Türk sporunun yıllardır dilinden düşüremediği ama kulüplerle – bakanlığın üzerinde bir türlü mutabakata varamadığı bu nedenle birkaç kez revizyona uğrayan Kulüpler Yasası Taslağı son halini aldı...
Sporx'in özel haberine göre Mayıs 2012’de hazırlanan ancak kulüplerin veto etmesiyle geri dönen Kulüpler Yasası Spor Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği tarafından bir kez daha revize edilerek kulüplere gönderildi...
Spor Genel Müdürlüğü hukukçuları tarafından hazırlanarak ve ilgili birimlere gönderilen son yasa taslağında önceki taslak yasa üzerinden “yumuşama” gösterilerek ciddi değişikliğe gidilmesi dikkat çekti.
2012’de hazırlanan ancak kulüplerin veto etmesiyle geri dönen Kulüpler Yasası taslağı üzerinde yaklaşık 9 aydır çalışan SGM hukukçuları gerekli revizyonları yaparak kanun taslağını hazır hale getirdi. Yeni yasa taslağında bir önceki yasa taslağına oranla dikkat çeken en önemli olay, bakanlığın ve genel müdürlüğün yönetici kriterlerinde yumuşama göstermesine karşılık mali konularda taviz verilmesini bırakın ilgili maddeleri daha da ağırlaştırması oldu.
Mali konularda başkan ve yöneticilere büyük yükümlülükler getiren bu taslak metinde, önceki yasa taslağına oranla yönetici ve başkan olma konusunda gösterilen esneme dikkat çekti. Buna göre daha önce yine aynı kurul tarafından hazırlanan kulüpler yasası tasarısında başkan ve yöneticiler için aranan “T.C vatandaşı olmak, en az lise mezunu olmak kesinleşmiş sigorta ve vergi borcu nedeniyle takibata uğramamış olmak, disiplin kurullarınca bir defada 6 ay ve son beş yıl içinde toplamda bir yıl hak mahrumiyeti cezası almamış olmak ve görevdeyken bir aydan fazla hak mahrumiyeti cezası almamış olmak” şeklindeki şartlar yeni yasa taslağından kaldırıldı.
Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç'ın uzun süredir üzerinde çalışılan ve "Bu yasa bazı başkan ve yöneticilerin işine gelmeyecek" diyerek altını çizdiği bu kulüpler yasası taslağında kulüplerin karşı olmalarına rağmen son taslakta mali konulardaki kriterlerin korunması hatta daha da ağırlaştırılması göze çarptı.
25 maddeden oluşan bu tasarının en can alıcı, radikal ve Türk sporu için bir "ilk" diyebileceğimiz bölüm Mali Hükümler kısmı… Bu bölüm bakan Kılıç'ın dediği gibi kulüp başkanı ve yöneticilerin bir hayli keyfini kaçıracak cinsten. Bu yasanın ilgili maddesi "Kulüp Başkanı ve yönetim kurulu üyeleri, kendi dönemlerinde yapılan borçlanmalardan dolayı, kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar" diyor. Dahası kulüplerin en büyük kanayan yarası haline gelen ve kulüpleri batıran "temlik" işi. O da, “bütçe ve harcama ilkeleri” başlığı altında 20. Madde de sıralanmış. Daha önceki yasa taslağında 17. Madde altında toparlanan mali hükümlerin bakanlığın hazırladığı bu son taslakta üç ayrı bölüme ayrılarak genişletilmesi dikkat çekici.
Daha önceki taslakta yer alan “Kulüpler yönetim kurulu görev süresi ile sınırlı olmak üzere bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin yüzde 5'ini aşan miktarda kulüp gelirlerini ve alacaklarını temlik edemezler. Bu hükme aykırı yapılan temliklerde kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur” maddesi yeni yasa taslağında da aynen kalmış.
Ancak önceki taslakta yer alan “Kulüpler, sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları hariç, bir önceki gerçekleşen borçlanma hariç gelir bütçesinin yüzde 25'inden fazlasını transfer harcamalarından kullanamaz” maddesi ise son taslak metinde “Kulüpler sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları ve borçlanma hariç, bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin yüzde 25’ini aşan borçlanmalar kulüp genel kurulunun onayına tabidir. Bu oran hiçbir şekilde yüzde 50’yi aşamaz” şeklinde revize edilmiş.
