleme ve Ağustos 2020 başı itibarıyla içerik çıkarma kararlarında 2021 ve 2022 yıllarında görülen artış 2023 yılında da devam etti. Özellikle Şubat 2023 başında gerçekleşen merkez üssü Maraş/Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğündeki depremler sonrasında ve Mayıs 2023 içinde gerçekleşen Genel Seçim öncesi ve sonrasında sulh ceza hâkimlikleri tarafından çok sayıda karar verildiği dikkat çekti.

ERDOĞAN’IN TALEPLERİ SÜRDÜ

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2023 içinde de erişim engelleme ve içerik çıkartma yaptırımlarına başvuruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılan taleplerin sayısı bilinmemekle birlikte yaklaşık 20 talepte bulunduğu tespit edildi. Bu taleplerin büyük bir çoğunluğu YouTube videoları, X ve Ekşi Sözlük gibi platformlarda yapılan paylaşımları içermekle birlikte, hakkında yapılan haberler veya isminin geçtiği haberler için de talepte bulundu.

Haberlerle ilgili talepler incelediğinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Şubat 2023 içinde aralarında Diken, BirGün, Cumhuriyet ve diğer basın kaynaklarına ait haberler, X ve Ekşi Sözlük paylaşımları dâhil olmak üzere 71 İnternet adresinin yayından çıkartılması talep edildi.

BİLAL ERDOĞAN'IN TÜM TALEPLERİ KABUL EDİLDİ

Daha önceki yıllarda olduğu gibi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan tarafından kişilik haklarının ihlali iddiası ile sulh ceza hâkimliklerine yapılmış tüm başvurular da kabul edildi.

RÜŞVET ÇARKI HABERLERİNE SERİ ENGELLEME

2023 içindeki en önemli seri yaptırımlar, BirGün yazarı Timur Soykan’ın İstanbul Anadolu Adliyesinde kurulduğu iddia edilen “Rüşvet Çarkı” ile ilgili 13.10.2023 tarihinde BirGün’de yayınlanan “Başsavcının rüşvet çığlığı: Çürüyoruz” başlıklı yazısıyla ilgili oldu. Soykan’ın yazısında İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcısı İsmail Uçar tarafından Hâkimler ve Savcılar Kuruluna 06.10.2023 tarihinde gönderilen bir yazıyla adliyedeki rüşvet çarkının ihbar edildiği aktarıldı.

Adliyesi Adalet Komisyonu Başkanlığı görevi sonrası İstanbul Adliyesi Adalet Komisyonu Başkanlığı görevine atanan ve kariyerinde İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği de bulunan Bekir Altun’un talebi üzerine 78 haber ve sosyal medya içeriğinin erişime engellenmesine ve aynı gün alınan ek karar ile de yayından çıkartılmalarına karar verildi.

Aralarında Soykan’ın BirGün’de yayınlanan haberi ve bu haberi aktaran ve aralarında Evrensel, Duvar, Artı Gerçek, HalkTV, Kısa Dalga, T24, Cumhuriyet ve OdaTV’nin haberleri de yer alan 78 internet adresi hakkında erişim engeli kararı verildi.

Ayrıca, “Yargıdaki Rüşvet Çarkı” konusundaki haberlere yaptırım uygulandığı hakkındaki 59 haber, paylaşım ve duyurunun da yayından çıkartılmasına, Bekir Altun’un talebiyle, “talepte bulunan hakkında olumsuz ve yanlış bir algı yaratmaya yönelik ifade ve anlatımların bulunduğu” belirtilerek İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 16.10.2023 tarih ve 2023/10925 sayılı kararıyla karar verildi.

Benzer şekilde, Bekir Altun tarafından “Yargıdaki Rüşvet Çarkı” konusundaki 171 haber, paylaşım ve duyurunun da yayından çıkartılması talep edildi ve bu talep de kabul edildi.

Aralarında BirGün ve Soykan’ın haberi ile ilgili gelişmeleri ve tepkileri içeren haberler, İfade Özgürlüğü Derneğinin aynı konudaki haberlere ilişkin içeriklerin yayından çıkarılmasına ilişkin EngelliWeb duyurusu, Cumhuriyet, Duvar, Diken, Serbestiyet, Freeweb Turkey, Gerçek Gündem, Artı Gerçek, Gazete Pencere, Yeniçağ Gazetesi, Medyascope, Anka Haber Ajansı ve T24’te yayınlanan ve toplamda 171 haber ve içerikler bakımından Hakimlik kararında sadece “başvurucunun kişilik haklarını ihlal edici, kişisel verilerini işler nitelikte içerikler bulunduğu” belirtildi.

BİRGÜN YAZDI MAHKEME ENGELLEDİ

BirGün Gazetesi yazarı Bahadır Özgür tarafından ilk kez haberleştirilen ve sonrasında birçok basın organı tarafından depremzedelere gönderilen giysi yardımının Yemenli bir şirkete satıldığına dair iddiaları içeren 17 haber ve video içeriği hakkında AJ International Group İthalat ve İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve bu şirketin sahibi Abdülcelil Şerifoğlu tarafından yapılan talep, Mersin 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 06.03.2023 tarih ve 2023/1382 sayılı kararıyla kabul edildi. BirGün, Evrensel, Gazete Duvar ve HalkTV’de yayınlanan haberler erişime engellendi. (KAYHAN AYHAN - BİRGÜN)