Keza kulüplerin veto gerekçeleri arasında yer alan “Kulüp başkanı veya yönetim kurulu üyeleri kendi dönemlerinde yapılan borçlanmadan dolayı, kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar” maddesi ise yeni yasa taslağında herhangi bir revizyona uğratılmadan korunmuş.
Bu yasa tasarısının onaylanması halinde Türk futbolu için getireceği en radikal değişikliklerden biri ise, daha önce FİFA’nın uyarısıyla kaldırdığımız bakanlık denetim ve gözetiminin bir nevi tekrar geri gelmesi olacak. Ki, bu yasa taslağında kulüplerin Spor Genel Müdürlüğü tarafından denetime tabii tutulacağı sık sık ifade edilmiş.
İŞTE DEĞİŞİKLİĞE GİDİLEN MADDELERDEN BAZILARI
YÖNETİM KURULU
MADDE 8- (1) Yönetim kurulu beş asıl ve beş yedek üyeden az, yirmi bir asıl ve yirmi bir yedek üyeden fazla olmamak üzere kulüp tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur (Öntesi taslakta 15 asıl ve 15 yedek şeklindeydi)
(2) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, altı aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, haksız mal edinme, şike ve teşvik primi suçlarından hükümlü olanlar spor kulübüne Başkan ve yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyesi olarak görev yapamazlar. Başkan ve yönetim kurulu üyelerinde aranacak diğer şartlar ise tüzüklerinde belirlenir.
KAMU YARARINA ÇALIŞAN KULÜPLER
(5) Kamu yararına çalışan kulüp, spor kulüpleri federasyonu veya konfederasyonu mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş gibi cezalandırılır.
DENETİM
MADDE 16- (1) Spor kulüpleri; yönetim yerleri, tesisleri, işletmeleri ve her çeşit eklentileriyle defterleri, hesap ve işlemleri, spor eğitim çalışmaları, spor faaliyetleri ve diğer hususlar bakımından Genel Müdürlük tarafından, taahhüt ettikleri spor dalı itibariyle idari, mali ve sportif konularda ilgili spor federasyonu tarafından denetlenebilir. Ancak, Türkiye Futbol Federasyonunun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla, üçten fazla spor dalında faaliyetlerde bulunan spor kulüplerinin denetimi sadece Genel Müdürlükçe yapılır.
(2) Denetlemeler sonucunda belirlenen eksiklikler ile bu Kanun hükümlerine ve genel mevzuata aykırı uygulamalar saptanması durumunda kulübe altmış gün süre verilerek uyarılır. Verilen süre içerisinde aykırılıklar giderilmediği takdirde kayıt ve tescilin iptaline ilişkin hükümler uygulanır. Ayrıca, suç unsuruna rastlanması halinde Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
(3) Genel Müdürlük, spor federasyonları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kulübe yapılan yardımın amacına uygun kullanılmamasından doğacak zararlardan, kulüp ile birlikte zarara sebebiyet veren ilgili yönetim kurulu başkan ve üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur.
ŞİRKET KURMA
MADDE 19- (1) Spor kulüpleri, belirli spor dallarını, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan spor anonim şirketlerine devredebilirler. Bu şekilde devredilecek anonim şirketlerdeki kulübün payı % 51’den az olamaz.
(2) İlgili federasyonların kararı ile belirlenen liglerde yer alabilmek için spor anonim şirketi statüsünde olma yükümlülüğü getirilebilir.
(3) Hiç kimse aynı spor dalında faaliyet gösteren birden fazla spor anonim şirketinin herhangi birinin toplam sermayesinin % 1’inden fazla paya sahip olamaz.
(4) Bu madde hükümlerine göre kurulan veya devralınan şirketin tip ana sözleşmesi, ortaklık yapısı, pay sahipliği, öz sermayesi, kimlerin şirketin yönetim ve denetim organlarında görev almayacağı ve diğer hususlar ilgili federasyonlar tarafından belirlenir.
(5) İlgili spor dalında spor müsabakalarını doğrudan etkileyebilecek faaliyette bulunanlar ile faal sporcular, faal hakemler, spor temsilcileri ve antrenörler, spora dayalı şans oyunları düzenleyen kurum ve kuruluşların yönetici ve çalışanları, spor anonim şirketinde pay sahibi olamazlar. Belirlenen kurallara uymayan şirketlere ihlalin ağırlığına göre liglerden ihraç dâhil olmak üzere çeşitli yaptırımlar uygulanabilir.
(6) Kulüpler, tüzüklerinde yazılı amacı gerçekleştirmek için iktisadi işletme kurabilir veya kurulmuş iktisadi işletmelere ortak olabilirler. İktisadi işletmelerini kiraya verebilecekleri gibi sermaye şirketlerine de devredebilirler.
BÜTÇE HARCAMA VE İLKELERİ
(3) Kulüpler, yönetim kurulu görev süresi ile sınırlı olmak üzere bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin % 5’ini aşan miktarda kulüp gelirlerini ve alacaklarını temlik edemezler. Bu hükme aykırı yapılan temliklerde, kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur.
(4) Kulüpler, sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları ve borçlanma hariç, bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin % 25’ini aşan borçlanmalar kulüp genel kurulunun onayına tabidir. Bu oran hiçbir şekilde % 50’yi aşamaz.
(5) Kulüpler tescili oldukları ulusal federasyon ile federasyonun üyesi olduğu uluslar arası kuruluşların idari ve mali kriterlerini yerine getirmek zorundadır.
(6) Kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri, bu maddede belirtilen kriterlere aykırı borçlanma ve harcamalardan dolayı kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASI
(5) Kulüpler, genel kurula iştirak eden üyelerin 3/4’ünün kararı ile kulüp merkezinin bulunduğu ildeki bir başka kulüple birleşebilir.
(6) Ulusal spor federasyonlarının belirlediği kriterler çerçevesinde, faaliyet gösterdikleri spor dallarından bir veya birkaçına ait varlıklarını, kulüp merkezindeki ilde bulunan bir başka kulübe devredebilir.
Sporx'in özel haberine göre Mayıs 2012’de hazırlanan ancak kulüplerin veto etmesiyle geri dönen Kulüpler Yasası Spor Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği tarafından bir kez daha revize edilerek kulüplere gönderildi...
Spor Genel Müdürlüğü hukukçuları tarafından hazırlanarak ve ilgili birimlere gönderilen son yasa taslağında önceki taslak yasa üzerinden “yumuşama” gösterilerek ciddi değişikliğe gidilmesi dikkat çekti.
2012’de hazırlanan ancak kulüplerin veto etmesiyle geri dönen Kulüpler Yasası taslağı üzerinde yaklaşık 9 aydır çalışan SGM hukukçuları gerekli revizyonları yaparak kanun taslağını hazır hale getirdi. Yeni yasa taslağında bir önceki yasa taslağına oranla dikkat çeken en önemli olay, bakanlığın ve genel müdürlüğün yönetici kriterlerinde yumuşama göstermesine karşılık mali konularda taviz verilmesini bırakın ilgili maddeleri daha da ağırlaştırması oldu.
Mali konularda başkan ve yöneticilere büyük yükümlülükler getiren bu taslak metinde, önceki yasa taslağına oranla yönetici ve başkan olma konusunda gösterilen esneme dikkat çekti. Buna göre daha önce yine aynı kurul tarafından hazırlanan kulüpler yasası tasarısında başkan ve yöneticiler için aranan “T.C vatandaşı olmak, en az lise mezunu olmak kesinleşmiş sigorta ve vergi borcu nedeniyle takibata uğramamış olmak, disiplin kurullarınca bir defada 6 ay ve son beş yıl içinde toplamda bir yıl hak mahrumiyeti cezası almamış olmak ve görevdeyken bir aydan fazla hak mahrumiyeti cezası almamış olmak” şeklindeki şartlar yeni yasa taslağından kaldırıldı.
Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç'ın uzun süredir üzerinde çalışılan ve "Bu yasa bazı başkan ve yöneticilerin işine gelmeyecek" diyerek altını çizdiği bu kulüpler yasası taslağında kulüplerin karşı olmalarına rağmen son taslakta mali konulardaki kriterlerin korunması hatta daha da ağırlaştırılması göze çarptı.
25 maddeden oluşan bu tasarının en can alıcı, radikal ve Türk sporu için bir "ilk" diyebileceğimiz bölüm Mali Hükümler kısmı… Bu bölüm bakan Kılıç'ın dediği gibi kulüp başkanı ve yöneticilerin bir hayli keyfini kaçıracak cinsten. Bu yasanın ilgili maddesi "Kulüp Başkanı ve yönetim kurulu üyeleri, kendi dönemlerinde yapılan borçlanmalardan dolayı, kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar" diyor. Dahası kulüplerin en büyük kanayan yarası haline gelen ve kulüpleri batıran "temlik" işi. O da, “bütçe ve harcama ilkeleri” başlığı altında 20. Madde de sıralanmış. Daha önceki yasa taslağında 17. Madde altında toparlanan mali hükümlerin bakanlığın hazırladığı bu son taslakta üç ayrı bölüme ayrılarak genişletilmesi dikkat çekici.
Daha önceki taslakta yer alan “Kulüpler yönetim kurulu görev süresi ile sınırlı olmak üzere bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin yüzde 5'ini aşan miktarda kulüp gelirlerini ve alacaklarını temlik edemezler. Bu hükme aykırı yapılan temliklerde kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur” maddesi yeni yasa taslağında da aynen kalmış.
Ancak önceki taslakta yer alan “Kulüpler, sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları hariç, bir önceki gerçekleşen borçlanma hariç gelir bütçesinin yüzde 25'inden fazlasını transfer harcamalarından kullanamaz” maddesi ise son taslak metinde “Kulüpler sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları ve borçlanma hariç, bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin yüzde 25’ini aşan borçlanmalar kulüp genel kurulunun onayına tabidir. Bu oran hiçbir şekilde yüzde 50’yi aşamaz” şeklinde revize edilmiş.
Keza kulüplerin veto gerekçeleri arasında yer alan “Kulüp başkanı veya yönetim kurulu üyeleri kendi dönemlerinde yapılan borçlanmadan dolayı, kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar” maddesi ise yeni yasa taslağında herhangi bir revizyona uğratılmadan korunmuş.
Bu yasa tasarısının onaylanması halinde Türk futbolu için getireceği en radikal değişikliklerden biri ise, daha önce FİFA’nın uyarısıyla kaldırdığımız bakanlık denetim ve gözetiminin bir nevi tekrar geri gelmesi olacak. Ki, bu yasa taslağında kulüplerin Spor Genel Müdürlüğü tarafından denetime tabii tutulacağı sık sık ifade edilmiş.
İŞTE DEĞİŞİKLİĞE GİDİLEN MADDELERDEN BAZILARI
YÖNETİM KURULU
MADDE 8- (1) Yönetim kurulu beş asıl ve beş yedek üyeden az, yirmi bir asıl ve yirmi bir yedek üyeden fazla olmamak üzere kulüp tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur (Öntesi taslakta 15 asıl ve 15 yedek şeklindeydi)
(2) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, altı aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, haksız mal edinme, şike ve teşvik primi suçlarından hükümlü olanlar spor kulübüne Başkan ve yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyesi olarak görev yapamazlar. Başkan ve yönetim kurulu üyelerinde aranacak diğer şartlar ise tüzüklerinde belirlenir.
KAMU YARARINA ÇALIŞAN KULÜPLER
(5) Kamu yararına çalışan kulüp, spor kulüpleri federasyonu veya konfederasyonu mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş gibi cezalandırılır.
DENETİM
MADDE 16- (1) Spor kulüpleri; yönetim yerleri, tesisleri, işletmeleri ve her çeşit eklentileriyle defterleri, hesap ve işlemleri, spor eğitim çalışmaları, spor faaliyetleri ve diğer hususlar bakımından Genel Müdürlük tarafından, taahhüt ettikleri spor dalı itibariyle idari, mali ve sportif konularda ilgili spor federasyonu tarafından denetlenebilir. Ancak, Türkiye Futbol Federasyonunun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla, üçten fazla spor dalında faaliyetlerde bulunan spor kulüplerinin denetimi sadece Genel Müdürlükçe yapılır.
(2) Denetlemeler sonucunda belirlenen eksiklikler ile bu Kanun hükümlerine ve genel mevzuata aykırı uygulamalar saptanması durumunda kulübe altmış gün süre verilerek uyarılır. Verilen süre içerisinde aykırılıklar giderilmediği takdirde kayıt ve tescilin iptaline ilişkin hükümler uygulanır. Ayrıca, suç unsuruna rastlanması halinde Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
(3) Genel Müdürlük, spor federasyonları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kulübe yapılan yardımın amacına uygun kullanılmamasından doğacak zararlardan, kulüp ile birlikte zarara sebebiyet veren ilgili yönetim kurulu başkan ve üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur.
ŞİRKET KURMA
MADDE 19- (1) Spor kulüpleri, belirli spor dallarını, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan spor anonim şirketlerine devredebilirler. Bu şekilde devredilecek anonim şirketlerdeki kulübün payı % 51’den az olamaz.
(2) İlgili federasyonların kararı ile belirlenen liglerde yer alabilmek için spor anonim şirketi statüsünde olma yükümlülüğü getirilebilir.
(3) Hiç kimse aynı spor dalında faaliyet gösteren birden fazla spor anonim şirketinin herhangi birinin toplam sermayesinin % 1’inden fazla paya sahip olamaz.
(4) Bu madde hükümlerine göre kurulan veya devralınan şirketin tip ana sözleşmesi, ortaklık yapısı, pay sahipliği, öz sermayesi, kimlerin şirketin yönetim ve denetim organlarında görev almayacağı ve diğer hususlar ilgili federasyonlar tarafından belirlenir.
(5) İlgili spor dalında spor müsabakalarını doğrudan etkileyebilecek faaliyette bulunanlar ile faal sporcular, faal hakemler, spor temsilcileri ve antrenörler, spora dayalı şans oyunları düzenleyen kurum ve kuruluşların yönetici ve çalışanları, spor anonim şirketinde pay sahibi olamazlar. Belirlenen kurallara uymayan şirketlere ihlalin ağırlığına göre liglerden ihraç dâhil olmak üzere çeşitli yaptırımlar uygulanabilir.
(6) Kulüpler, tüzüklerinde yazılı amacı gerçekleştirmek için iktisadi işletme kurabilir veya kurulmuş iktisadi işletmelere ortak olabilirler. İktisadi işletmelerini kiraya verebilecekleri gibi sermaye şirketlerine de devredebilirler.
BÜTÇE HARCAMA VE İLKELERİ
(3) Kulüpler, yönetim kurulu görev süresi ile sınırlı olmak üzere bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin % 5’ini aşan miktarda kulüp gelirlerini ve alacaklarını temlik edemezler. Bu hükme aykırı yapılan temliklerde, kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri müştereken ve müteselsilen sorumludur.
(4) Kulüpler, sponsorlar tarafından doğrudan yapılan transfer harcamaları ve borçlanma hariç, bir önceki yıl gerçekleşen gelir bütçesinin % 25’ini aşan borçlanmalar kulüp genel kurulunun onayına tabidir. Bu oran hiçbir şekilde % 50’yi aşamaz.
(5) Kulüpler tescili oldukları ulusal federasyon ile federasyonun üyesi olduğu uluslar arası kuruluşların idari ve mali kriterlerini yerine getirmek zorundadır.
(6) Kulüp başkanı ve yönetim kurulu üyeleri, bu maddede belirtilen kriterlere aykırı borçlanma ve harcamalardan dolayı kulüple birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASI
(6) Ulusal spor federasyonlarının belirlediği kriterler çerçevesinde, faaliyet gösterdikleri spor dallarından bir veya birkaçına ait varlıklarını, kulüp merkezindeki ilde bulunan bir başka kulübe devredebilir.